Bron: Raad Type document: Notulen Onderwerp: Raadsvergadering 25-06-97 Datum publicatie:25-06-1997 Datum Raad:25-06-1997   Tekst:   OPENBARE VERGADERING OP WOENSDAG 25 JUNI 1997 EN DONDERDAG 26 JUNI 1997.   Aanwezig: de leden Van der Aa (PvdA), mevr. Agtsteribbe (PvdA), mevr. Alkema (D66), Bakker (D66), Balai (PvdA), mevr. Boerlage (GroenLinks), Van Bommel (SP), Bouma (VVD), Breunissen (GroenLinks), Bijlsma (PvdA), Cherribi (PvdA), Cornelissen (D66), Van Duijn (De Groenen), Enthoven (CD), mevr. Van der Giessen (D66), Goedhart (CDA), mevr. Grewel (PvdA), Ten Have (D66), mevr. Hoogland (PvdA), Hooijmaijers (VVD), mevr. Ter Horst (PvdA), Houterman (VVD), Hulsman (GroenLinks), mevr. Irik (PvdA), mevr. De Jong (D66), K”hler (GroenLinks), mevr. Krikke (VVD), Van der Laan (PvdA), Levie (PvdA), Meijer (PvdA), Niamut (CDA), Oranje (D66), Peer (VVD), mevr. Peters (VVD), Raksowidjojo (GroenLinks), Robbers (D66), mevr. Schutte (GroenLinks), Van Sitteren (CD), mevr. Spier-van der Woude (VVD), Stadig (PvdA), Van Wijk (VVD) en Yalin (PvdA).   Afwezig: de raadsleden Fortun‚ (CD), Graman (Onafh.) en Spit (CDA).   Middagzitting op woensdag 25 juni 1997.   Voorzitter: mr. S. Patijn, burgemeester, later drs. E.F.L. Peer, wethouder.   Secretaris: mevr. drs. M. Sint.   De vergadering wordt om 13 uur geopend.   De VOORZITTER: Ik deel u mede, dat de vergadering uit drie dagdelen zal bestaan, te weten hedenmiddag, morgenmiddag en morgenavond. Het is de algemene wens van de Commissie voor de Werkwijze van de Gemeenteraad om punt 13 (verbetering in het bestuurlijk stelsel enz.) direct na het hameren te behandelen en indien mogelijk ook vandaag af te ronden. Dat heeft er onder andere mee te maken, dat mij is gemeld dat dan massaal de deelraadsbesturen hier aanwezig zouden zijn, maar zo te zien is dat kennelijk een misverstand. Verder deel ik u mede, dat punt 12 (bevordering deeltijdwerk in het kader van het stimuleren van de werkgelegenheid binnen de gemeente Amsterdam) ten onrechte op de agenda van heden is geplaatst. Dit punt komt aan de orde in de eerste vergadering na het zomerreces en wordt nu derhalve afgevoerd. Ten slotte dient punt 47 (privatisering van de Gemeentelijke Organisatie voor Verzorging en Verpleging), gelet op het advies van de Ondernemings- raad, van de agenda te worden afgevoerd.   Aan de orde is de agenda:   1 Notulen van de raadsvergaderingen op 28 mei 1997 en 11 juni 1997.   De notulen worden ongewijzigd goedgekeurd.   2 Mededeling van de ingekomen stukken.   1 Adres van drs. W. van der Kolk, namens de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam, van 3 juni 1997, houdende reactie op het rapport "Delen van bestuur" van de Commissie-Tops.   Besloten wordt, dit adres te betrekken bij de behandeling van de desbetreffende voordracht, punt 13 van de agenda.   2 Adres van X. da Silva van 5 juni 1997, houdende voorstel voor eens per maand een autoloze zondag.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   De heer K™HLER: Ik stel voor, dit adres te behandelen in de Commissie voor Verkeer enz.   Mevr. SPIER-VAN DER WOUDE: Ik sluit mij hierbij aan.   Wethouder BAKKER: Ik heb geen bezwaar.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening na behandeling in de Commissie voor Verkeer, Milieu, Cultuur en Monumentenzorg.   3 Notitie van het raadslid Cornelissen van 26 mei 1997, getiteld: Het bestuurlijk stelsel Amsterdam op weg naar de 21ste eeuw (Gemeenteblad afd. 1, nr. 325, blz. 1367).   Besloten wordt, deze notitie te betrekken bij de behandeling van de desbetreffende voordracht, punt 13 van de agenda.   4 Adres van mevr. E. Brilleman, namens het Wijkopbouworgaan De Gouden Reael, van 2 juni 1997 inzake het zogenaamde plan-Soeters.   Besloten wordt, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening.   5 Adres van prof. ir. D.H. Frieling van 6 juni 1997 inzake de methode van beslissen over grote projecten die de ruimtelijke ordening van Nederland veranderen.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres voor kennisgeving aan te nemen.   De heer BIJLSMA: Ik stel voor, een afschrift van het antwoord te zenden aan de Commissie voor Volkshuisvesting enz.   Wethouder STADIG: Het adres wordt ter kennisgeving aan de commissie toegezonden.   Dit adres wordt voor kennisgeving aangenomen. Het adres zal bovendien aan de Commissie voor Volkshuisvesting, Stadsvernieuwing, Ruimtelijke Ordening en Grondzaken worden toegezonden.   6 Adres van W. van Zijl, namens Initiatieven voor Betaalbaar Wonen e.a., van 5 juni 1997, houdende verzoek om een schaderegeling met betrekking tot de aanleg van de Noord-Zuidlijn.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   De heer K™HLER: Ik stel voor, een afschrift van het antwoord te zenden aan de Commissie voor Verkeer enz.   De heer VAN DUIJN: Ik steun dit verzoek.   Wethouder BAKKER: Ik heb geen bezwaar.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening. Van de wijze van afdoening zal mededeling worden gedaan aan de Commissie voor Verkeer, Milieu, Cultuur en Monumentenzorg.   7 Adres van P. Paschenegger, namens het Wijkcentrum d'Oude Stadt, van 30 mei 1997 inzake de verdeling van het parkeervergunningengebied in de binnenstad.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   De heer BIJLSMA: Ik verzoek, dit adres na het zomerreces te betrekken bij de behandeling van de nota inzake het parkeren in de binnenstad in de Commissie voor Verkeer enz.   Wethouder BAKKER: Ik ben gewend, raadsadressen snel af te handelen. Ik stel dan ook voor, het adres nu af te handelen en de commissie een afschrift   van het antwoord te zenden. Dit kan uiteraard later bij die nota worden betrokken.   De heer BIJLSMA: Ik kan mij daarmee verenigen.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening. Van de wijze van afdoening zal mededeling worden gedaan aan de Commissie voor Verkeer, Milieu, Cultuur en Monumentenzorg.   8 Adres van de ministers van Verkeer en Waterstaat en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 9 juni 1997 inzake bekendmaking en terinzagelegging van de beslissing op het bezwaar tegen de aanwijzing van het luchtvaartterrein Schiphol.   Dit adres wordt voor kennisgeving aangenomen.   9 Adres van S.F. van Ulzen van 9 juni 1997 inzake het parkeervergunnin- genbeleid.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   Mevr. SPIER-VAN DER WOUDE: Ik stel voor, dit adres te behandelen in de Commissie voor Verkeer enz.   Wethouder BAKKER: Mijn voorstel is, eerst een afschrift van het antwoord te zenden aan de commissie, aangezien het anders wellicht enkele maanden duurt voordat behandeling in de commissie plaatsvindt. Later kan dan eventueel behandeling van het adres plaatsvinden.   Mevr. SPIER-VAN DER WOUDE: Ik kan mij daarmee verenigen.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening. Van de wijze van afdoening zal eerst mededeling worden gedaan aan de Commissie voor Verkeer, Milieu, Cultuur en Monumentenzorg. Op een later tijdstip zal eventueel behandeling van het adres in genoemde commissie plaatsvinden.   10 Adres van drs. B.B.J. Huls, namens de Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling, van 29 mei 1997, houdende advies over de stadsradiaal Jan van Galenstraat.   Dit adres wordt voor kennisgeving aangenomen.   11 Adres van mevr. B.C. Teunissen van 9 juni 1997 inzake overgang van particuliere naar ziekenfondsverzekering.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   Mevr. IRIK: Ik stel voor, een afschrift van het antwoord te zenden aan de Commissie voor Werk enz.   Wethouder VAN DER AA: Ik heb geen bezwaar.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening. Van de wijze van afdoening zal mededeling worden gedaan aan de Commissie voor Werk, Onderwijs, Sociale Zaken, Minderheden en Nieuwkomersbeleid.   12 Adres van P.J. Gofferj‚, namens het Wijkcentrum De Gouden Reael, van 11 juni 1997 inzake inrichting van de zogenaamde Paardenwei bij het Haarlemmerplein.   Besloten wordt, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening.   13 Adres van R. Samkalden van 11 juni 1997, houdende verzoek tot inwilliging van het verzoek tot conversie van het tijdelijk erfpachtrecht van het perceel Bokkinghangen 2 in een voortdurend recht van erfpacht.   Besloten wordt, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening.   14 Adres van R.J. R”ell van 13 juni 1997 inzake de als gevolg van de Eurotop te lijden schade met betrekking tot zijn watersportbedrijf bij het Amstel- hotel.   