Vervolgproces
Het komende jaar gaat de kwartiermaker ‘rekenen en tekenen’ en een hernieuwde raming van kosten en opbrengsten maken. Het getal van 1.950 miljard euro kan dan gelijk blijven, lager worden of stijgen met zeg 100 tot 200 miljoen euro. In dat laatste geval is het verhaal uit.
Op dit moment besluiten we alleen om het traject in te gaan zoals het nu voorligt en daar ons aandeel van 10 miljoen euro bij te dragen – gedekt in de begroting van de Zuidas – en onze bijdrage van 345 miljoen euro en 75 miljoen euro in de NV te leveren als de anderen ook meedoen en het rekenen en tekenen een positief resultaat heeft.
De structuur van de onderneming moet uitgewerkt worden.
Er vindt een selectie van aandeelhouders plaats en een veiling van de toekomstige grondposities. Daarvoor is een prospectus nodig, die de heer Doets gaat ontwikkelen.
De keerzijde van het afschuiven van de risico’s is dat niet Amsterdam, maar de markt gaat beslissen of het project uiteindelijk doorgaat of niet.
 
Tot slot: de Referendum Adviescommissie heeft advies uitgebracht. Zij adviseert, besluit II als volgt te formuleren: “Het besluit als bedoeld onder I aan te merken als referendabel in de zin van artikel 5 van de verordening op het burgerinitiatief en het referendum.” Namens het college neemt wethouder Stadig dit advies over.
 
Commissie en stadsdeel Zuideramstel 
 
De heer REUTEN merkt op dat op het moment dat we de definitieve beslissing min of meer uit handen geven, het Dok dichterbij lijkt te komen dan ooit. Deze stap zal kunnen leiden tot een haalbare realisering.
De fractie is positief over de aanpak van de heer Brinkman en het onderhandelingsresultaat van het bestuurlijk overleg met het Rijk. Een compliment voor de manier waarop Brinkman de gemeente en het Rijk anders heeft laten kijken naar dit project. Wel vindt de fractie het van belang bij het mogelijk ingaan van deze belangrijke nieuwe fase goed te kijken naar waarvoor we het allemaal doen: menging, heling van de stad, maar ook een Amsterdamse wijk met veel kwaliteit.
 
De heer VERBEEK (PvdA-fractie Zuideramstel) spreekt voor de belangen van het stadsdeel.
Sociale woningbouw 
De fractie dringt aan op het realiseren van de gestelde 30%. Daarvoor zijn drie redenen:
-   Het stadsdeel zit momenteel reeds onder de 25% die stedelijk is vastgesteld voor kernvoorraad plus; onder meer door de huurliberalisering zal het daar steeds verder onder komen. De samenstelling van bijvoorbeeld de Rivierenbuurt verandert zienderogen: huurders voelen zich bedreigd, starters krijgen geen kans door de hoge woningprijzen en de voorkeur blijft uitgaan naar gemengde woonbuurten.
-   Het stadsdeel vergrijst meer dan de overige stadsdelen, dat vraagt om extra sociale woningbouwvoorzieningen voor de oudere en minder kapitaalkrachtige bevolking.
-  Het stadsdeel heeft niet meer veel ruimte om te bouwen.
Openbaar vervoer
Vraag aan de wethouder is, of het laten eindigen van Lijn 5 bij station WTC wel verstandig is. Dit betekent voor veel mensen overstappen. Het resultaat verslechtert de positie van de bewoners van Buitenveldert, om niet te spreken van Amstelveen. Buitenveldert is sowieso slecht bedeeld als het gaat om OV. Ook al valt dit buiten het gebied van de Zuidas, de fractie vraagt aandacht voor het doortrekken van Lijn 4 en Lijn 16 en voor het aanleggen van een ondergrondse kruising voor de sneltram tussen WTC en de VU Buitenveldert. In 2000 is daartoe in de deelraad een motie van de PvdA aangenomen en in 2003 is bij motie van de lokale partij Zuideramstelbelangen nog eens bij het DB aangedrongen op realisering van dit plan. De PvdA Zuideramstel dringt er bij de wethouder op aan dat deze kruising in de reken- en tekenfase metterdaad wordt meegenomen.
 
De heer REUTEN wil hieraan nog een paar vragen toevoegen.
Openbaar vervoer
Het lijkt de PvdA-fracties logisch om het ‘ondergrondse bochtje’ van lijn 51 in die reken- en tekenfase een gelijkwaardige positie te geven als de mogelijke doortrekking naar Schiphol, die wél wordt meegenomen. De totale OV-bereikbaarheid van de Zuidas verbetert door betere NS-bereikbaarheid en door de Noord-Zuidlijn, de bereikbaarheid van het gedeelte ten Zuiden van de Zuidas, Amstelveen/Buitenveldert, dreigt te verslechteren. Daarom sluit spreker zich aan bij de vraag naar de verkenningsmogelijkheden voor de tramlijn.
Bijdragen Amsterdam en regio 
Wie betaalt het als de 50 miljoen euro meeropbrengst er niet komt?
Wat gebeurt er als ROA of Provincie niet willen bijdragen?
Projectsystematiek
Mede vanwege de betrokkenheid van het stadsdeel zou de systematiek die we nu hanteren per project ook voor de dokzone gehanteerd moeten worden.
Modules 
Op welk moment moet volgens de wethouder besloten worden over de module kwaliteitsfonds openbare ruimte en groen? Beslissingen over onder meer sociale woningbouw, groen en kwaliteit moeten op een later moment genomen worden, maar die moeten we dan ook wel kunnen nemen. Daarom geldt ook: is geregeld dat we sociale woningbouw bij kunnen kopen?
Voortgangsrapportage
Hoe wordt de Gemeenteraad in dit belangrijke jaar op de hoogte gehouden van de voortgang van de reken- en tekenfase en de relatie met het Rijk? De fractie wordt graag op regelmatige basis geïnformeerd.
 
