Gemeenteraad
Gemeenteblad
Raadsvoordracht
R
1
Jaar
2007
Afdeling
1
Nummer
104
Publicatiedatum
7 maart 2007
Onderwerp
Beschikbaarstelling van een krediet voor realisatie van een bypass voor tramlijn 5
nabij station Zuid.
Aan de Gemeenteraad
Op grond van het hiernavolgende stellen wij u voor, het volgende besluit te nemen:
De Gemeenteraad van Amsterdam
Gezien de voordracht van Burgemeester en Wethouders van 6 februari 2007,
Besluit:
voor de realisatie van een bypass voor tramlijn 5 nabij station Zuid een krediet van
12,85 miljoen euro, inclusief BTW, prijspeil 2007 (10,8 miljoen euro, exclusief BTW)
beschikbaar te stellen.
Burgemeester en Wethouders van Amsterdam,
E. Gerritsen, secretaris
M.J. Cohen, burgemeester
Toelichting (bestuurlijke context)
Bestuurlijke context
Tramlijn 5 is de lijn die op dit moment een verbinding biedt tussen het Centraal
Station en Amstelveen Binnenhof. Tussen de Beethovenstraat en de
Buitenveldertselaan loopt het tracé van lijn 5 via station Zuid (voorheen Zuid WTC
genaamd). De Noord/Zuidlijn krijgt haar (voorlopig) eindpunt op station Zuid. Dit
eindpunt wordt op de plaats van de huidige tramsporen en -perrons van lijn 5
aangelegd. Zodra de Noord/Zuidlijn met haar werkzaamheden bij station Zuid start,
worden de tramsporen van lijn 5 bij station Zuid verwijderd. Lijn 5 kan dan niet meer
via dit station doorrijden naar Amstelveen, omdat er op het station geen ruimte meer
is voor de tramsporen en -halte van lijn 5 (het is niet mogelijk om de huidige tramhalte
enigszins op te schuiven).
Aangezien tramlijn 5 van groot belang is voor de gemeenten Amstelveen en
Amsterdam, heeft Uw vergadering op 14 juli 2005 (RB nr. 730) besloten om lijn 5
door middel van een bypass om station Zuid heen te leiden. Hierbij is besloten om
Jaar
2007
Afdeling 1
Nummer 104
Datum
7 maart 2007
Gemeente Amsterdam
Gemeenteraad
Raadsvoordracht
R
2
een bypass over de middenberm van de (hooggelegen) Strawinskylaan aan te
leggen.
De exacte route van de bypass loopt vanaf de Beethovenstraat, via de
Strawinskylaan en de Parnassusweg onder de A10 door, om vervolgens op de
Buitenveldertselaan aan te takken op de bestaande sporen van lijn 5 / 51.
Door de realisatie van de bypass blijft Amstelveen / Buitenveldert bereikbaar met
tramlijn 5. Amstelveen blijft tevens bereikbaar met sneltramlijn 51, die volgens de
huidige route blijft rijden.
De bypass voor tramlijn 5 blijft liggen totdat de Noord/Zuidlijn wordt doorgetrokken
naar Amstelveen.
Bij de bestuurlijke behandeling van 14 juli (RB nr. 730) en 9 november 2005
(Commissie VVI) is aangegeven dat de bypass voor lijn 5 over de Strawinskylaan zo
snel mogelijk gerealiseerd moet zijn. Dit om te voorkomen dat de bypass nog niet
gereed is op het moment dat de Noord/Zuidlijn start met de sloop van de tramsporen
bij station Zuid en er daardoor een onderbreking in de exploitatie van tramlijn 5
ontstaat. Het bovenstaande betekent dat de bypass in mei 2008 in gebruik genomen
moet kunnen worden.
Op 11 april 2006 heeft ons College ingestemd met het Programma van Eisen (PvE)
voor de bypass lijn 5, waarmee het tracé van de bypass definitief is vastgelegd. De
Commissie Verkeer en Volkshuisvesting heeft op 13 september 2006 met instemming
kennis genomen van het PvE.