Besloten wordt, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening.   15 Adres van H. ter Beek van 11 juni 1997 inzake het beleid, de systematiek en uitgiftetempo van parkeervergunningen.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   Mevr. SPIER-VAN DER WOUDE: Ik stel voor, een afschrift van het antwoord te zenden aan de Commissie voor Verkeer enz.   De heer BIJLSMA: Ik steun dit voorstel.   Wethouder BAKKER: Ik heb geen bezwaar.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening. Van de wijze van afdoening zal mededeling worden gedaan aan de Commissie voor Verkeer, Milieu, Cultuur en Monumentenzorg.   16 Adres van A. Jonker, namens de Fietsersbond ENFB, van 12 juni 1997 inzake het niet op tijd afhandelen van raadsadressen met betrekking tot het fiets-, parkeer- en verkeersbeleid.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   De heer BIJLSMA: Ik stel voor, dit adres te behandelen in de Commissie voor Verkeer enz.   De heer K™HLER: Ik wijs erop, dat in dit adres niet meer wordt gevraagd dan in drie andere adressen wordt gevraagd, die hier al ‚‚n tot twee jaar liggen en nog steeds niet zijn beantwoord. Als wij nu de behandeling van het onderhavige adres ook weer gaan verwijzen naar een onbepaalde datum, hebben wij daar niets aan. Ik zou graag nu of in de eerstkomende vergadering van de Commissie voor Verkeer enz., respectievelijk de Commissie voor Volkshuisvesting enz., van het College willen vernemen, wanneer die adressen nu eindelijk eens zullen worden behandeld. In laatstgenoemde commissie moet ook nog een adres van 25 juni 1995 worden afgehandeld.   Wethouder BAKKER: Dat is inderdaad te gek. Ik stel voor, dit adres zo spoedig mogelijk te beantwoorden. Een afschrift van het antwoord stuur ik aan de commissie en als men het dan nog noodzakelijk acht, wordt het adres in de commissie besproken. Deze kwestie moet inderdaad zo snel mogelijk worden afgehandeld.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening. Van de wijze van afdoening zal mededeling worden gedaan aan de Commissie voor Verkeer, Milieu, Cultuur en Monumentenzorg.   17 Adres van C. Keulemans e.a. van 12 juni 1997 inzake het programme- ringsbudget voor het Amphitheater.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   Mevr. GREWEL: Ik wil dit adres graag betrekken bij de voorstellen terzake, die in september zullen worden behandeld.   Wethouder BAKKER: Ik heb geen bezwaar.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, het adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen, teneinde het te betrekken bij de door hen in te dienen voorstellen terzake.   18 Adres van J. Melskens van 16 juni 1997 inzake overlast van helikopters tijdens de Eurotop.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   De heer BIJLSMA: Ik stel voor, een afschrift van het antwoord te zenden aan de Commissie voor Algemeen Bestuurlijke en Juridische Zaken.   De VOORZITTER: Ik heb geen bezwaar.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening. Van de wijze van afdoening zal mededeling worden gedaan aan de Commissie voor Algemeen Bestuurlijke en Juridische Zaken.   19 Adres van R. Kewalbansing van 18 juni 1997, houdende verzoek om vervangende huisvesting.   Burgemeester en Wethouders stellen voor, dit adres in hun handen te stellen ter afdoening.   De heer NIAMUT: Ik stel voor, dit adres te behandelen in de Commissie voor Zorg enz.   Wethouder mevr. VAN DER GIESSEN: Ik heb geen bezwaar.   Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten, dit adres in handen van Burgemeester en Wethouders te stellen ter afdoening na behandeling in de Commissie voor Zorg, Emancipatie, Drugsbeleid, (Facilitaire) bedrijven, Bestuurlijke Vernieuwing en Informatievoorziening.   20 Adres van mevr. L.N. Mller van 19 juni 1997 inzake herprofilering van de Prinsengracht.   Besloten wordt, dit adres te betrekken bij de behandeling van de desbetreffende voordracht, punt 27 van de agenda.   21 Interpellatieaanvrage van het raadslid Van Bommel van 23 juni 1997 inzake de financi‰le aspecten van de Noord-Zuidlijn (Gemeenteblad afd. 1, nr. 367, blz. 1619).   De interpellatie wordt toegestaan. Besloten wordt, deze nog hedenmiddag te houden als punt 2A van de agenda.   22 Adres van mevr. M.J. Bakker, namens de Ondernemingsraad van het stadsdeel Rivierenbuurt, van 18 juni 1997 inzake de mogelijke vermindering van het aantal stadsdelen.   Besloten wordt, dit adres te betrekken bij de behandeling van de desbetreffende voordracht, punt 13 van de agenda.   23 Adres van het dagelijks bestuur van het stadsdeel Oost van 17 juni 1997 inzake de toekomst van de stadsdelen.   Besloten wordt, dit adres te betrekken bij de behandeling van de desbetreffende voordracht, punt 13 van de agenda.   24 Adres van J.M. Bruggeman, namens Comit‚ 2e Coen niet doen, van 20 juni 1997 inzake de versnelde aanleg van de Westrandweg.   Besloten wordt, dit adres te betrekken bij de behandeling van de desbetreffende voordracht, punt 34 van de agenda.   25 Adres van R. Rumkorf, namens de ondernemingsraad van het stadsdeel De Baarsjes, van 19 juni 1997 inzake de schaalgrootte van stadsdelen en de eventuele gevolgen voor het personeel.   Besloten wordt, dit adres te betrekken bij de behandeling van de desbetreffende voordracht, punt 13 van de agenda.   De VOORZITTER: Ik stel voor, thans eerst na te gaan, welke punten van de agenda zonder discussie en hoofdelijke stemming kunnen worden afgedaan.   Conform besloten.   3 Stand van zaken regiovorming.   Er zijn geen mededelingen.   4 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot wijziging van de Verordening op de stadsdelen en vaststelling van de Verordening op het Gemeentearchief Amsterdam 1997 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 357, blz. 1513).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1515 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   5 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot het verlenen van een eenmalige investeringssubsidie aan de Stichting Verzetsmu- seum Amsterdam (Gemeenteblad afd. 1, nr. 347, blz. 1468).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1471 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   Punt 6 wordt even aangehouden.   7 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot vaststelling van de Verordening Parkeerbelastingen 1997 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 324, blz. 1351).   Mevr. SPIER-VAN DER WOUDE (stemmotivering): De VVD-fractie heeft geconstateerd, dat er met betrekking tot het aanbrengen van de wielklem en het toepassen van de Wegsleepregeling voor enkele stadsdelen een uitzondering is gemaakt. Wij zijn echter van mening dat deze technische regeling geen handvat kan zijn om bijvoorbeeld het nultarief juridisch te frustreren omdat het hier niet is opgenomen. De uitzonderingen voor de stadsdelen staan in de verordening en naar onze mening heeft de onderhavige verordening geen juridische gevolgen om het nultarief, waarmee wordt ge‰xperimenteerd, te frustreren. Over het .... (De VOORZITTER: Uw fractie is dus ondanks alles overal voor.) Wij zijn ervoor als het niet als juridisch handvat geldt om de stadsdelen in het nultarief te frustreren en... (De VOORZITTER: Dit gaat verder dan een stemmotivering. Ik stel voor, dit agendapunt straks gewoon te behandelen.)   De behandeling van punt 7 wordt even aangehouden.   8 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot wijziging van de Verordening Precariobelasting binnenstad en westelijk havengebied 1997 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 332, blz. 1437).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1438 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   9 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot be‰indiging van de Regeling afwikkeling tekorten 1967 tot en met 1973 c.a. (Gemeenteblad afd. 1, nr. 348, blz. 1473).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1476 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   10 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot het verlenen van ontslag aan de voorzitter en vier leden van de Stichting Algemene Programmaraad (Gemeenteblad afd. 1, nr. 337, blz. 1452).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1452 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   11 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 17 juni 1977 tot wijziging van het Ambtenarenreglement Amsterdam en de Verordening Uitkering Functioneel Leeftijdsontslag (Gemeenteblad afd. 1, nr. 335, blz. 1445).