1
Nummer BD2009-008686
Dienst
dienst ivv
Gemeente Amsterdam
Raadscommissie voor Verkeer, Vervoer en Infrastructuur, Dienstverlening,
Volkshuisvesting en Monumenten
Agendapunt
, woensdag 9 december 2009
VV
Portefeuille
29
Agendapunt
16
Onderwerp
Noord-Zuidlijn: Bewonerscommunicatie en leefbaarheidsbeleid
Gevraagd advies
Kennis te nemen van de voortgang van de activiteiten en acties op het terrein van
bewonerscommunicatie en leefbaarheidsbeleid
Korte toelichting (bestuurlijke context)
De aanbevelingen van de Gemeentelijke Ombudsman en (met name) de commissie
Veerman op het terrein van communicatie en omgeving zijn de afgelopen maand door
de Projectorganisatie Noord/Zuidlijn (PONZL) voorbereid en omgezet in concrete
acties en activiteiten. De activiteiten zijn in de bijgaande notitie
“Bewonerscommunicatie en leefbaarheidsbeleid” geordend en van een
gemeenschappelijk kader voorzien. Het College van B&W heeft op 17 november
2009 kennis genomen van de (voorgenomen) acties en activiteiten.
Onderbouwing gevraagd advies
Doelstelling
Veerman, de ombudsman en geluiden uit de stad hebben duidelijk gemaakt dat het
project NZL nauwelijks meer als een kans, maar vooral als een bedreiging voor de
stad gezien wordt. De belangrijkste opgave voor de komende jaren is het vertrouwen
van de Amsterdammer te herwinnen. En pas wanneer er weer een vertrouwensbasis
ontstaan is, kan er gebouwd worden aan trots. Bouwen aan vertrouwen vraagt om
openheid en realisme in de communicatie en een uitvoering die is gericht op het
zoveel mogelijk voorkomen, en wanneer dat niet mogelijk is compenseren, van
overlast en hinder.
Fasering
De komende drie jaar zal de communicatie-inspanning nog voor het grootste deel
gericht zijn op de directe projectomgeving en een individueel karakter hebben. Er is
dus sprake van maatwerk, persoonlijke communicatie en contacten tot aan de
keukentafel. Wanneer de overlast op straat merkbaar afneemt (als de ruwbouw van
de stations en het boren achter de rug is) kan de communicatie zich steeds meer op
de stad als geheel en de regio gaan richten en meer een corporate karakter krijgen.
Dan zal de focus steeds meer gericht zijn op de betekenis en kansen van de NZL
voor de stad en regio. In de eindfase zal de marketingcommunicatie geleidelijk aan
belangrijker worden.
Voorzichtig, vastberaden en fascinerend
Portefeuille
29
Agendapunt 16
Gemeente Amsterdam
Raadscommissie voor Verkeer, Vervoer en Infrastructuur, Dienstverlening, Volkshuisvesting
en Monumenten
Agendapunt
, woensdag 9 december 2009
VV
2
Bij de Raadsbehandeling van het collegeadvies over het rapport van de Commissie
Veerman, juli jl. introduceerde wethouder Gerson een nieuw motto voor de NZL:
‘Voorzichtig en Vastberaden’
. Dit motto is het fundament voor het werk en optreden
van de projectorganisatie NZL. En dus ook voor de communicatie en het
omgevingsmanagement. Voorzichtigheid en vastberadenheid zijn te beschouwen als
de uitgangspunten c.q. kernwaarden die het werken en optreden (zowel intern als
extern) van de medewerkers sturen. Aan voorzichtigheid en vastberadenheid is nog
fascinatie toegevoegd.
Hoofdlijnen van de omgevingscommunicatie en het leefbaarheidsbeleid
Leefbaarheidsbeleid begint bij de voorbereiding van de uitvoering. Feitelijk zijn er vier
stappen te onderscheiden:
1) in de voorbereiding moet rekening worden gehouden met de omgeving bij de
keuze voor de uitvoeringswijze (bv: elektrische in plaats van dieselkranen, de wijze
waarop palen geheid worden).