Relatie met parkeergarage Atrium (Zuidas)
Projectbureau Zuidas heeft in de zomer van 2006 in samenwerking met DIVV
nogmaals de mogelijkheden onderzocht om binnen de planning van de bypass lijn 5
(oplevering mei 2008), ook de parkeergarage Atrium onder de Strawinskylaan te
realiseren.
Omdat de planning van het dokmodel van de Zuidas (en daarmee de planning van de
parkeergarage) inmiddels naar achteren is geschoven, is het besluit om het project
bypass lijn 5 en het project parkeergarage Atrium van elkaar los te koppelen (B&W-
besluit d.d. 11 april 2006) gehandhaafd. De parkeergarage wordt pas gebouwd nadat
de bypass lijn 5 is opgeleverd.
De Commissie Verkeer en Volkshuisvesting is hier op 6 december 2006 door middel
van een brief van de wethouder VVI over geïnformeerd.
DIVV en Projectbureau Zuidas hebben gezamenlijk de randvoorwaarden vastgesteld,
waarmee de realisatie van de parkeergarage mogelijk blijft terwijl lijn 5 al in exploitatie
is. Gebleken is dat er voor de bypass lijn 5 geen speciale voorzieningen nodig zijn om
de bouw van de garage mogelijk te maken.
Ontwerp
Op basis van het PvE is in het tweede kwartaal van 2006 een Voorlopig Ontwerp
(VO) voor de bypass gemaakt. De Centrale Verkeerscommissie en de
Verkeerscommissie Zuideramstel hebben respectievelijk op 9 en 18 mei 2006
ingestemd met het ontwerp. Het VO is in juli 2006 definitief afgerond. Vervolgens is
gestart met het Definitief Ontwerp (DO), dat in december 2006 gereed is gekomen.
Zowel het VO als het DO is afgestemd met de bij het project betrokken partijen, te
weten: Projectbureau Zuidas, Stadsdeel Zuideramstel, Stadsregio Amsterdam, GVB,
DRO
, ProRail en Rijkswaterstaat. Het commentaar van deze partijen is verwerkt in
Jaar
2007
Afdeling 1
Nummer 104
Datum
7 maart 2007
Gemeente Amsterdam
Gemeenteraad
Raadsvoordracht
R
3
het DO. Hieronder wordt aangegeven wat de belangrijkste punten uit het Definitief
Ontwerp zijn. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de punten die al
vastgelegd zijn in het PvE en de punten die pas in het DO zijn vastgelegd.
Belangrijkste punten vastgelegd in het PVE:
1. Tramsporen in de middenberm van de hooggelegen Strawinskylaan, zodat de
rijbanen voor het autoverkeer vrijwel ongewijzigd kunnen blijven.
Op de Parnassusweg en de Buitenveldertselaan komen de sporen in het midden
van de weg te liggen.
2. Twee nieuwe tramhaltes (ter vervanging van de huidige halte van lijn 5 op station
Zuid):
- een tramhalte op de Strawinskylaan, ten oosten van het viaduct over het
Zuidplein (vóór het WTC);
- een tramhalte op de Buitenveldertselaan, bij de opgangen van station Zuid,
direct ten zuiden van het A10-viaduct.
3. Een lift op het Zuidplein, zodat de tramhalte op de Strawinskylaan vanaf het
Zuidplein optimaal bereikbaar is (de tram- en bushaltes op de Strawinskylaan zijn
uiteraard ook bereikbaar via de al aanwezige trappen).
NB: In overleg met het stadsdeel Zuideramstel en Projectbureau Zuidas wordt de
exacte locatie voor de lift nog onderzocht. De lift ligt niet op het kritieke pad van
de planning. Zodra de locatie bepaald is en de engineering van de lift is afgerond,
wordt het contract voor de lift (separaat van het bestek voor de bypass)
aanbesteed.
4. Aangezien de vides in het Zuidplein-viaduct (kunstwerk 863) in het tracé van de
trambaan liggen, zullen deze ten behoeve van de aanleg van de trambaan
dichtgezet moeten worden. Hierdoor zal er minder daglicht toetreden onder het
viaduct. Ten behoeve van de sociale veiligheid wordt de verlichting onder het
viaduct aangepast.