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1446 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   Punt 12 is reeds van de agenda afgevoerd.   De punten 13 en 14 worden even aangehouden.   15 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot vaststelling van het Actieplan Naar een gezond GVB (Gemeenteblad afd. 1, nr. 316, blz. 1326).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1326 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   16 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot het aanwijzen van het pand waarin het Bureau Monumentenzorg is gehuisvest als Huis der Gemeente op 30 augustus 1997 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 354, blz. 1508).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1508 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   17 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot voorbereiding van een parti‰le herziening van het bestemmingsplan Nieuwendijk/Kalverstraat e.o. (Gemeenteblad afd. 1, nr. 311, blz. 1315).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1316 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   18 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot voorbereiding van een parti‰le herziening van het bestemmingsplan Westelijke Grachtengordel (Gemeenteblad afd. 1, nr. 312, blz. 1316).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1317 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   19 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot voorbereiding van een parti‰le herziening van het bestemmingsplan Leidse- en Weteringbuurt (Gemeenteblad afd. 1, nr. 313, blz. 1318).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1319 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   20 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot voorbereiding van het bestemmingsplan Prinseneiland (Gemeenteblad afd. 1, nr. 330, blz. 1433).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1434 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   21 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot voorbereiding van een parti‰le herziening van het bestemmingsplan Jordaan (Gemeenteblad afd. 1, nr. 331, blz. 1435).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1436 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   Punt 22 wordt even aangehouden.   23 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 17 juni 1997 tot voorbereiding van een parti‰le herziening van het bestemmingsplan IJ-oevers (Gemeenteblad afd. 1, nr. 356, blz. 1510).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1511 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   De punten 24 en 25 worden even aangehouden.   26 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot straatnaamgeving in het Centrum (Tussen de Bogen) (Gemeenteblad afd. 1, nr. 334, blz.1443).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1444 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   Punt 27 wordt even aangehouden.   28 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot realisering van een Montessorischool ter plaatse van het perceel Bickersgracht 1 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 318, blz. 1333).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1334 afd. 1 van het Gemeenteblad.   29 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot uitbreiding van het hoofdgebouw van de bijzondere basisschool De Oostelijke Eilanden (Gemeenteblad afd. 1, nr. 319, blz. 1335   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1335 afd. 1 van het Gemeenteblad.   Punt 30 wordt even aangehouden.   31 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 17 juni 1997 inzake het Verdeelbesluit Nieuwbouw en Verbetering Binnenstad 1997 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 363, blz. 1600).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1606 afd. 1 van het Gemeenteblad.   32 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot definitieve vaststelling van subsidies aan de Stichting IJscomplex Jaap Eden (Gemeenteblad afd. 1, nr. 317, blz. 1329).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1332 afd. 1 van het Gemeenteblad.   33 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot aanleg van de verkeerslichteninstallatie Holterbergweg/Borchland (Gemeenteblad afd. 1, nr. 321, blz. 1340).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1341 afd. 1 van het Gemeenteblad.   Punt 34 wordt even aangehouden.   35 Voordracht van Burgemeester Wethouders van 12 juni 1997 tot vervanging en aanpassing van verkeerslichteninstallaties met bijkomende werken (Gemeenteblad afd. 1, nr. 320, blz. 1337).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1339 afd. 1 van het Gemeenteblad.   36 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot uitvoering van vernieuwing van brug nr. 348, basculebrug over de Schinkel v¢¢r de Zeilstraat (Gemeenteblad afd. 1, nr. 333, blz. 1439).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1442 afd. 1 van het Gemeenteblad.   37 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot het verlenen van een aanvullend krediet voor het realiseren van de aansluiting van het rijkswegenknooppunt A2/A9 op de Meibergdreef (Gemeenteblad afd. 1, nr. 349, blz. 1477).   De heer K™HLER (stemmotivering): De fractie van GroenLinks was al tegen het verlenen van een krediet voor deze nieuwe autoweg omdat daarbij een verkeerde prioriteit werd gesteld. Nu er nog meer geld van de gemeente bij moet is dat voor ons eens te meer reden om ook tegen het aanvullende kre- diet voor deze nieuwe infrastructuur te stemmen.   De heer VAN DUIJN: De heer K”hler heeft mij de woorden uit de mond genomen; ik zal die dus niet aanvullen.   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1481 afd. 1 van het Gemeenteblad, met dien verstande, dat de fracties van GroenLinks en De Groenen geacht willen worden, tegen de voordracht te hebben gestemd.   37A Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 29 mei 1997 tot het in bruikleen geven van een kunstwerk uit de collectie van het Stedelijk Museum (Gemeenteblad afd. 1, nr. 280, blz. 1209).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1209 afd. 1 van het Gemeenteblad.   Punt 38 wordt even aangehouden.   39 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 17 juni 1997 inzake locatiekeuze voor nieuwbouw van het hoofdkantoor van Gemeentewaterlei- dingen (Gemeenteblad afd. 1, nr. 355, blz. 1509).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1511 afd. 1 van het Gemeenteblad.   De punten 40 en 40A worden even aangehouden.   41 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot verkoop van het perceel Ferdinand Bolstraat 190-192 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 322, blz. 1343).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1344 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   42 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot aankoop van de erfpachtrechten Rigakade 1-3/Haparandaweg en Sandvikweg 1 en 2 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 351, blz. 1499).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1501 afd. 1 van het Gemeenteblad.   43 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot uitgifte in erfpacht van een terrein aan de Ruigoordweg/Sojaweg (Gemeenteblad afd. 1, nr. 323, blz. 1348).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1350 afd. 1 van het Gemeenteblad.   44 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot verlenging van de Australi‰haven (Gemeenteblad afd. 1, nr. 346, blz. 1465).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1468 afd. 1 van het Gemeenteblad.   45 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot verhuur van een opslagruimte aan de Westhavenweg (Gemeenteblad afd. 1, nr. 309, blz. 1305).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1306 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   46 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot verhoging van het krediet voor de grond- en grondwatersanering van enige terreinen in het Petroleumhavengebied (Gemeenteblad afd. 1, nr. 314, blz. 1320).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1321 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   Punt 47 is reeds van de agenda afgevoerd.   