De heer KLOK (VVD-fractie Zuideramstel) stelt dat de algemene opvatting is dat voor iedereen in Amsterdam de ontwikkeling van de Zuidas een goede zaak is. Ook de leden van de stadsdeelraad Zuideramstel staan overwegend positief tegenover het plan. Daarbij willen zij wel de belangen van de bewoners in de directe omgeving uiteenzetten.
Meeropbrengst flanken
De kosten van het dok zijn hoog: de gemeente Amsterdam moet minimaal 345 miljoen euro bijdragen en liefst nog wat meer, dat moet uit de flanken komen. De verleiding zal groot zijn om de flanken flink te gaan intensiveren om die opbrengst maar zo hoog mogelijk te maken: hoger bouwen, dichter op elkaar, minder groen en wat dies meer zij. Die ontwikkelingen zijn voor huidige en toekomstige bewoners minder aantrekkelijk. Verzoek aan de Gemeenteraad is, de adviezen van de stadsdeelraad bij ieder project heel aandachtig te lezen en zoveel mogelijk te volgen, ook als dat wellicht een aantal miljoenen minder oplevert. De fractie hoopt dat u de hoogte en de dichtheid van de bebouwing laag blijven. Dit ligt anders voor het gebied dichtbij de VU.
Openbaar vervoer 
De Noord-Zuid verbinding, anders dan de Noord-Zuidlijn, is een punt van zorg. Hopelijk kunnen de eventuele meeropbrengsten boven de 345 miljoen euro ingezet worden, of andere financiële middelen, om de bovengrondse kruising bij De Boelelaan tot een ondergrondse te maken.
 
Mevrouw BUURMA complimenteert het College en de wethouder.
Aandeelhouderschap gemeente
Er is gekozen voor een splitsing in de financiering; de gemeente wordt aandeelhouder van de NV Zuidas, het gaat hierbij om grote bedragen. Wie gaat controle uitoefenen op dat aandeelhouderschap? Naar verwachting vergroot een meerderheid voor de marktpartijen de kans van slagen. Echter: een NV streeft naar winst, de VVD voorziet dat niet altijd het Amsterdamse woonbeleid uitgevoerd zal kunnen worden. Als er eventueel financiële tekorten komen willen de marktpartijen wellicht het bouwprogramma veranderen, zodat er geld binnenkomt. Hoe heeft de gemeente dan nog invloed? Wat zijn de gevolgen voor de rest van Amsterdam?
Flanken
De fractie vindt het belangrijk dat er in de flanken een hoogwaardig woonmilieu blijft, ook voor de mensen die er nu wonen.
Erfpacht
De heer Brinkman heeft over erfpacht opgemerkt dat het verkopen van de grond meer geld zou opleveren. De fractie wil graag die rekenmethode eens zien.
Woningsegmenten 
De heer Brinkman waakt voor een overmaat aan woningen in het hogere segment; daar moeten we op letten. Spreekster gaat ervan uit dat er onderzoek is gedaan naar de behoefte. Zij vraagt wat precies de percentages voor het middensegment zijn en hoe deze zijn verdeeld op het dok en in de flanken.
Mobiliteit
De bereikbaarheid van de Zuidas is heel belangrijk. De fractie is het eens met de keuze voor de rails enkel en de wegen gestapeld. Afslag A10 Noordzijde is een mooie oplossing.
Sluit het transferium waarvan sprake is aan bij het Amsterdamse parkeerbeleid?
 
De heer VAN DER MEER (namens fracties GroenLinks Gemeenteraad en stadsdeelraad) constateert dat er nu een duidelijke keuze voorligt met inventieve oplossingen en een onderhandelingsresultaat. GroenLinks is positief over het doek op grond van de milieuoverwegingen, het bouwen van meer woningen, het aanhechten van het gebied en de stad en de stedebouwkundige vorm die gekozen kan worden.
Kosten
Volgende vraag is dan: zijn de condities voldoende? Gevraagd wordt 345 miljoen euro te investeren, dat is veel geld. Daarnaast wordt gevraagd om eventueel een aantal modules in te kopen, waarbij je kunt afvragen of de groenmodule en de module openbare ruimte er niet feitelijk bij opgeteld kunnen worden: dat is dan 18 miljoen euro erbij.
De mogelijkheid om de Noord-Zuidlijn door te trekken naar Amstelveen zou een mooie optie zijn. Het gaat dan over een extra investering van rond de 200 miljoen euro: je moet zowel rail als weg dan onder elkaar gaan aanleggen.
Ook het ondergronds leggen van de boogtunnel voor lijn 51 vraagt een flinke som geld, spreker is benieuwd naar de kosten.
Vervolgens is er nog de discussie over de 50% extra opbrengsten van de flanken.
NV-constructie
Hoe zit de NV in elkaar en wie heeft het voor het zeggen? Het is een mooie constructie: als de markt het niet doet, is er geen rendabele situatie, dus moet de gemeente het ook niet doen. GroenLinks vindt dit een legitieme en goede redenering. Er zijn enkele moeilijkheden: als je naar de percentages kijkt, kan er wel druk worden uitgeoefend op partijen om te optimaliseren. Dat geldt in de NV natuurlijk voor de private partijen met hun meerderheidspositie, maar dat geldt ook op de flank. Voor het Rijk is het interessant om extra geld van de gemeente te krijgen. Juist het Rijk zou aan kunnen dringen op intensivering van de flanken. Hoe kijkt de wethouder hier tegenaan en wie heeft het mandaat om te zeggen: “stop, dit is wat we willen realiseren op de flanken, tot hier en niet verder”?
De infrastructuur 
Is er ten aanzien van de weg (2 x 5) een trendmodel of een doelmodel gebruikt? Gaan we hier accommoderen of zijn er normaal in Amsterdam geldende maatregelen om ervoor te zorgen dat er minder autoverkeer is en meer mensen met het OV gaan. Graag de rekenmodellen als blijkt dat het hier gaat om het trendmodel.
Sociale woningbouw
Spreker staat op zich achter de stelling van de PvdA om 30% vast te houden voor de hele Zuidas. Suggestie om enigszins de kosten te drukken: het huidige plan voorziet in 8000 woningen, waarvan 30% op de flanken, dat is ongeveer 1400 woningen. Verdichting behoort tot de mogelijkheden, dus een stap van 8000 naar 10.000 wordt als reëel gezien. Van die extra 2000 realiseer je 50% sociale woningbouw, dat is 1000 woningen. Vervolgens maak je de keuze om dat aan te vullen met extra 600 woningen op het dok. Dan heb je ook 30% sociale woningbouw, druk je enigszins de kosten en dan gaat het voor die 600 woningen om een extra 33 miljoen euro als module.
 