5. Aansluitend op de tramhalte op de Buitenveldertselaan wordt een oversteek voor
het langzaamverkeer gerealiseerd. Een oversteek ter plaatse van de huidige
oversteek bij de Mahlerlaan is niet inpasbaar, aangezien het wisselcomplex ten
behoeve van de bypass lijn 5 precies op deze plek wordt aangelegd. Hierdoor
kan op deze plaats geen veilige oversteek gerealiseerd worden.
6. Handhaving van het huidige (tijdelijke) busstation op de Strawinskylaan.
7. Omdat er een trambaan in de middenberm van de Strawinskylaan komt, wordt
het aantal plaatsen waar het autoverkeer de middenberm kan doorkruisen, met
het oog op de verkeersveiligheid en tramexploitatie, teruggebracht van acht naar
vijf. De omliggende bedrijven en parkeergarages blijven goed bereikbaar.
8. De huidige wegprofielen van de Strawinskylaan en Parnassusweg worden zo min
mogelijk gewijzigd.
9. Ook het wegprofiel van de Buitenveldertselaan wordt zo min mogelijk aangetast.
Conform het huidige wegprofiel wordt twee keer één rijstrook aangelegd. Uit
verkeerskundig onderzoek is gebleken dat twee keer één rijstrook in ieder geval
tot het jaar 2020 voldoende capaciteit biedt voor een goede verkeersafwikkeling.
Belangrijkste punten vastgelegd in het DO:
1. Geen
tijdelijke eindhalte op de Strawinskylaan. In het VO werd nog rekening
gehouden met een eventuele tijdelijke eindhalte van lijn 5 op de Strawinskylaan
(voor het geval dat de bypass onverhoopt niet gereed zou zijn op het moment dat
de Noord/Zuidlijn start met haar werkzaamheden bij station Zuid). De faseringen
in de planningen van de Noord/Zuidlijn en de bypass lijn 5 zijn in 2006 zodanig
Jaar
2007
Afdeling 1
Nummer 104
Datum
7 maart 2007
Gemeente Amsterdam
Gemeenteraad
Raadsvoordracht
R
4
geoptimaliseerd dat de planningen op elkaar aansluiten en er geen exploitatiegat
ontstaat. De bypass wordt in mei 2008 opgeleverd. Met de Noord/Zuidlijn is
overeengekomen dat op dat moment de sloop van de tramsporen van lijn 5 op
station Zuid start. De tijdelijke eindhalte is daarom niet nodig en niet opgenomen
in het Definitief Ontwerp (DO).
2. Na instemming van de Rechtbank is er vanuit veiligheidsoverwegingen voor
gekozen om de doorsteek naar Justitie op de Parnassusweg te verwijderen.
3. De plaatsen waar het autoverkeer de trambaan kan oversteken en de fiets-
/voetgangersoversteek op de Buitenveldertselaan (in totaal 5+1 oversteken)
worden voorzien van tramwaarschuwingslichten.
Planning
Overall planning
• Het Definitief ontwerp is medio december 2006 gereed gekomen.
Momenteel bevindt het project zich in de besteksfase (fase 5 van het Plan- en
Besluitvormingsproces Infrastructuur).
• Start uitvoering in augustus 2007 is noodzakelijk om in mei 2008 de bypass in
gebruik te kunnen nemen. Met de Noord/Zuidlijn is overeengekomen dat zij in mei
2008 met haar werkzaamheden bij station Zuid start. Vanaf dat moment kan lijn 5
niet meer op station Zuid halteren.
Gezien het krappe tijdbestek is getracht om de verschillende fases en activiteiten
in de planning zoveel mogelijk in elkaar te schuiven en parallel te schakelen.
Vanwege de bestuurlijke wens om de bypass zo spoedig mogelijk te realiseren is
in december 2006 reeds gestart met de besteksfase. In februari 2007 is de
procedure voor een openbare Europese aanbesteding gestart.
• De inlichtingen vinden twee weken nadat u heeft ingestemd met dit
uitvoeringsbesluit plaats. Bij de aanbestedingsprocedure wordt uiteraard de SBA-
procedure (screenings- en bewakingsaanpak bij aanbesteding) gevolgd.