De punten 48 en 48A worden even aangehouden.   48B Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 24 juni 1997 inzake erfpachtregeling grond Slotervaartziekenhuis (Gemeenteblad afd. 1, nr. 368, blz. 1621).   De heer LEVIE (stemmotivering): Tijdens het arrangement rond de privatisering van het Slotervaartziekenhuis heb ik gewaarschuwd voor dreigende meerkosten. Uit de tekst van de voordracht begrijp ik, dat dit gevaar, terwijl de inkt van de oorspronkelijke voordracht nog maar net droog is, nauwelijks is ontweken. Ik kan slechts de hoop uitspreken, dat het gevaar niet opduikt dat het rijk ons toch onvoorzien nog voor aanvullende kosten stelt. De PvdA-fractie stemt in met de voordracht, maar blijft wel als waarschuwing vinger aan de pols houden.   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1622 van afd. 1 van het Gemeenteblad, met inachtneming van de door de heer Levie namens de fractie van de PvdA gemaakte opmerking.   Punt 49 wordt even aangehouden.   50 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot oprichting van de Stichting Hogeschool voor Economische Studies Amsterdam (Gemeenteblad afd. 1, nr. 310, blz. 1307).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1314 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   51   Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot voorlopige vaststelling van de bedragen, bedoeld in art. 99 van de Interimwet op het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs enz., over 1992 en vijfjarige periode 1988 tot en met 1992 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 336, blz. 1449).   De voordracht wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goedge- keurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1451 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   Aan de orde zijn de benoemingen.   De VOORZITTER nodigt de leden Houterman, Hulsman en Meijer uit, met hem het bureau van stemopneming te vormen.   Benoemd worden tot:   Lid van de Stichting Algemene Programmaraad (nr. 338): mevr. B. Rootsaert, mevr. M.H. Westhoff, D.J. Gangaram Panday en H. van den Busken.   Voorzitter van de Stichting Algemene Programmaraad (nr. 339): C. Wolzak.   Ingeleverd werden 38 biljetten. Allen werden benoemd met 38 (algemene) stemmen, met uitzondering van de heer Wolzak, op wie 37 stemmen voor en 1 stem tegen werden uitgebracht.   De VOORZITTER dankt de leden van het bureau van stemopneming voor de hem verleende hulp en stelt aan de orde:   2A Interpellatieaanvrage raadslid Van Bommel inzake de financi‰le aspecten van de Noord-Zuidlijn (Gemeenteblad afd. 1, nr. 367, blz. 1619).   De heer VAN BOMMEL: Mijnheer de Voorzitter. Ik dank de Raad voor het feit dat ik deze interpellatie mag houden. In verband met overige agendapunten zal ik het kort houden. Vandaag wordt er een referendum gehouden over de aanleg van de Noord- Zuidlijn. De raadsfractie van de SP heeft tegen die aanleg gestemd omdat er sprake zal zijn van een verschraling van het bovengrondse fijnmazige openbaar vervoer en omdat er sprake is van allerlei risico's die tot op de dag van vandaag niet goed zijn in te schatten. Behalve aan de verwachte vervoers- waarde moet worden getwijfeld aan de veiligheid van de boormethode, mogelijke overschrijdingen en de financiering vanuit het rijk. Over dit laatste   heeft de Tweede-Kamerfractie van de SP vorige week mondelinge vragen gesteld aan de minister. Een deel van die vragen is niet beantwoord. Hierdoor blijft het onduidelijk, welk gedeelte van de geraamde 1,95 miljard gulden door het rijk zal worden bijdragen. Om te voorkomen dat Amsterdam vandaag ja zegt tegen een project waarvan onduidelijk is wat de kosten voor de gemeente Amsterdam zijn, is het noodzakelijk dat het College vandaag nog antwoord geeft op de volgende vragen: 1. Op basis van de huidige raming gaat de Noord-Zuidmetrolijn bijna 2 miljard gulden kosten. Het rijk zou 95% van de aanlegkosten moeten betalen, de gemeente 5%. In het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (MIT) is echter slechts 950 miljoen gulden gereserveerd, de helft van wat nodig is. Kan het College van Burgemeester en Wethouders aannemelijk maken dat het rijk 95% van 1,95 miljard gulden zal vergoeden en niet 95% van een deel van dat bedrag nadat de begroting geknipt en geschoren is? De ervaringen elders, onder meer het recent goedgekeurde Hoogwaardig- Openbaar-Vervoer-project in Utrecht, leren immers dat er een groot gat kan gapen tussen de financi‰le inzet van gemeenten en de uiteindelijke uitkomsten van de onderhandelingen met het rijk. 2. Is het juist, dat van eventuele kostenoverschrijdingen uitsluitend de loon- en prijsstijgingen door het rijk worden gecompenseerd? Indien dit het geval is, hoe wil het College van Burgemeester en Wethouders andere overschrijdingen dan financieren? 3. Er is geen praktijkervaring met de boormethode zoals die in Amsterdam zal worden gehanteerd. Volgens deskundigen biedt de proefopstelling bij Heinenoord geen garantie voor de Amsterdamse situatie. Welke extra financi‰le voorziening wordt er getroffen om schade aan gebouwen en eventuele uitplaatsing van bewoners te financieren?   Wethouder BAKKER: Mijnheer de Voorzitter. Bij vraag 1 baseren wij ons op de Wet Infrastructuur en daarin staat: "Wanneer een bijdrage voor een investering wordt verstrekt, bedraagt deze voor de regionale of lokale openbaar-vervoerinfrastructuur voor grote projecten 95%". In het huidige MIT is inderdaad 950 miljoen gulden opgenomen. In de brief van oktober 1996 neemt de minister van Verkeer en Waterstaat echter kennis van het benodigde budget van 1,95 miljard gulden en spreekt zij een inspanningsverplichting uit om de gelden te reserveren. Recentelijk, na vragen hierover van de partijgenoot van de heer Van Bommel in de Tweede Kamer, de heer Poppe, deelt genoemde minister per brief van 16 juni 1997 mee: "De exacte rijksbijdrage wordt conform het Besluit Infrastructuurfonds pas later vastgesteld op basis van toetsing van het ontwerp en de bijbehorende begroting van het project. De rijksbijdrage zal 95% van de subsidiabele kosten bedragen." In het licht van de huidige inzichten betekent dit, dat de rijksbijdrage veel hoger zal zijn dan de thans gereserveerde 950 miljoen gulden. "In het MIT 1997-2001 meldde ik u reeds dat de inpassing van de benodigde extra middelen nog zal moeten plaatsvinden. Of daarbij tijdelijke herprioritering van projecten nodig zal zijn of dat deze middelen elders in de rijksbegroting kunnen worden gevonden, is op dit moment nog niet bekend." De conclusie luidt: de minister doet haar woorden gestand. Ten aanzien van het eerste deel van vraag 2 luidt het antwoord: ja. Tegen het tweede deel van de vraag maak ik bezwaar, want daarin wordt gesugge- reerd, dat er andere overschrijdingen zullen zijn. Naar mijn mening zijn loon- en prijsstijgingen geen kostenoverschrijdingen. Op het totale project zijn "kostenaudits" gehouden en daar zit Rijkswaterstaat er bovenop. De conclusie is, dat het voor het genoemde bedrag van 1,95 miljard gulden mogelijk is. Ik wijs erop, dat er wel een post van 10% voor onvoorziene kosten is opgenomen. Ik ga derhalve niet uit van overschrijdingen. Mochten die zich echter toch voordoen, dan kan nog altijd een beroep worden gedaan op art. 13, lid 5, van de Wet Infrastructuurfonds en daarin staat: "Indien de overschrijding voortvloeit uit naar de mening van onze minister niet te voorziene bijzondere kosten, kan hij op basis van een suppletoire aanvraag een aanvullende bijdrage verstrekken." Wat betreft het gestelde in vraag 3 inzake de boormethode wijs ik erop, dat daarmee wel degelijk praktijkervaring is opgedaan. Het proefpalenproject bij Heinenoord is gebruikt voor toetsing van de computermodellen die zijn gebruikt bij het ontwerp; de resultaten hebben de betrouwbaarheid duidelijk bevestigd. In Duisburg, Essen, Dsseldorf, Lissabon en Lille is een vergelijkbare techniek in een vergelijkbare bodem gebruikt. Schade aan gebouwen is dus niet aan de orde en uitplaatsing van bewoners evenmin. Wel wordt er later met de bewoners overlegd over de eventuele overlast. Het Amsterdams Steunpunt Wonen heeft zich bereid verklaard om in overleg met de bewoners hiervoor een sociaal plan op te stellen. Het moet mij van het hart, dat ik blij ben dat de heer Van Bommel zich vandaag weer tot de inhoud bepaalt.   