De heer REUTEN vraagt nadere toelichting: 2000 woningen meer in de flanken?
 
De heer VAN DER MEER zegt dat ingeval er gekozen wordt voor die 10.000 woningen, hij voorstelt om daarvan 50 % sociale woningbouw te realiseren.
De heer REUTEN vraagt zich af waarom een extra intensiveringsslag zou moeten plaatsvinden bij een intensief plan als de Zuidas.
 
De heer VAN DER MEER antwoordt dat een intensiveringsslag door het projectbureau is gesuggereerd als mogelijkheid. Ten tweede wil hij wel vasthouden aan 30% maar ook kijken naar de kosten.
Rol stadsdeel
GroenLinks wil graag meer duidelijkheid over de rol van het stadsdeel.
Verkeer
Tot slot vraagt GroenLinks aandacht voor de aansluiting met de andere gebieden – Beethovenstraat, Buitenveldert – en de veiligheid voor voetgangers, fietsers als het gaat om de toevoer van verkeer.
 
De heer DE GRAAF complimenteert het College, het projectbureau en de heer Brinkman. Er ligt een uitstekend resultaat en een goed voorstel. Met name het feit dat de risico’s voor een groot deel bij de markt liggen is een grote winst en betekent dat de gemeente het project met beperkte risico’s kan voortzetten.
Sociale huurwoningen
Eerder heeft de CDA-fractie al aangegeven de realisatie van het dokmodel belangrijker te vinden dan het strikt handhaven van de 30%-norm voor de Zuidas. De 30% in de flanken wordt in elk geval gerealiseerd.
Erfpacht
In aanvulling op de opmerking van mevrouw Buurma: we gaan nu met een contract werken van honderd jaar. Waarom is de markt wel bereid om voor een termijn van honderd jaar te gaan? Is in de discussie over erfpacht overwogen om de grond te verkopen? Graag een toelichting van de wethouder.
Go/No-go
Het beslismoment is na de veiling van de grondopties. Kan de wethouder aangeven wanneer dat moment is?
 
De heer VAN DE KAMP (CDA-fractie stadsdeel Zuideramstel)
Na vele jaren wordt de natuurlijke scheiding tussen twee delen van het stadsdeel opgeheven en wordt de fusie tussen Buitenveldert en de Rivierenbuurt een feit. Daarvoor zijn wij toch wel erkentelijk. Er zijn ook nadelen: behalve de werkzaamheden van de Noord-Zuidlijn komen er ook werkzaamheden bij van de Oost-Westlijn: het aanleggen van het dok met alles wat daarbij komt kijken. De gemeente kan hieraan wellicht enigszins tegemoetkomen in de vorm van bepaalde compensaties.
Parkeerbeleid
Juist omdat een deel van de parkeerproblematiek veroorzaakt wordt door de aanleg van de Zuidas vragen wij u met sympathie te kijken naar de problemen van ons stadsdeel als het gaat om parkeren.
Sportaccommodaties
In de afgelopen periode hebben wij een behoorlijk deel van onze sportaccommodaties moeten inleveren/verplaatsen; graag zien wij daarvoor meer compensatie terug ten behoeve van de burgers.
Openbaar vervoer
Er is sprake van, de Noord-Zuidlijn te laten eindigen op station Zuid-WTC en later te beslissen over doortrekken naar Schiphol. Ook hebben we gezien dat voor lijn 5 er eigenlijk geen ruimte meer is. Wij zouden graag zien dat ter compensatie de Noord-Zuidlijn wordt doorgetrokken naar Amstelveen.
 
De heer BAKKER licht toe dat de houding van de SP tegenover het dokmodel te omschrijven is als ‘niet-afwijzend’, dit vooral gebaseerd op stedebouwkundige argumenten, maar ‘niet tegen elke prijs’. Het inschakelen van de heer Brinkman heeft opgeleverd: geen sociale woningbouw op het dok, geen doortrekken van de Noord-Zuidlijn, geen kwaliteitsfonds openbare ruimte en groen op het dok en de vorming van een NV, wat de SP betreft ook een prijskaartje. Een aantal vragen blijft open.
Kosten
Het wordt niet helemaal duidelijk wat het de Amsterdamse burger gaat kosten: 345 miljoen euro plus eventuele meeropbrengsten uit de flanken plus rentekosten van 75 miljoen euro die structureel op de begroting gaan drukken. Derving van 50 jaar erfpachtinkomsten, immers het was toch altijd de bedoeling dat die middelen in de algemene kas zouden komen? Nu verdwijnen ze in de NV. Graag heeft de fractie op een rijtje wat Amsterdam achtereenvolgens bijdraagt.
Go/No-go
Dit is wel degelijk voor de Raad het go/no-go moment.
Terugval-optie
Het kan wel degelijk misgaan: we leggen het in handen van de markt. De minister schrijft: in beide alternatieven, dok of dijk, kan hoogwaardig stedelijk milieu ontwikkeld worden. Dus wat gaan we nu doen, mocht de markt zeggen: “gezien het huidige economische klimaat vinden wij het onverantwoord om dergelijke investeringen te doen”? De ontwikkeling van de Zuidas hangt nauw samen met de ontwikkeling van Schiphol. We kunnen er ook voor kiezen dat Schiphol op basis van de milieu-eisen niet verder kan groeien en een complementair wordt aan de luchthavens van Parijs, Frankfurt en Londen. Kan een Zuidas-dokmodel bestaan zonder een groot, doorgroeiend Schiphol? In hoeverre is het additioneel wat naar deze (internationale top-)lokatie komt en in hoeverre wordt niet gewoon de regio leeggezogen?
Pps-constructie
Is er ook een voorbeeld te geven van een geslaagde pps-constructie van ongeveer deze omvang?
Meerkosten
Grote zorg bij elk groot infrastructureel project: gaat het niet meer kosten dan we nu berekend hebben?
HSL
Komt de HSL er nu wel of niet?
Communicatie met de bewoners
Er is een platform, maar daaruit is een aantal belangengroeperingen teruggetreden.
 