• In het contract met de aannemer worden harde afspraken opgenomen over het
tijdig opleveren van de bypass (mei 2008).
Juridisch / planologisch kader
Voor de aanleg van de bypass lijn 5 is voor twee groenstroken op de Strawinskylaan
en Buitenveldertselaan een bestemmingsplanwijziging noodzakelijk. De aanvraag
voor de vrijstelling van het bestemmingsplan (art. 19 lid 2 WRO) heeft tot en met
november 2006 ter visie gelegen. Er is een drietal zienswijzen ingediend, die
inmiddels beantwoord zijn. De Maatschap WTC heeft in haar zienswijze gevraagd om
een aantal aanpassingen in het verkeerskundig ontwerp (belangrijkste voorstel is het
realiseren van een opstelstrook ter plaatse van de doorsteek bij het WTC). Deze
voorstellen zijn in februari behandeld in de Centrale Verkeerscommissie (CVC),
waarvoor de Maatschap WTC ook is uitgenodigd. Deze voorstellen zijn in februari
behandeld in de Centrale Verkeerscommissie (CVC), waarvoor de Maatschap WTC
ook is uitgenodigd. Verwacht wordt dat hiermee voldoende tegemoet gekomen is aan
de voorstellen van de Maatschap WTC en dat de zienswijze van de Maatschap niet
tot problemen leidt in het verdere traject. Ook naar aanleiding van de overige twee
zienswijzen worden geen problemen verwacht.
Het besluit omtrent de bestemmingsplanwijziging wordt naar verwachting (conform
planning) in mei 2007 onherroepelijk.
Vergunningen
De vergunningen
zijn, gelet op de start uitvoering van het project in augustus 2007,
Jaar
2007
Afdeling 1
Nummer 104
Datum
7 maart 2007
Gemeente Amsterdam
Gemeenteraad
Raadsvoordracht
R
5
reeds in november en december 2006 aangevraagd en in procedure gebracht. De
belangrijkste vergunningen zijn de kapvergunning en de bouwvergunning (voor het
dichtzetten van de vides op de Strawinskylaan).
Met name de kapvergunning is in een vroeg stadium aangevraagd, omdat rekening
gehouden is met eventuele bezwaren. Overigens is er inmiddels voor gezorgd dat het
aantal bomen dat verwijderd moet worden, elders binnen Stadsdeel Zuideramstel
wordt gecompenseerd.
Voor de bypass lijn 5 is ook een verkeersbesluit benodigd voor de bebording en het
toevoegen van de trambestuurder aan de weg. Dit verkeersbesluit wordt door
Stadsdeel Zuideramstel genomen.
Volgens planning worden alle vergunningen en het verkeersbesluit uiterlijk in mei
2007 verkregen.
Fasering en BLVC (Bereikbaarheid Leefbaarheid Veiligheid en Communicatie)
Voor het project bypass lijn 5 is een BLVC-plan opgesteld. Dit plan is afgestemd met
de betrokken partijen en wordt ter finale instemming voorgelegd aan de Werkgroep
Werk in Uitvoering (WWU). In dit plan zijn ten aanzien van de uitvoering de volgende
uitgangspunten opgenomen:
- De omliggende bedrijven en parkeergarages blijven bereikbaar.
- Bussen, metro en tram kunnen blijven rijden.
- Het werk wordt gefaseerd uitgevoerd
Globaal gaan de uitvoeringsplanning en -fasering er als volgt uitzien:
In augustus 2007 wordt gestart met het dichten van de vides in het Zuidplein
viaduct (kunstwerk 863). Het dichten van de vides zal 2 à 3 maanden duren.
Tijdens deze werkzaamheden zal het verkeer op de Strawinskylaan nauwelijks
gehinderd worden. Beide rijbanen op de Strawinskylaan blijven in gebruik. Wel zal
de ruimte die nu beschikbaar is voor de bushaltes als rijbaan gebruikt worden. Dit
betekent dat de bussen tijdelijk op de rijbaan moeten halteren.