De heer VAN BOMMEL: Mijnheer de Voorzitter. Ik dank het College voor de beantwoording en het citeren uit de brief van 16 juni 1997, die, toen ik die ontving, de datum had van 23 juni 1997. Volgens mij is dat ook de juiste   datum. Het citaat uit die brief is volledig juist. Ik wil echter een ander deel uit die brief citeren omdat dit toch meer ingaat op de problematiek zoals ik die heb geschetst. Op de tweede bladzijde van de brief staat: "In het proces van het beoordelen van het ontwerp en de subsidiabiliteit van het project worden ook contra-expertises naar bepaalde aspecten uitgevoerd. Op dit moment is dat het geval ten aanzien van de vervoersgegevens. Deze contra-expertise is echter nog niet afgerond en laat zich niet splitsen in zelfstandige onderdelen die vooruitlopend op het rapport voor publicatie in aanmerking kunnen komen." Naar mijn mening blijkt daaruit, dat er wat betreft de begroting en de subsidiabiliteit weinig zekerheid is te geven. Ik vind dat enigszins in strijd met de beantwoording van mijn eerste vraag. Ik denk, dat het College daarmee alleen maar aannemelijk kan maken, dat 95% van een zeker deel van het bedrag bij deze brief door de minister wordt toegezegd, maar niet 95% van 1,95 miljard gulden. Dat heb ik de wethouder in die zin niet horen bestrijden.   De heer VAN DUIJN: Mijnheer de Voorzitter. In brief van minister mevr. Jorritsma staat, dat het rijk nog een contra-expertise zou gaan doen. Dat sluit   niet uit, dat men in Den Haag zou besluiten om toch met een ander bedrag op tafel te komen. Ik deel wat dat betreft dan ook de zorg van de interpellant. Het is natuurlijk niet uitgesloten dat er overschrijdingen zullen komen. (Wethouder BAKKER: Hoezo overschrijdingen? Er zijn toch geen overschrijdingen?) Die kunnen er wel komen als er duidelijkheid komt over de exploitatie- tekorten Ä die duidelijkheid bestaat nog steeds niet Ä zowel voor wat betreft de exploitatie van de ritten als van de infrastructuur op de langere termijn. In aanmerking genomen het feit dat de Oostlijn destijds zes keer zo duur is geworden als was geraamd, vind ik de opmerking van de wethouder, dat andere overschrijdingen uitgesloten zijn, wel zeer voorbarig.   De heer K™HLER: Mijnheer de Voorzitter. Kan het College nogmaals bevestigen dat, nadat het rijk het te subsidi‰ren bedrag in de bouwkosten heeft   vastgesteld en er overeenstemming is over de exploitatiegevolgen, deze zaak alsnog ter finale afweging aan deze Raad zal worden voorgelegd, zodat allerlei angsten op dat punten volstrekt ongegrond zullen blijken te zijn?   De heer NIAMUT: Mijnheer de Voorzitter. Is de heer Van Bommel het met mij eens, dat het instrument interpellatie een hoog goed is en ook zorgvuldig dient te worden gebruikt? Zou de heer Van Bommel dit instrument, dat hij vandaag gebruikt, ook over een week gebruiken als vandaag niet eveneens een referendum aan de orde zou zijn? (De heer VAN BOMMEL: Het antwoord op de eerste vraag is "ja". Het antwoord op de tweede vraag is "nee", omdat dat dan niet meer enige invloed heeft op de besluitvorming van mensen die vandaag "ja" of "nee" moeten zeggen tegen die metrolijn.) Die antwoorden hebben geen synergie met elkaar. Als u op de eerste vraag "ja" antwoordt en op de tweede vraag "nee", vinden wij, dat u politiek gezien niet op een zorgvuldige manier gebruik maakt van het instrument interpellatie. (De heer VAN BOMMEL: Daarover verschillen wij dan van mening.)   De heer HOUTERMAN: Mijnheer de Voorzitter. Voor de VVD-fractie is het interpellatierecht in de democratie een verworven recht waarmee wij zeer zorgvuldig moeten omgaan. Op andere plaatsen heb ik al tegen de heer Van Bommel gezegd, dat wat betreft het onderhavige punt, de campagne en het feit dat vandaag een interpellatie wordt aangevraagd, niet recht evenredig zijn met het kwaliteitsniveau dat de heer Van Bommel met betrekking tot de campagne inzake de Noord-Zuidlijn had verworven.   Wethouder BAKKER: Mijnheer de Voorzitter. Zo heeft iedereen zijn interpretatie van de brief, maar als ik het citaat van de heer Van Bommel mag aanvullen, lees ik: "Uiteraard zal het rapport conform het verzoek van de heer Poppe, zodra het beschikbaar is, aan de Kamer worden verzonden. Ik neem aan dat wij het dan bekijken en dan zullen wij wel zien hoe wij er verder mee omgaan." Ik reageer zoals ik heb gedaan op de brieven van minister Jorritsma en zo ken ik haar ook. De heer Van Duijn spreekt steeds over andere overschrijdingen. Waar hebben wij dan een overschrijding? (De heer VAN DUIJN: ...een mogelijke andere overschrijding die kan komen.) U spreekt over een andere overschrijding. Er zijn geen overschrijdingen. U suggereert dat er overschrijdingen zijn. (De heer VAN DUIJN: Ik doel op overschrijdingen die voort kunnen komen uit exploitatietekorten bij ritten en de infrastructuur. Op dit moment zijn die er niet, maar als die zich wel voordoen, waaruit worden die dan betaald?) Dat is helder, even helder als de heer Van Duijn is altijd. (De heer VAN DUIJN: Dat is helemaal niet duidelijk.) Het antwoord op de vraag van de heer K”hler is ten slotte: ja.   De interpellatie wordt gesloten.   De VOORZITTER (orde): Ik zit met een klein probleem. Wij zouden nu punt 13, de voordracht inzake het bestuurlijk stelsel enz. behandelen, maar in tegenstelling tot wat ik in de Commissie voor de Werkwijze van de Gemeenteraad heb begrepen is aan alle stadsdelen doorgegeven, dat de behandeling van dit punt morgen zal plaatsvinden. Twee weken geleden is in de commissie besloten, dat de behandeling donderdag zou plaatsvinden. De stadsdelen worden er nu van op de hoogte gesteld, dat de behandeling heden plaatsvindt.   De heer KOHLER: Wij verwachten iets later nog veel belangstellenden en ik stel dan ook voor, eerst de agendapunten 6 en 7 te behandelen. Daarna kan toch nog iedereen hier zijn.   De heer VAN DER LAAN: Naar mijn mening is deze volgorde twee weken geleden niet besproken. Ik doe hier niet zo snel een beroep op het staatsrecht, maar ik vind, dat het College nu niet kan zeggen dat het gaat bellen in de verwachting dat er dan genoeg deelraadbestuurders aanwezig zijn en dat dan agendapunt 13 kan worden behandeld. Naar mijn mening bepaalt de Commissie voor de Werkwijze van de Gemeenteraad wat er gebeurt en niet het College. Bij de actie om te gaan bellen zet ik een vraagteken.   De VOORZITTER: Dat is een misverstand. Wij zijn de mensen gaan bellen die dachten dat morgen de behandeling zou plaatsvinden en wel meteen nadat de Raad had besloten dat de behandeling vandaag zal plaatsvinden. Wij zijn een half uur geleden gaan bellen. Ik stel voor, nu eerst de punten 6 en 7 te behandelen en dan punt 13.   Conform besloten.   6 Nota van Burgemeester en Wethouders van 17 juni 1997, getiteld: Voortgangsnota 1997 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 358, blz. 1527).   De heer LEVIE: Mijnheer de Voorzitter. Wij hebben in de commissie van advies al gezegd, maar dat wil ik nu hier herhalen, dat het een bijzonder goede   informatieve voortgangsnota is van een niveau waarop de Raad elk jaar recht heeft; dit keer is de nota beter dan de vorige nota. In de commissie van advies hebben wij onze wenkbrauwen ietwat gefronst bij de wijze waarop de wethouder is omgegaan met het overschot op de rekening 1996. Ik zal daarop nu niet diep ingaan, maar het was voor de commissie niet plezierig om pas na de pers te worden ge‹nformeerd. De wethouder heeft gezegd, dat dit niet meer zal gebeuren. Hoewel er aanvankelijk nogal luid werd gerept over een overschot van meer dan 60 miljoen gulden, heeft het College na goed te hebben nagedacht geconstateerd, dat dit geld vooral moet worden gebruikt om een aantal wat langer lopende problemen op te lossen. Wij steunen het College daarin geheel. Het betekent dus, dat het beeld dat is ontstaan in die zin dat Amsterdam veel geld overhoudt dat ter vrije besteding kan worden aangewend Ä een beeld dat niet direct in het persbericht is opgeroepen en zo ook niet is bedoeld, maar wel bij veel Amsterdammers zo is overgekomen Ä nu al weer kan worden gecorrigeerd. Wij steunen het College in de gedachte dat men zeker in de jaren dat het met de gemeente redelijk goed gaat, moet proberen een aantal langlopende problemen op te lossen, bijvoorbeeld problemen rond de privatisering van het Slotervaartziekenhuis en de Gemeentelijke Organisatie voor Verpleging en Verzorging (GOVV), alsmede het bekende probleem van de te hoge boekwaarde van het hoofdkantoor