De heer HAFFMANS geeft aan dat Amsterdam Anders/De Groenen al jaren pleit voor de overkluizing van de A10 en daarnaast voor auto’s onder de grond, dus al een tijdlang voorstander is van dit plan, zij het niet tot elke prijs. Dit plan is veel geavanceerder, omdat alle infrastructuur, inclusief de HSL, onder de grond zit.
Sociale woningbouw
De fractie heeft ernstige twijfel bij het percentage voor sociale woningbouw; zij heeft begrepen dat het plan in totaal 16 tot 20% sociale woningbouw behelst, graag daar nog toelichting op. Dat op het dok geen sociale woningbouw plaatsvindt, is voorstelbaar, maar dat moet dan gecompenseerd worden in de flanken.
Openbaar vervoer
De fractie vraagt of het mogelijk is de Noord-Zuidlijn door te trekken, in elk geval de mogelijkheid open te laten dat later nog te doen. De fractie hecht in het geheel niet aan een stopplaats van de HSL in Amsterdam.
Invloed Gemeenteraad/stadsdeel
Wat gaan wij nog aan beslissingsvrijheid verliezen, bijvoorbeeld omdat er op de flanken nog 100 miljoen euro verdiend moet worden of omdat de grondexploitatie zo hoog is ingerekend dat er weinig meer mogelijk is? Stadsdeel Zuideramstel zal daar nog enige vrijheid in willen hebben.
Op welke manier komen de plannen Zuidas hier nog terug? Hebben wij nog zeggenschap waar de NV over gaat en waar wij over gaan?
 
De heer VAN BRUG spreekt van een schitterend plan, waarbij hij nog enkele vraagtekens heeft.
Sociale woningbouw
Het loslaten van de 30% in dit stadium is te vroeg; bekeken moet worden of het echt niet mogelijk is.
Kantoormarkt
Het hele project is afhankelijk van derden die erin stappen; de kantoormarkt is een groot gedeelte daarvan. Er is veel leegstand van kantoren en dit ambitieuze project wordt juist toegespitst op kantoorpanden. Kan de wethouder aangeven welke bedrijven zich op die lokatie zullen willen vestigen? Zijn dit bedrijven die elders kantoorruimte opzeggen, zodat de leegstand zich verplaatst?
 
De heer VONK (Zuideramstelbelangen) geeft aan dat het voorstel in hoofdzaak financieel van aard is, maar dat de consequenties ervan de bevolking van het stadsdeel sterk raken.
Besluitvorming
Spreker wil graag de toezegging van de wethouder dat de overeenkomst Zuidas met het stadsdeel, waardoor alles via projectbesluiten en uitvoeringsbesluiten zal worden vastgesteld, intact zal blijven.
Milieu 
Milieu wordt nauwelijks genoemd in het stuk. Bij vooral het eindresultaat moet er sprake zijn van een verbetering voor zowel Rivierenbuurt als Buitenveldert met betrekking tot milieu-stofoverlast.
Kwaliteitsfonds openbare ruimte  
Hiervoor wordt een bedrag gereserveerd, maar wat gaat dat inhouden? Betreft het een reservering voor het uitvoeren, beheer en onderhoud in de toekomst? Het gewenste kwaliteitsniveau kan het stadsdeel nooit en te nimmer betalen.
Sociale woningbouw 
Zuideramstelbelangen is voorstander van de 30% sociale woningbouw. Gezien het feit dat dit nog niet helemaal ingelost kan worden, is men blij dat de portefeuillehouder een brief heeft gestuurd met het verzoek, rekening te houden met de fondsvorming voor realisering in een ander gedeelte van ons stadsdeel om daar te zijner tijd toch die 30% te kunnen realiseren.
Overleg met buurtorganisaties
Overleg vindt wel plaats, maar Platform Zuidas is niet altijd geraadpleegd. Een wat frequenter overleg tussen stadsdeelraad en Gemeenteraad zou op prijs worden gesteld.
Openbaar vervoer
Zuideramstelbelangen is sterk voorstander van het kruisingsvrij maken van De Boelelaan. Bij het realiseren van de Noord-Zuidlijn is het niet ondenkbaar dat het OV met name in Buitenveldert zal verslechteren. Graag informatie van de wethouder of er plannen zijn om dat op hetzelfde niveau te houden dan wel te verbeteren.
Kosten
Wat wordt het kostenplaatje voor de stadsdeelbewoner? Wordt die op termijn het kind van de rekening?
 