2) als er een bepaalde uitvoeringswijze is gekozen, wordt bekeken hoe de uitvoering
zodanig kan worden geoptimaliseerd dat de hinder zo beperkt mogelijk is (bv
installaties onderdaks plaatsen, bufferplaatsen, inrichting bouwterrein (geen
achteruitrijdende vrachtwagens) combinatie werkzaamheden/werktijden)
3) de hinder die toch ontstaat, kan soms met aanvullende maatregelen verder beperkt
worden (bv achterzetramen of dubbelglas, inpakken installaties, verkeersregelaars)
4) sommige hinder valt niet te voorkomen, daarom zijn er ook maatregelen die de
hinder in meer of mindere mate compenseren/verzachten (reinigen,
boodschappenhulp, hotelovernachtingen, verhuismogelijkheid, financiële vergoeding).
Dit leidt tot de volgende hoofdpunten:
?
Een organisatie waarin technische mensen direct samenwerken met
omgevingsmanagers, projectbegeleiders, vergunningmedewerkers en andere
specialisten bijvoorbeeld op het terrein van geluid is hiertoe noodzakelijk. De
organisatie wordt hier verder op aangepast en de teams decentraal, op de
bouwplaats, gehuisvest.
?
Op de Vijzelgracht en Rokin is een nieuwe lijn ingezet door de omgeving
actief te laten participeren in het ontwikkelen van oplossingen en varianten
voor uitvoeringsplannen en maatregelen. In een participatief planproces
krijgen omwonenden en ondernemers inzicht in de knelpunten, dilemma’s en
complexiteit van de uitvoering van het werk. Bovendien worden ze actief en
vergaand betrokken bij het zoeken en ontwikkelen van oplossingsvarianten.
Vanzelfsprekend geschiedt dat binnen heldere randvoorwaarden van scope,
tijd en geld. Deze nieuwe openheid en realisme versterken de betrokkenheid,
vergroten het begrip en versterken de relatie tussen bouwer en omgeving.
Deze aanpak wordt ook gestart in Zuid ten behoeve van het omgekeerd
boren.
?
Om de omgeving ook in staat te stellen actief mee te denken worden de
mogelijkheden voor bewonersondersteuning uitgebreid. Dat kan algemene
betaalde ondersteuning zijn zoals op de vijzelgracht maar het kan ook het
inhuren van specifieke deskundigheid betreffen.
?
Om het verblijfsklimaat te verbeteren worden structurele afspraken met de
ondernemersverenigingen gemaakt en wordt gestimuleerd dat elke lokatie
Portefeuille
29
Agendapunt 16
Gemeente Amsterdam
Raadscommissie voor Verkeer, Vervoer en Infrastructuur, Dienstverlening, Volkshuisvesting
en Monumenten
Agendapunt
, woensdag 9 december 2009
VV
3
een straatmanager heeft.
?
Hoewel er in de voorbereiding en de uitvoering veel kan worden gedaan blijft
een bepaalde mate van overlast onvermijdbaar. En dus blijft er een noodzaak
maatregelen te nemen ter compensatie van de overlast. Het
maatregelenpakket dat hiervoor beschikbaar is wordt uitgebreid en verder
onder de aandacht van bewoners en ondernemers gebracht.
?
Het schadebureau Noord/Zuidlijn werkt aan voorstellen voor uitbreiding van
de financiële compensatie, met name gericht op het bedrijfsleven.
?
Voor wat betreft de communicatie en omgevingsmanagement moet de
organisatie realistisch en open communiceren en handelen. Open over
risico’s, aandacht voor de impact op de stad en haar inwoners. Geen
versluierende verhalen, maar eerlijkheid en realisme. En daarmee krijgt het
project een andere positionering. Want de NZL is communicatief lang
gepositioneerd als het project dat ongemerkt en vlekkeloos gerealiseerd zou
worden. Deze nieuwe lijn is ingezet. Bij pers- en bewonersbijeenkomsten,
maar ook in communicatiemiddelen zoals de website, in nieuwsbrieven wordt
proactief melding gemaakt van risico’s die kleven aan werkzaamheden. Ook
wordt er open en onomwonden gecommuniceerd over calamiteiten en hoe te
handelen wanneer er een plaatsvindt.
?
De directe omgeving verdient een persoonlijke benadering en extra aandacht.
Niet alleen in de vorm van overleg en door ze te betrekken bij de te maken
keuzes maar ook door mijlpalen met ze te vieren, ze op bepaalde momenten
exclusieve toegang tot de bouwput te geven en dergelijke. De omgeving moet
een streepje voor krijgen.
?