van de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst (GG&GD), de Joodse Invalide. Wij steunen dat nadrukkelijk. Ten aanzien van de lastenverlichting willen wij ruim voordat wij over de begroting voor 1998 gaan spreken het College het volgende meegeven. Wat hebben de gemeenten Hilversum, Amersfoort, Maastricht, Enschede, Utrecht, Haarlem, Breda, Heerlen, Rotterdam, Groningen, Almere, Delft en nog 21 andere gemeenten met elkaar gemeen? Zij hebben hogere lasten voor de burgers dan Amsterdam. Ik spreek dan over onroerende-zaakbelasting, reinigingsheffing en rioolrechten. Uit onderzoek blijkt, dat Amsterdam van alle grote en middelgrote gemeenten op de laatste plaats staat. Dit betekent, dat Amsterdammers in vergelijking met bewoners van andere steden te maken hebben met een zeer redelijke belastingdruk. Het lijkt ons verstandig om Ä in aansluiting op de gedachten die daarover bijvoorbeeld in het Kabinet leven Ä als het gaat om de aanwending van het extra geld dat Amsterdam uit de herverdeling van het Gemeentefonds krijgt, niet zozeer de prioriteit te leggen bij een verdergaande generieke lastenverlichting, maar vooral te proberen de milieudruk te verminderen. Wij denken dan aan bijvoorbeeld plannen om in Amsterdam waterbemetering in te voeren. Er zal naar onze mening meer moeten worden gekeken naar het betalen van profijt van voorzieningen. Het lijkt ons goed om dan vrij snel te beginnen met waterbemetering als de Raad mocht besluiten, dat Amsterdam moet worden bemeterd. Ik noem nog een paar wensen die de PvdA-fractie het College wil meegeven; verder wachten wij dan rustig tot de behandeling van de begroting die in het najaar zal plaatsvinden. Wij zouden het een goede zaak vinden, als het College de toegankelijkheid van openbare gebouwen voor gehandicapten weer eens wat hoger op de prioriteitenlijst zou zetten. In de vorige raadsperiode is daaraan veel gedaan,   maar in deze periode wat minder. Wij denken, dat Amsterdam op dit punt achterloopt bij andere grote steden, zeker in het buitenland. Een ander punt dat wij al bij raadsbehandeling van het onderwerp hebben gemeld is het punt, dat er een posterioriteit bij de Gemeentelijke Sociale Dienst staat waarvan wij betwijfelen of die kan worden gerealiseerd. Wij bevelen die posterioriteit en het goed daarover nadenken aan in de aandacht van het College. Een derde punt waarover in deze Raad vaak is gesproken betreft het complex van schuldhulpverlening en -kwijtschelding. Ook daarvan zeggen wij, dat wij liever daarvoor meer aandacht zien dan voor een generieke lastenverlichting. Er loopt een onderzoek naar de financi‰le positie van de binnenstad. Niemand weet wat er precies uit het onderzoek komt, maar mocht daaruit blijken, dat de binnenstad onderbedeeld is, dan denken wij niet onmiddellijk aan een herverdeling in het Stadsdeelfonds, maar wellicht ook aan een incidentele impuls uit de begroting van de centrale stad om snel wat voor de binnenstad te doen zonder onmiddellijk de stadsdelen voor scherpe herverdelingseffecten te stellen. Voor de PvdA-fractie is het geen wens om in lijn met vroeger onderzoek van het bureau Moret, Ernst en Young nu het weerstandsvermogen van Amsterdam zeer sterk te gaan verhogen. De verhoging, zoals in de nota is voorgesteld, heeft onze instemming, maar het lijkt ons, gezien de reserves op andere punten, niet nodig nu opeens met spoed een reservepositie van 250 miljoen gulden op te bouwen.   De heer HOUTERMAN: Mijnheer de Voorzitter. De Voortgangsnota is een rooskleurige en blijmoedige nota, die wij waarderen omdat die zeer transparant is en wat dat betreft ook een nieuwe trend inzet. Het siert de desbetreffende wethouder dat hij ervoor heeft gezorgd dat het inzicht behoorlijk is vergroot en dat wij nu ook met onze troeven op tafel kunnen kaarten. Vanuit de liberale filosofie dat er geen verschil is tussen rijksgeld en gemeentegeld, proberen wij geen potjes en reserves achter de hand te houden die voor de rijksoverheid niet inzichtelijk zijn. Die cultuur was helaas   de afgelopen twintig jaar in Amsterdam anders en wij hebben samen met de fractie van D66 de wethouder geprezen dat hij zo openhartig is geweest in zijn publiciteit; die openbaarheid zouden wij de komende jaren ook willen continueren. De blijmoedigheid en rooskleurigheid delen wij niet op alle punten met het College. Wij hopen, dat wij ongelijk hebben, maar als wij naar de toekomst kijken denkt de VVD-fractie, dat er helaas verschillende tegenvallers voorspelbaar zijn, die in de nota niet zijn meegenomen. Mijn fractiegenoot Hooijmaijers heeft wat dat betreft al eens enkele punten uit de Vinex- akkoorden en de exploitatie van het openbaar vervoer naar voren gebracht. Wij verwachten, dat daarin nog een risico zit van enkele miljoenen guldens. Hierover kunnen wij natuurlijk geen zekerheid geven, maar men kan er donder op zeggen dat daar de komende jaren gaten gaan vallen waarin wij niet hebben voorzien. Het College is bezig met het opbouwen van een weerstandsvermogen. Naar de mening van de VVD-fractie gaat dat te langzaam en is het perspectief te klein. Wij accepteren, dat wij een deel van het weerstandsvermogen wellicht in het Rente- en Egalisatiefonds hebben, maar die twee fondsen bij elkaar zouden wat ons betreft voor een stad als Amsterdam toch op 500 miljoen gulden moeten uitkomen. De VVD-fractie vindt verder Ä naar mijn mening geldt het ook voor de meerderheid van deze Raad Ä dat het programakkoord ook in 1998 moet worden uitgevoerd. Dit betekent, dat wat betreft een verdergaande en verregaande lastenverlichting de wethouder voor Financi‰n, maar met name ook de wethouder voor Ruimtelijke Ordening daarin een wenkend perspectief zien. Ik constateer dat de wethouder ten aanzien van dit punt bevestigend knikt.   De heer CORNELISSEN: Mijnheer de Voorzitter. Ik ben blij dat de Voortgangsnota er ligt en ik ben ook uitermate tevreden over de kwaliteit van het stuk. Het geeft een fraai en veelomvattend beeld van de huidige stand van zaken. Ik vind het een zeer waardevolle aanzet voor de meerjarenraming, niet alleen voor de begroting en de Baak, maar ook als opstap voor de Raad om de gedachtegang te kunnen volgen op weg naar de meerjarenraming, die in oktober aan de orde is. Wij vinden dat de nota daarin een wezenlijke bouwsteen is en wij willen daarvoor onze erkentelijkheid uitspreken. De fractie van D66 zou graag zien dat een aantal effecten wordt meegeno- men in de afweging voor de Baak, dus in de aanzet naar de behandeling van de begroting voor 1998. In de eerste plaats vraag ik aandacht voor de gelden die worden ingezet voor het openbaar vervoer, respectievelijk het parkeerpro- bleem en het Parkeer-/Mobiliteitsfonds. In de nota staat daarover, dat herschikkingen en eventuele uitbreiding van gelden via de normale prioriteiten zouden moeten worden afgewogen. Dat heeft niet onze voorkeur. Wij vinden dat dit veel meer een generieke aanpak moet zijn en dat wij opnieuw moeten kijken hoe het staat met de beschikbare ruimte in die fondsen en de al of niet mogelijke aftopping daarvan. Daaraan ligt een hele historie ten grondslag. Wij willen dat er mogelijkheden komen om dat veel fundamenteler te regelen, want wij merken hoe dit in de stad ligt. Mijn fractie wil vervolgens aandacht vragen voor de kwaliteit van de openbare ruimte. Er moet naar onze mening een kwaliteitsimpuls kunnen komen. Wij willen verder aandacht vragen voor het feit dat bij de nutsbedrijven de inkomsten die wij krijgen Ä het gaat hier om omvangrijke bedragen Ä op grond van overheidsmaatregelen structureel zullen teruglopen. Aangezien het om aanzienlijke bedragen gaat, zullen wij ons moeten beraden over de vraag hoe wij dat moeten opvangen. De binnenstadsfunctie is onderhevig aan een aantal normeringen. Mijn fractie vindt, dat die inhoudelijk veilig moet worden gesteld en niet Ä zoals de heer Levie reeds opmerkte Ä ten koste van andere stadsdelen. Wat betreft het weerstandsvermogen sluit ik mij aan bij de woorden van de heer Houterman. Met betrekking tot de ruimte voor reserveringen en voorzieningen zijn wij het ermee eens, dat dit punt scherp moet worden bekeken, te meer ook omdat het College met een enorme risicoparagraaf komt aanzetten. Dat gebeurt al enkele jaren en die paragraaf wordt elk jaar verfijnder en een slag concreter, hetgeen nu ook het geval is. Er zit heel veel in en dat dwingt ons, nog eens heel scherp te kijken naar waar de ruimte zit in de reserveringen en de voorzieningen, ook al gaat het om zeer principi‰le voorzieningen in bijvoorbeeld de sector ruimtelijke ordening.   