Mevrouw VAN DER WAERDEN (Onafhankelijken) heeft nog twee opmerkingen.
Station
Het idee was altijd dat het een goed overstapknooppunt zou worden. Zijn de overstapmogelijkheden achteruitgegaan?
Leefbaarheid 
Leefbaarheid rondom de Zuidas wordt in het stadsdeel erg belangrijk gevonden. Heling van twee stadsdelen met intensivering op de flanken was het oorspronkelijke doel. Het lijkt nu veeleer een obstakel te worden met een uitstraling in alle omliggende buurten op het gebied van parkeren, verkeer, luchtvervuiling, hoeveelheden mensen, enzovoort. De Onafhankelijken willen graag weten hoe, als dit besloten wordt, zij nog kunnen sturen op het gebied van de leefbaarheid voor de omgeving.
 
Beantwoording 
 
Wethouder STADIG is blij met de complimenten en merkt op dat de complimenten voor de heer Brinkman geheel terecht zijn.
Sociale woningbouw
In het onderhandelingsproces stond Amsterdam onder grote druk om akkoord te gaan met 0% sociale woningbouw op de hele Zuidas, zowel in de flanken als in het dok. Die ‘aanvallen’ zijn afgeslagen. Voor de eerstkomende tien jaar is 30% sociale woningbouw geregeld. Het stadsdeel is voorstander van het vormen van een fonds. Als je dat echter in de businesscase stopt, verslechtert de businesscase met dat bedrag. Ik zie geen mogelijkheid om dat idee mee te nemen, maar er is nog genoeg tijd om dingen bij te kopen. Dat moet dan wel kunnen, zoals de heer Reuten zei. Dus we moeten met de NV afspreken dat wij tot een bepaald moment in de tijd sociale huurwoningen of groeifonds groen en dergelijke kunnen bijkopen tegen afgesproken bedragen.
Lijn 5
Het inkorten van lijn 5 wordt uitsluitend veroorzaakt door de Noord-Zuidlijn. Wethouder Van der Horst heeft dat een dezer dagen in zijn commissie op de agenda. Datzelfde geldt voor discussies over het doortrekken van lijn 4 en lijn 6. Duidelijk is dat er in de businesscase geen geld voor is.
Ongelijkvloerse boog
Niet alleen door de Noord-Zuidlijn maar ook door de ontwikkeling van de Zuidas zelf wordt het kruispunt bij De Boelelaan wel heel erg zwaar belast. De wethouder is voorstander van ondergronds doortrekken tot voorbij dat kruispunt. Dat is niet goedkoop, in de voordracht staat dat het meegenomen wordt in het rekenen en tekenen. Dat is tevens een toezegging. Ook in de voordracht staat dat als het rekenen en tekenen goed afloopt, we dit als eerste willen oplossen. De wethouder stelt voor, dan ook een andere variant uit te laten zoeken, om het op één hoog te doen, dit zou naar schatting de helft kosten, 100 miljoen euro.
 
Interruptie de heer VAN POELGEEST : vindt de wethouder het reëel om 100 miljoen euro bij te storten?
 
Wethouder STADIG vindt dat een hele goede besteding, als dat geld er zou zijn.
Bijdragen Amsterdam en regio
Het wel of niet maken van de 50 miljoen euro winst door Amsterdam maakt onderdeel uit van het risicoprofiel van de NV. Wanneer Provincie of ROA niet meedoen, is er een gat en stort de businesscase in.
 
Mevr. BUURMA bij interruptie: “U kunt wel 100 miljoen euro vinden voor die verbinding op palen, maar die 50 en 75 miljoen euro van ROA en Provincie zijn dan wel noodzakelijk?”
 