De bufferplaatsen (halteplaatsen waar de bussen langere tijd stilstaan) worden
verplaatst naar de westkant van de Strawinskylaan.
Tegelijk met het dichten van de vides wordt op de Parnassusweg /
Buitenveldertselaan gestart met het grondwerk en vervolgens met het spoorwerk.
Zodra het dichten van de vides bijna afgerond is, wordt aan de oostzijde van de
Strawinskylaan gestart met het spoorwerk. Vervolgens wordt op de
Strawinskylaan in een doorgaande bouwstroom van oost naar west gewerkt.
Daarna wordt de aansluiting van het spoor op het kruispunt Strawinskylaan –
Parnassusweg gerealiseerd. Het verkeer zal in verband hiermee tijdelijk,
gedeeltelijk gestremd zijn op de kruising
Vervolgens worden de aansluitingen op het bestaande spoor op de
Buitenveldertselaan en op de Beethovenstraat gemaakt. Zodra deze aansluitingen
gereed zijn, kan de bypass in gebruik worden genomen (mei 2008).
Als laatste wordt nog een aantal restpunten aangepakt, waaronder het slopen van
de oude sporen op de Beethovenstraat (het deel tussen de Strawinskylaan en
station Zuid). (NB: De sloop van deze sporen is opgenomen in de kostenraming.)
Deze werkzaamheden worden vanaf mei 2008 uitgevoerd.
Gedurende een groot deel van de uitvoeringperiode (augustus 2007 – mei 2008) zal
over het gehele tracé gewerkt worden. Hetzij aan het spoor, dan wel aan de haltes,
de bovenleiding, de verlichting, de weg of de verkeerslichten. Tijdens de uitvoering
zal sprake zijn van tijdelijke stremmingen van doorsteken op de Strawinskylaan. Dit
Jaar
2007
Afdeling 1
Nummer 104
Datum
7 maart 2007
Gemeente Amsterdam
Gemeenteraad
Raadsvoordracht
R
6
betekent dat automobilisten soms gebruik moeten maken van een andere doorsteek
en dus enkele tientallen meters dienen om te rijden. De omliggende bedrijven en de
bijbehorende parkeergarages blijven te allen tijde bereikbaar
Het uitvoeringsplan is op 20 december 2006 voorgelegd aan de Werkgroep Werk in
Uitvoering (WWU). De WWU heeft op hoofdlijnen ingestemd met de plannen Na een
nadere uitdetaillering wordt het plan nogmaals aan de WWU voorgelegd voor een
definitieve instemming
Financiën
Projectkosten
De totale kosten voor project bypass lijn 5 worden geraamd op € 13,6 miljoen
inclusief BTW (€ 11,5 miljoen exclusief BTW) op basis van prijspeil 2007 en inclusief
VAT-kosten (Voorbereiding, Administratie en Toezicht).
In dit bedrag zijn ook de kosten voor voorlichting, leges, vergunningen, nazorg en
verzekeringen opgenomen. Alle bedragen zijn gebaseerd op de DO-raming.
Dekking
In de voorbereidingsfase is reeds een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld
van € 750.000,- (RB nr. 730) met als dekking het Mobiliteitsfonds 2005. Na aftrek
van dit voorbereidingskrediet is nog een uitvoeringskrediet benodigd van € 12,85
miljoen. Dit krediet wordt deels gedekt uit het Mobiliteitsfonds 2006 en 2007.
De overige projectkosten worden gedekt uit de BDU-subsidiebijdrage van de
Stadsregio Amsterdam.
Voor de specificaties van de projectkostenraming, het gevraagde krediet en de
dekking van de kosten, alsmede voor informatie over het risicomanagement en de
raming van de beheer- en onderhoudskosten wordt verwezen naar bijlage 5 (kabinet).
De Raadscommissie voor Verkeer, Vervoer en Infrastructuur, Dienstverlening,
Volkshuisvesting en Monumenten zal deze voordracht op 7 maart 2007 voordracht
bespreken.
Tervisiestukken:
• Definitief Ontwerp bypass lijn 5
• Overzichtskaarten bypass lijn 5
• DO-kostenraming (KABINET)
• Zienswijzen