De heer NIAMUT: Mijnheer de Voorzitter. Ik deel de complimenten die de heer Cornelissen heeft uitgesproken aan het adres van het College voor wat betreft de inzichtelijkheid van de onderhavige nota. Ik beperk mij tot enkele opmerkingen. De rekening laat een overschot zien en vanuit dat overschot kunnen wij komen tot bestedingen zoals vermeld op blz. 1558: structurele prioriteiten, investeringen en reserveringen. Het College heeft van de prioriteiten een hele lijst opgenomen, maar als men die allemaal zou willen effectueren, komt men wel tot een aanzienlijke verdunning van de middelen. De CDA-fractie vindt het echter van belang, een majeure investering met een langlopend perspectief te doen op de taakgebieden sportontwikkeling, onderwijs en openbare ruimte, op basis waarvan de effecten over niet al te lange termijn zichtbaar kunnen worden. Wat betreft de investeringen zijn wij voor projecten waarbij met name werkgelegenheidsaspecten heel duidelijk een initi‰rende rol vervullen. Ten aanzien van de punten reserveringen en weerstandsvermogen hebben wij in de commissie van advies duidelijk aangegeven, dat een niet onbelangrijk deel moet worden bestemd voor reserveringen; wij zouden moeten uitgaan van een weerstandsvermogen van 250 miljoen gulden. Tot slot kom ik aan de resterende punten van de boodschappenlijst waarmee de wethouder voor Financi‰n op pad is gestuurd. Bij alle portefeuilles zien wij, dat het vaak voorkomt dat middelen die zijn gereserveerd niet tot uitgave komen, doordat de structuren daarvoor ontbreken. Ik verzoek het College, vanuit de portefeuille Financi‰n voldoende toezicht richting andere portefeuilles te houden op de beschikbaarstelling van budgetten van voorgaande en toekomstige jaren, zodat de Raad op tijd kan worden ge‹nformeerd over eventuele problemen.   De heer HULSMAN: Mijnheer de Voorzitter. In de commissie hebben wij alle wensen van de verschillende fracties gehoord en die zal ik hier nu niet herhalen, maar op enkele daarvan wil ik toch wel wat accenten leggen. In de eerste plaats stel ik vast, dat het door het College al eerder ingezette beleid   met betrekking tot de reserveringen onze hartelijke steun heeft. Wat ons betreft behoeft dat geen bijstelling. Dit betekent, dat wij ons niet laten leiden door het ooit door Moret c.s. uitgebrachte rapport terzake. In de commissie van advies hebben wij daarvoor ook een argumentatie gegeven. Als het gaat om mogelijkheden voor lastenverlichting is mijn fractie geen voorstandster van verlaging van de onroerend-zaakbelastingen, daar die al tot de laagste behoren. Ik vind de gedachtegang die de heer Levie over dit onderwerp heeft creatief en ik zou daarover serieus willen meedenken. Het zal niemand verbazen dat mijn fractie in het kader van de midterm review vindt dat er een bijzonder accent moet liggen op het armoedebeleid. Daaraan gekoppeld hebben wij al eerder aangegeven, dat wij er niet van overtuigd waren dat de dienstverlening van de Sociale Dienst adequaat op peil zou kunnen worden gebracht zonder extra middelen uit de begroting voor 1998. Wij zijn namelijk van mening, dat geen personele bezuinigingen in die mate als voorgesteld aan de orde konden zijn. In het kader van de midterm review is ook aan de orde dat er meer geld beschikbaar moet komen voor sportaccommodaties; dat is een prioriteit die wij van harte ondersteunen en die wij ook naar aanleiding van discussies in de commissie van advies wat zouden willen oprekken door iets bredere toeken- ningscriteria te hanteren voor voorzieningen die een stadsdeel-overstijgend karakter hebben. Dat zou dan ook betekenen, dat er meer middelen beschikbaar moeten komen; wij denken hierbij aan zwembaden enz. Ik wil hier vastleggen, dat een prioriteit die door de fractie van GroenLinks is ingebracht ten behoeve van de midterm review, ten onrechte in het lijstje ontbrak; dat is ook in de commissie van advies vastgesteld. Voor de notulen wil ik hier vastleggen, dat wij vinden dat, om gelijke kansen te bieden aan de inwoners van deze stad, investeringen in de voorschoolse periode absoluut in dat lijstje thuis blijven horen en ook financieel moeten worden vertaald. Omdat er in deze begroting ook op andere vlakken middelen zijn ten aanzien waarvan wij nog over de bestemming moeten besluiten, met name in het Stadsvernieuwingsfonds, vraagt mijn fractie ook aandacht voor de noodzaak om de centrale bibliotheek in deze stad nog een keer aan een adequate huisvesting te helpen. Andere fracties hebben zich daarover ook al uitgesproken en ik denk daarvoor een breder draagvlak in de Raad dan alleen mijn fractie te vinden zal zijn. De fractie van GroenLinks heeft het College uitgenodigd, zich in de ontwikkeling van het havengebied ook meer te ori‰nteren op milieu-activitei- ten, zoals recycling enz. en daarvoor ook middelen ter beschikking te stellen. Wij denken dat deze begroting een goede gelegenheid is om daaraan tegemoet te komen.   Wethouder PEER: Mijnheer de Voorzitter. In mijn beantwoording zal ik minder uitvoerig zijn dan men wellicht van mij gewend is, omdat het karakter van de voortgangsnota was het inventariseren van wat de wensen van de Raad zijn bij de financi‰le (on)mogelijkheden zoals het College die ziet bij het opstellen van de voorstellen voor de Baak en zelfs mogelijkerwijs als bouwsteen Ä zoals de heer Cornelissen opmerkte Ä bij een meerjarenperspectief voor 1998 en verder. Er kunnen naar mijn mening twee algemene opmerkingen worden gemaakt. De eerste betreft het karakter van de voortgangsnota, het financieel perspectief en ook de presentatie van de voortgangsnota en haar transparantie. Ik zou wat diepgaander met de Raad van gedachten willen wisselen over ‚ ‚n dossier, namelijk het lasten- en tarievendossier, omdat daar meer in consulterende zin als nu een discussie op haar plaats zou kunnen zijn. Dat bepaalt immers de ruimte waarbinnen het College straks de andere prioriteiten eventueel kan gaan afwegen. Eerst in algemene zin: de financi‰le positie en de transparantie van de voortgangsnota. De heer Levie heeft een discussiestijl waarbij hij tussen de regels door veel zegt, maar dan concreet ‚‚n of twee vragen stelt. Ik ga op het   eerste toch even in, omdat ik dat in essentie ook vindt raken aan de discussie die wij in de commissie hebben gehad over de vraag, wat het nut van de voort- gangsnota zou kunnen zijn, maar ook de gevaren van een transparante voortgangsnota en rekening zoals die is gepresenteerd. Ik heb met de heer Levie daarover een discussie gevoerd; andere leden gaven juist het College bijval in de presentatie. Ik blijf van mening, dat het presenteren van de begroting zoals die op moment is, goed is; men mag spreken van een stad die financieel gezien zijn zaakjes op orde heeft. Wij mogen er trots op zijn, dat het ons allen is gelukt onze zaakjes financieel op orde te krijgen. Ik vind   het dan ook absoluut verdedigbaar om, als wij met het rijk of een andere instantie onderhandelen, te zeggen dat het met een partner onderhandelt die heeft bewezen, zijn zaakjes op orde te hebben en uitvoering te kunnen geven aan prioriteiten die wij in onze stad willen. Onder andere op het dossier van het grote-stedenbeleid heeft dat ons geen windeieren gelegd. Wij konden namelijk aantonen, een goed financieel beheer te kunnen voeren, zodat ook van de stad Amsterdam mag worden verwacht dat, als daar minder extra gelden naar toevloeien, wij daarmee verstandig kunnen omgaan. Dat heeft ons in het Haagse circuit zeker geen windeieren gelegd. Tegen met name de heer Houterman zeg ik, dat er ook gevaren zitten aan met open kaart spelen. Als in de publiciteit het rekeningoverschot van 60 miljoen gulden is uitgelegd in die zin dat de gemeente 60 miljoen gulden overhoudt en niet weet waaraan zij die moet besteden, is dat een verkeerd beeld. In die zin geef ik de heer Houterman gelijk, namelijk dat het College in ‚‚n moeite wellicht de reserveringen die wij hadden willen afdekken, had moeten aangeven. Overigens blijf ik van mening, dat het bedrag van 60 miljoen gulden, dat in absolute zin best een heel bedrag is, wel meevalt. Ik probeer altijd de begroting inzichtelijk te presenteren. In mijn priv‚-omgeving heb ik eens uitgelegd, dat als men op vrijdagavond zijn boodschappenlijstje opmaakt om op zaterdag