Wethouder STADIG hoopt die 100 miljoen euro te kunnen vinden; inderdaad zijn die bijdragen nu noodzakelijk.
Procedure en projectbesluiten
De beslissing die nu aan de orde is, moet niet het hele circuit doorlopen, maar als we die tunnels maken, komt de komende jaren de vraag hoe bovengronds de wereld wordt ingericht. Dat kan de normale procedure doorlopen.
Voortgangsinformatie aan de Raad
In essentie ligt dat nu bij de kwartiermaker, die zal rapporteren over de voortgang. In ieder geval komen we over iets minder dan een jaar terug over de veiling. Dan is er een moment van bezinning zowel bij het Rijk als bij ons.
Verdichting/woonbeleid
Is er sprake van geheime verdichtingsscenario’s en heeft de NV daartoe de mogelijkheden, dat is een terechte vraag. De wethouder stelt dat wat is afgesproken bij de Visie Zuidas, nog steeds het aantal meters is waarmee we rekenen. Dat moet goed vastgelegd worden voorafgaand aan de veiling. De wethouder zegt toe, aan te geven welke beslissingsmomenten en onderwerpen er nog komen. Er zal dus een overeenkomst tussen de gemeente Amsterdam en de NV komen over het programma. Als 20%-aandeelhouder wil de wethouder niet overgeleverd zijn aan de meerderheid bijvoorbeeld op het punt van de sociale huurwoningen. Dat is een afspraak waaraan men zich moet houden. Als de NV daarop wil terugkomen, moeten wij daarop ja of nee kunnen zeggen. De NV gaat alleen over het gebied boven op het dok, maar via de businesscase ontstaat er een druk om die flanken te gaan optimaliseren; de afspraken daarover moeten goed vastgelegd worden.
   Aandeelhouderschap
Bestuurlijk gesproken is de wethouder Financiën verantwoordelijk voor het aandeelhouderschap.
Erfpacht
Als je grond in vijftig jaar erfpacht uitgeeft, kun je een bepaald bedrag daarvoor vragen; als je het voor 100 jaar doet, kun je een hoger bedrag vragen. Je kunt daar een berekening voor maken; wat de markt ervoor geeft is een stuk minder, omdat weinig marktpartijen zo ver vooruit denken. Brinkman heeft de zero-zero coupon bonds bedacht: marktpartijen kopen het recht tussen vijftig en honderd jaar tegen een bedrag nu. Volgens minister Zalm is bij honderd jaar het verschil met eigen grond te verwaarlozen. De erfpacht helemaal de deur uitdoen, gaat de wethouder te ver.
Middensegment
Hier zit alleen het hoge middensegment.
Parkeerplaatsen
Wat er gemaakt wordt is conform het beleid zoals afgesproken. Het kan zijn dat er op het dok vormen van uitwisseling tot stand komen. Beleidsmatige input is de Amsterdamse norm.
Rekenmodel voor het verkeer
Vermoedelijk heeft Rijkswaterstaat hier het trendmodel gehanteerd.
Veiling
Volgens de heer Stoutenbeek zou deze vóór het einde van het jaar kunnen plaatsvinden.
Kosten voor de burger
Voor zover de erfpacht tussen vijftig en honderd jaar is ingebracht, gaat dat te zijner tijd de burger iets kosten. De 75 miljoen euro kosten in principe niets. Dus het kost 345 miljoen euro, maar die hebben we niet ter vrije besteding als we het dok niet uitvoeren. De ontvlechtingskosten zullen dan niet gering zijn.
Go/no-go
Als de Raad instemt met de voorstellen, moet Amsterdam ook meedoen als de anderen hun toezeggingen gestand doen. Dan kunnen we moeilijk meer terug. Daarom is dit ook het referendabele moment.
Schiphol
Er is een nauwe relatie met Schiphol. De Zuidas heeft nodig dat Schiphol een hub blijft. Wil Schiphol een hub blijven, dan heeft het een grote thuismarkt nodig en daarvan kan de Zuidas een belangrijke voeding zijn. Schiphol is wel enthousiast over de Zuidas, maar heeft er niet bijgezegd dat het geprivatiseerd wil worden.
Kantoormarkt
De wereldeconomie is in een fase waarin veel maakindustrie naar China en Azië verschuift. De goederen die daar gemaakt worden, moeten weer hierheen komen, vervoerd worden, geassembleerd, gemarket, geadministreerd en noem maar op. Zeker is, dat een aantal grote bedrijven zich hier komen vestigen met een Europees hoofdkantoor. Daar heeft Amsterdam dan op het juiste moment een concurrerend aanbod voor.
Geslaagde pps-constructies
Bijvoorbeeld IJburg fase 1, en zo zijn er meer.
Meerkosten
Er moet een tunnel gemaakt worden ter lengte van de autotunnel Schiphol, niet heel diep, met bewezen technieken. Dat moet met een goede voorbereiding niet leiden tot grote tegenvallers. Een van de kerntaken van de NV is zorgen dat de kosten niet uit de hand lopen. Als dat niet lukt, zijn de gevolgen voor de NV. Amsterdam zit er voor 20% in.
HSL
Komt er waarschijnlijk wel. Stoppen alleen op Schiphol ligt voor de hand, maar daar kan hij niet keren, dus moet hij wel doorrijden naar de Zuidas.
Kostenplaatje stadsdeelbewoner
De businesscase voorziet er niet in dat kosten ten laste gebracht worden van de buurtbewoners.
Overstapmogelijkheden
De mogelijkheden blijven gelijk.
 
De heer KOLDENHOF (voorzitter DB Zuideramstel)
Openbaar vervoer
Het is van groot belang de OV-verbinding richting het Zuiden zo kwalitatief hoogwaardig mogelijk te realiseren. Dat zou echt moeten door een ondergrondse tunnel voor de Noord-Zuidlijn. Gelukkig wordt nu die variant in elk geval meegenomen in de reken- en tekenfase. Van de variant op palen is het DB absoluut geen voorstander, met name om redenen van leefbaarheid en het doorsnijden van Buitenveldert van Oost naar West met een palenconstructie.
Volume
Met het antwoord van de wethouder is het DB iets geruster dat het huidige voorgestelde volume het inderdaad ook is. De grote risico’s zitten in twee gebieden waar nog verder over besloten moet worden: de Noordstrook en de strook rondom de VU (Zuid-Westhoek). Het DB voelt zich ondersteund door de VVD-fractie die voorkeur heeft voor de Zuid-Westhoek. Een volumetoename in de Noordstrook past niet bij de afgesproken geleidelijke overgang van de huidige buurten naar de Zuidas, en is geen bijdrage aan een goede kwaliteit van die omgeving.
Rol van het stadsdeel
Die rol is vastgelegd in de verordening. De belangrijkste onderwerpen waar het stadsdeel zich een rol toebedeelt, zijn verkeer, openbare ruimte en waar mogelijk ook de woningbouw.
Effecten parkeren en verkeer
Het stadsdeel wacht nog op een verkeersonderzoek van wethouder Van der Horst waarin verdere effecten zullen worden berekend. Het stadsdeel heeft altijd geplet voor meer parkeermogelijkheden, maar realiseert zich ook dat landelijke en streekplannormen daarin beperkend zijn. Enerzijds is er, zoals de heer Van Poelgeest aangeeft, sprake van een aanzuigende werking door meer parkeerplaatsen, anderzijds zal er toch overlast komen en dan heeft het DB liever meer parkeerplaatsen in de Zuidas dan dat men in het stadsdeel buiten de Zuidas gaat parkeren. Ook parkeeroplossingen moeten verder onderzocht worden.
Communicatie met de bewoners
Het stadsdeel financiert samen met Projectbureau Zuidas het Bewonersplatform Zuidas waarin belangenverenigingen en wijkverenigingen voor een belangrijk deel vertegenwoordigd zijn. Daarnaast is ook het wijkopbouwcentrum Buitenveldert gevraagd om avonden te organiseren waarin bewoners uitgebreid van gedachten kunnen wisselen over verschillende deelplannen en thema’s. Op 5 april 2005 wordt in de stadsdeelraad een besluit genomen tot het al dan niet instellen van een aparte raadscommissie over de Zuidas die op meer informele wijze met bewoners van gedachten zal wisselen.
Beheer en kwaliteit 
Het stadsdeel is nog in discussie met het College over financiering beheer. Het is belangrijk dat een deel van het genoemde fonds voor de dokzone blijft behouden. Stadsdeel en College wensen een a-kwaliteit, maar dat moet ook betaald worden.
 