Bij de andere wijze van communiceren past ook het tegen het licht houden
van de instrumenten die ingezet worden. O.a. door onderzoek en
consumentenpanels worden door het jaar heen communicatieactiviteiten, -
middelen en strategieën beoordeeld, aangevuld of nieuwe geïnitieerd.
?
Naast veel andere zaken is de NZL ook fascinerend qua bouwwerken en
bijzondere technieken. Open dagen tonen aan dat veel mensen aangetrokken
worden tot de bouwputten, willen zien wat zich onder de grond afspeelt en
gefascineerd raken door de enorme constructies die er verrijzen. De NZL is
en wil ook verrassend zijn. Het leidt tot verrassende verbindingen en verhalen,
zoals die van de Portugese betonvlechter die het hart steelt van een
patatbakster aan de Ferdinand Bol. Maar het project kan en moet ook meer
creatieve en verrassende verbindingen gaan leggen met kunst en cultuur in
de stad, via exposities op de bouwhekken, theater in of rond de bouwputten,
schrijvers en dichters over het project. Het thema ‘de fascinatie van de bouw’
staat ook voor humor en creativiteit. Humor, zo typisch voor Amsterdam, zal
terug moeten komen in en rond de NZL. Humor biedt ruimte voor relativering
en (zelf)reflectie.
?
Met de onlangs benoemde verbindingsregisseur, Arthur Verdellen, vindt
periodiek overleg en afstemming plaats over communicatie en leefbaarheid en
met hem zal ook bekeken worden of er nog aanvullende acties nodig zijn.
?
Uiteraard is de omgang met de omgeving een dynamisch proces. Nieuwe
instrumenten kunnen worden toegevoegd en oude verdwijnen. Elk jaar wordt
een evaluatie met alle betrokkenen gehouden
Stukken
Meegezonden stukken
Notitie Bewonerscommunicatie en leefbaarheidsbeleid d.d. 17 november 2009
Ter inzage gelegde stukken
n.v.t.
Uitgenodigde andere raadscommissies
Portefeuille
29
Agendapunt 16
Gemeente Amsterdam
Raadscommissie voor Verkeer, Vervoer en Infrastructuur, Dienstverlening, Volkshuisvesting
en Monumenten
Agendapunt
, woensdag 9 december 2009
VV
4
n.v.t.
Behandeling in de gemeenteraad
Financiële toelichting
De formatieve uitbreiding van communicatie is verwerkt in de Q2 van 2009. Deze
uitbreiding was al in voorbereiding ten gevolge van de rapporten van de
Gemeentelijke Ombudsman. De reeds lopende en voorgenomen generieke acties
worden gedekt binnen de reguliere begroting. Voor maatwerk per
bewoner/ondernemer en per bouwplaats is een leefbaarheidsfonds beschikbaar. De
projectorganisatie zal de effecten van de commissie Veerman in de Q4 2009
zichtbaar maken. Ze zal daarbij ook voorstellen doen om dit leefbaarheidsfonds op te
hogen.
De eventuele uitbreiding van de vergoedingsregeling voor bewoners en ondernemers
leidt tot extra kosten bij het schadebureau. Deze kosten zijn nog niet opgenomen in
de begroting. Ook de kosten en eventueel budget van de verbindingsregisseur zijn
niet verwerkt. Ook deze kosten worden verwerkt in de Q4 2009.
Extern overleg
De acties en activiteiten zijn besproken met de commissie Veerman en toegelicht
tijdens een Bewoners Commissie Uitvoering (BCU) Vijzelgracht.
Advies raadscommissie
n.v.t.
Behandelend ambtenaar
dienst ivv, Hoite Detmar, Alex Sheerazi
5
Nummer BD2009-008686
Dienst
dienst ivv
Gemeente Amsterdam
Raadscommissie voor Verkeer, Vervoer en Infrastructuur, Dienstverlening,
Volkshuisvesting en Monumenten
Onderbouwing gevraagd advies
Agendapunt
, woensdag 9 december 2009
VV
Portefeuille
29
Agendapunt
16
Onderwerp
Noord-Zuidlijn: Bewonerscommunicatie en leefbaarheidsbeleid
Gevraagd advies
<vrije tekst>
Argumenten
<vrije tekst>
Kanttekeningen
<vrije tekst>
Uitvoering
<vrije tekst>
Aanvullende communicatie
<vrije tekst>