De heer REUTEN vraagt nadere informatie over het inrichtingsniveau van de dokzone zonder inkoop van de module.
 
De heer STOUTENBEEK (directeur Projectbureau Zuidas)
Kwaliteitsfonds
Er zijn twee fondsen opgericht: het groenfonds en het kwaliteitsfonds. Dat laatste betreft middelen die gereserveerd worden voor investeringen in kwaliteit in de openbare ruimte. Dat is dus geen beheer. Discussie wordt dan: is een hoogwaardiger inrichting ook beheersgevoeliger? Dat is een debat tussen stadsdeel en B en W en de Raad in het kader van de begrotingen. Separaat is geregeld dat de deelraad dit jaar van ons 500.000 euro krijgt voor hogere beheerstaken, vooruitlopend op een structurele regeling. De normbedragen voor de inrichting van de openbare ruimte zijn aanzienlijk hoger dan gemiddeld en differentiëren ook van centrumgebied naar de flanken. Het Zuidplein is binnen die hoge normbedragen gerealiseerd. De dokzone kan ook binnen die normbedragen op een behoorlijk hoog kwaliteitsniveau uitkomen.
Verkeer
Wij nemen nu al een aantal maatregelen voor het onderliggend wegenstelsel, dat is gerelateerd aan de in uitvoering zijnde plannen, ruwweg het dijkmodel. Die verkeersmaatregelen lopen dan mee met onze deelplannen. Als het hele dok loskomt en de hele Zuidas als totaal, dat is een onderdeel van het tracé MER-procedure. Ook het onderliggend wegennet zit daarin. De kosten voor die maatregelen zijn verwerkt in de businesscase die vanavond aan de orde is.
 
Tweede termijn 
 
De heer REUTEN beschouwt de toezegging dat in de afspraken geregeld gaat worden dat er een mogelijkheid komt om bij te kopen in de projecten boven de dokzone als een winstpunt. Ten aanzien van het OV, belangrijk punt voor de mensen in Buitenveldert, moet nadrukkelijk gekeken worden naar mogelijkheden voor het gebruik van bestaande tramlijnen, die je eventueel op een andere manier in het gebied zou kunnen binnenhalen. In de reken- en tekenfase moeten we ook echt alle risico’s, bijvoorbeeld ook eventuele toekomstige veiligheidseisen voor tunnels, goed onder ogen zien, zodat er ook echt een eerlijke afweging ligt voor degenen die gaan participeren in de NV.
 
De heer KLOK is positief gestemd en heeft het idee dat alle partijen van plan zijn om de kwaliteit ook in de buurt rond de Zuidas te realiseren. Hij ziet nog wel bedreigingen en hoopt dat iedereen meehelpt die in toom te houden.
 
Mevrouw BUURMA is verheugd dat de wethouder het doortrekken van het OV in Buitenveldert ondergronds wil onderzoeken. Er is genoeg tijd om later bij te bouwen, dat kan vastgelegd worden in de afspraken met de NV; kan vastgelegd worden dat er ook in het lage middensegment bijgebouwd gaat worden? Hetzelfde geldt voor de flanken: als er extra geld vrijkomt, moet gekeken worden naar het bouwen van het lage middensegment.
 
De heer GORING heeft nog een vraag over de sociale woningbouw. Op pagina 16 van het stuk van september 2004 aan het eind van de eerste alinea geeft Brinkman aan waarom we zouden moeten kiezen voor minder sociale woningbouw. “[Daarin] pleegt te worden voorzien door overheveling uit duurdere segmenten” en daardoor zou onverkoopbaarheid van het dure segment dreigen te ontstaan. Is dit een foutieve redenering van de heer Brinkman?
 
De heer VAN DER MEER wil graag reactie op het rekenmodel dat hij heeft voorgelegd over de sociale woningbouw. Verder heeft hij niet goed gehoord wat er is gezegd over de aanliggende gebieden Beethovenbuurt en Buitenveldert en wat er gebeurt met de veiligheid van fietsers en voetgangers in dat gebied en de aanhechting van de wegen. Zijn die kosten al opgenomen in het plan? GroenLinks overweegt een voorbehoud te maken met betrekking tot het trendmodel; wat zou het resultaat zijn bij het hanteren van een doelmodel? Blijkbaar, tot slot, valt er nog geld te verdienen op de parkeerplaatsen.
 
De heer DE GRAAF is blij met de toezegging van de wethouder om in de toekomst een optie open te houden om op het dokmodel de 30% sociale woningbouw te kunnen realiseren. Hij vraagt zich af, hoe hard de toezeggingen van de provincie en de ROA zijn; is er sprake van risico’s? Is het verstandig om nu al modulair te gaan shoppen en wensen aan te geven ten aanzien van bedragen van 100 of 200 miljoen euro? Is het een risico dat Amsterdam al veel claims heeft liggen bij de provincie?
 
De heer BAKKER vindt het verbazingwekkend dat gevraagd wordt een besluit te nemen dat enorme gevolgen heeft voor het verkeer, terwijl er nog geen verkeersonderzoek is dat de Raad kan meenemen in zijn besluitvorming. Het is een slechte zaak dat geen complete afweging gemaakt kan worden.
De wethouder heeft gezegd dat de heer Brinkman met de oorspronkelijke metrages uit de Visie Zuidas heeft gerekend. Maar Brinkman is toch juist gaan stapelen met de infrastructuur om meer volume te krijgen op het dok?
Volgens spreker is het nog helemaal niet zeker dat de HSL op de Zuidas stopt.
Het overstappen wordt ‘beter’ in die zin dat je nu op lijn 5 moet overstappen om naar Amstelveen te komen.
De SP wil niet verder met het dokmodel om een aantal redenen; de fractie zal hier in de Raad uitgebreider op terugkomen. Allereerst zijn er de absolute kosten. Ten tweede is er de pps-constructie: het is een nadeel dat een belangrijk stuk van de stad in handen wordt gelegd van een NV. Ook in het dijkmodel kan een hoogwaardig stedelijk milieu ontwikkeld worden, wat zeker kansen biedt en minder risico’s.
 
De heer VAN POELGEEST stelt dat de discussie over de luchtkwaliteit betrokken moet worden bij de keuze voor het dijkmodel; gezien deze discussie is het dijkmodel eigenlijk al geen reële optie meer. Kan dit nog iets veranderen aan het standpunt van de SP?
 
De heer BAKKER ziet de overwegingen over de luchtkwaliteit niet terug in de stukken, en gaat ervan uit dat bij de ingangen van de tunnels uit het dokmodel ook wel het een en ander over de luchtkwaliteit te zeggen valt. Hij vraagt zich af of het verschil doorslaggevend zal zijn voor de keuze.
 
Op de vraag van de heer DE GRAAF of de SP niet de voorliggende businesscase steunt en nu kiest voor het dijkmodel antwoordt de heer BAKKER bevestigend.
 
De heer HAFFMANS begrijpt uit de stukken dat over het kopen van de module voor de sociale woningbouw op het dok in de komende vijftien jaar nog geen beslissing genomen hoeft te worden. Hij vraagt of het doortrekken van de Noord-Zuidlijn in dit model nu onmogelijk wordt gemaakt.
 
De heer VAN BRUG deelt mee dat in het hoofdnet auto ernaar gestreefd wordt de auto’s zoveel mogelijk naar de A10 of de Ring te leiden. Is daar rekening mee gehouden in deze plannen? Hij wil graag de doorrekening zien. Is het niet verstandig om in deze fase het knelpunt Nieuwe Meer ook mee te nemen zodat je een gegarandeerde doorstroming krijgt?
 
Op de vraag van de heer DE GRAAF of Mokum Mobiel dit model steunt of voor het dijkmodel kiest, antwoordt de heer VAN BRUG dat hij het nog niet weet.
 
De heer VONK heeft het idee dat de aandacht voor kwaliteit en beheersbaarheid voor de openbare ruimte groot is. Aan de 30% sociale woningbouw dient vastgehouden te worden, maar ook het lage middensegment is van groot belang voor de doorstroming. Hij vindt het vreemd dat het MER-tracé buiten het projectbesluit gaat vallen. Hij is verheugd over het positief instemming voor realisatie van de OV-boog naar de Buitenveldertselaan. Hij hoopt op een gezamenlijke vervolgdiscussie.
 
Beantwoording tweede termijn  
 
Wethouder STADIG geeft aan dat in de reken- en tekenfase alle risico’s goed onder ogen moeten worden gezien; juist de deelname van de private partijen staat er garant voor dat dit ook zal gebeuren. Experts worden daarbij ingeschakeld.
De wethouder is verheugd dat de gemeente niet meer alle risico’s draagt. Daarom vindt hij de verandering van standpunt van de SP opmerkelijk; hij zal daarover graag meer vernemen in de raadsvergadering.
De mogelijkheid om ook laag middensegment in te kopen zal ingebouwd worden.
De opmerking van de heer Brinkman over overheveling is voor zijn eigen rekening; de wethouder denkt daar anders over.
Ten aanzien van het rekenmodel van de heer Van der Meer merkt de wethouder op dat hij huiverig is om in dit stadium allerlei meevallers te gaan bedenken. Je zou kunnen zeggen: als het mogelijk is om uiteindelijk meer woningen te maken dan moet je van tevoren afspreken dat de meeropbrengst niet voor de NV is, respectievelijk dat deze verplicht is om die op een bepaalde manier in te zetten. De wethouder wil die gedachte meenemen zonder exact de rekensom over te nemen en komt erop terug.
 
De heer VAN POELGEEST informeert wanneer de wethouder terugkomt op de diverse punten. Een aantal zaken moet nu al in de bestuurlijke besluitvorming worden vastgelegd.
 
Wethouder STADIG kan dit niet exact aangeven; wel kan bijvoorbeeld bij de raadsbehandeling een aantal zaken in moties worden vastgelegd, zonder al te precies te kwantificeren.
Wat betreft het trendmodel en het doelmodel: dat is aan het Rijk. Een voorbehoud verandert niets aan de MER-tracéprocedure.
De gemeente moet duidelijk maken dat de bijdrage van de provincie echt nodig is. De wethouder heeft al aangegeven dat nog helemaal niet bekend is of er een meevaller of een tegenvaller zal zijn. De bijdrage van de ROA is eveneens nodig, al geldt daarvoor dat het voor een deel ons eigen geld is. Er is inmiddels een brief van de minister aan de Provincie. Vooral het belang van de Zuidas voor de hele regio moet benadrukt worden bij de Provincie.
Bijkopen van woningen kan plaatsvinden tussen 10 en 20 jaar na nu.
Doortrekken van de Noord-Zuidlijn wordt meegenomen in de reken- en tekenfase. Om het doortrekken van de lijn niet onmogelijk te maken moet nog een bedrag gevonden worden.
Het hoofdnet: wat de heer Van Brug aangeeft is deels het model wat we al hebben: er wordt veel verkeer naar de Ring verdreven. De wethouder zal nagaan of daar nieuwe plannen zijn en of die al verwerkt zijn.
De Nieuwe Meer meenemen en ook het kruispunt Amstel is een goed idee, maar duur en in de businesscase nu niet voorzien.
Het Rijk heeft de verantwoordelijkheid voor de Mertracé-procedure.
De luchtkwaliteit is uiteraard een belangrijk punt in de overwegingen.
 
De VOORZITTER sluit de vergadering om 22.15 uur.

---