bij de supermarkt boodschappen te gaan doen en men begroot, dat men ongeveer Ÿ 100 nodig heeft, terwijl later blijkt, dat men Ÿ 0,60 heeft overgehouden, men een verstandige begroting heeft gemaakt. Een wethouder voor Financi‰n begroot natuurlijk niet op die Ÿ 100 nauwkeurig, maar men kan best zeggen, dat men Ÿ 100 heeft begroot, maar dat men Ÿ 100,60 naar de supermarkt meeneemt en dan toch keurig met thuiskomt met alle boodschap- pen voor de Ÿ 100 die men ervoor had. Een begroting maken op precies het bedrag dat men in zijn hoofd had, moet men niet doen, want als er maar ‚ ‚n klein windje tegen is, heeft men een negatieve rekening en dat doet een wethouder voor Financi‰n met zijn afdeling natuurlijk niet; die stelt het College voor, enkele graden daarboven te zitten. Ik denk daarom, dat wij ook precies op die begroting zijn uitgekomen. De wijze waarop het bedrag van 60 miljoen gulden is gepresenteerd houdt zijn gevaren in; dat heb ik in mijn oren geknoopt. Het bedrag valt relatief gezien erg mee. Ik heb ook in mijn oren geknoopt, dat als het College dit soort majeure besluiten neemt, ook al zijn die niet vertrouwelijk, het ervoor moet zorgen ervoor dat de raadsleden minstens tegelijk met de pers op de hoogte zijn van het besluit; de Raad kan dan ook meteen reageren in de pers en daarop eventueel anticiperen. Bij deze voortgangsnota heb ik dat al meteen gedaan. Deze nota is ‚‚n dag opgehouden voordat wij die hebben vrijgegeven. De raadsleden hebben allen de nota gekregen, zodat zij in de pers daarop meteen konden reageren. Ik heb daarop dus al geanticipeerd. Ik kom aan de financi‰le positie en met name aan de vraag, wat nu wel of niet een acceptabel weerstandsvermogen voor de gemeente Amsterdam is. Ik merk in de Raad, dat daarover letterlijk van links naar rechts verschillend wordt gedacht. Ik heb begrepen, dat het College op dit moment op de lijn tussen die twee uitersten zit. Een weerstandsvermogen op het niveau zoals wij dat nu kennen is voor dit College te laag, maar er zijn verschillende redenen om niet te snel te groeien naar een door het bureau Moret c.s. gestelde weerstandsreserve van 250 miljoen gulden. Op dit moment hebben wij namelijk nog steeds een manier van begroten die niet volledig inzichtelijk is. De reserves en voorzieningen die wij hebben getroffen dekken al een groot deel van de risico's af die Moret had meegerekend in de risico-analyse van 250 miljoen gulden. Als men alle reserves en voorzieningen bij elkaar zou optellen Ä de heer Houterman komt tot ongeveer 500 miljoen gulden als men daar het Rente- en Egalisatiefonds bijtelt Ä en men meteen bekijkt wat de algemene reserve zou moeten zijn, zou men niet op die 250 miljoen gulden zijn gekomen. Als het gaat om het bedrag waarop men is uitgekomen, heeft Moret ook geen helder antwoord kunnen geven. Moret heeft in een heel laat stadium een opdracht gekregen; die moest snel worden uitgevoerd. Ik ben dan ook voornemens om Moret dit najaar nogmaals een onderzoek te laten doen, waarbij dan veel meer rekening zal moeten worden gehouden met de reservepositie die de gemeente Amsterdam al heeft, maar ook met een aantal risico's die Moret de vorige keer niet heeft meegenomen. (De heer CORNELISSEN: U neemt dus die risicoparagraaf daarin volledig mee?) Inderdaad. (De heer CORNELISSEN: Ik vrees, dat wij dan onze borst wel nat kunnen maken.) Die uitleg is voor uw rekening. Ik vind, dat het voor de Raad ook wel eens goed is te weten wat een externe analist vindt van de risicoposities die wij hebben ingenomen. Ik denk dat het een goede inschatting is dat wij niet versneld naar een reserve van 250 miljoen behoeven te groeien. (De heer LEVIE: U laat een onderzoek doen om te laten vaststellen wat de balanspositie is van de gemeente Amsterdam, teneinde een totaalbeeld te kunnen geven van de reserves die wij op verschillende punten hebben en wat daar aan risico's tegenover staat. Ik juich dat toe,   maar ik stel voor, Moret daarbij meteen een systematiek te laten ontwerpen zodat wij jaarlijks een dergelijk inzicht kunnen krijgen.) U bent mij voor. Ik ben voornemens dit elke vier jaar te doen; jaarlijks lijkt mij wat overdreven. Elke vier jaar, voorafgaande aan onze meerjarenplanning, lijkt mij wel verstandig. In de commissie kunnen wij nog discussi‰ren over de vraag of het jaarlijks of vierjaarlijks moet zijn, maar ik vind wel dat wij een   systematiek moeten ontwikkelen aan de hand waarvan men onafhankelijk kan inschatten of de risicoposities beter of slechter zijn geworden ten opzichte van de voorgaande jaren. Daarover moet de politiek uiteindelijk toch een uitspraak kunnen doen. Ik wil daarvoor dus een systeem bedenken. Dit najaar zal de Raad wat dat betreft de eerste stappen zetten. Ik kom aan de lasten en tarieven. De heer Levie heeft in dat kader een groot aantal gemeenten genoemd die hogere lasten en tarieven hebben dan Amsterdam. Ik wijs erop, dat juist die gemeenten financieel •f in troebel vaarwater terecht zijn gekomen •f een niet-substanti‰le bijdrage in de economische groei hebben zoals die in Nederland op dit moment plaatsvindt. Ik vindt dan ook dat het beleid dat het vorige College heeft gevoerd en dat al was ingezet door het College daarvoor, namelijk investeren in sommige delen van de economie zodat men kan blijven meeprofiteren van de economische groei, een juiste afweging is. (De heer HOUTERMAN: U hebt technisch gezien gelijk en u hebt daarvoor goede argumenten, maar de politieke kwintessens Ä die miste ik in het betoog van de heer Levie Ä is dat het minstens zo belangrijk is om bij de genoemde steden eens te kijken naar wat de gemiddelde koopkracht van de mensen is; dan had ik van een sociaal democraat verwacht dat, waar Amsterdam een stad is met de relatief laagste koopkracht in Nederland, wij hier ook naar het laagste lastenniveau moeten streven. Die koppeling heb ik gemist.) (De heer LEVIE: U maakt het wel erg ingewikkeld.) (De heer HOUTERMAN: Als u lasten wilt gaan verhogen, bijvoorbeeld door waterbemetering, treft u wel de mensen Ä zeker de grote gezinnen Ä aan de onderkant van de samenleving.) (De heer LEVIE: Ik ben bang dat u niet goed naar mij hebt geluisterd. Er is landelijk onderzoek gedaan in de 31 grootste gemeenten. Van die 31 gemeenten staat Amsterdam op de laatste plaats. Hilversum staat op de eerste plaats; daar zijn de lasten meer dan 50% hoger dan in Amsterdam.) (De heer HOUTERMAN: Daar is de koopkracht gemiddeld ook hoger.) (De heer LEVIE: Maar geen 50%. Wij be‹nvloeden wel de lasten, maar helaas niet de koopkracht, althans niet in die zin. Ik ben bang dat u nu bezig bent met het vergelijken van appels met peren.) (De heer HOUTERMAN: Wij be‹nvloeden wel onze bevolkingssa- menstelling en die weerspiegelt wel de gemiddelde koopkracht. Wij hebben hier een andere bevolkingssamenstelling dan in Hilversum.) (De heer LEVIE: Wij moeten daarom veel aan het armoedebeleid doen. Daarmee ben ik het helemaal eens.) (De heer HOUTERMAN: En daarvoor gaat u de lasten verhogen!) (De heer LEVIE: Nee, mijn voorstel was om met name de lastendruk op milieulasten aan te pakken en bijvoorbeeld te vermijden dat bemetering van het watergebruik onmiddellijk tot een lastenverhoging zou leiden. Ik stel voor, daarvoor juist het accres uit het Gemeentefonds   te gebruiken.) Ik hoop dat de heren Levie en Houterman begrijpen, dat dit een consulterende ronde is en dat er vanuit het College geen uitspraken zullen worden gedaan over de vraag welke van de prioriteiten die door alle fracties naar voren zijn gebracht onze voorkeur genieten. Ik heb mij nu beperkt tot het lasten- en tarievendossier, omdat dat ook de ruimte voor andere portefeuilles aangeeft. Ik weet nog niet precies wat er in de Baak-II-stukken komt te staan, maar het zal wel ongeveer een beleid worden zoals dat de afgelopen drie jaar ook is gevoerd, met daarop enige nuanceringen. Een nuancering Ä de heer Levie en de heer Houterman krijgen op dat punt van het College waarschijnlijk gelijk en de heer Cornelissen kan zijn wenkbrouwen weer laten zakken Ä betreft het compenseren van milieumaatregelen die tot lastenverhoging voor de burgers hebben geleid. Wij hebben met het rijk al overleg gestart. Er zijn veel milieumaatregelen op de burgers en bedrijven afgekomen, die tot hogere lasten hebben geleid en wij willen bekijken of er financi‰le middelen naar de gemeente kunnen worden overgeheveld om die burgers en bedrijven daarvoor te compenseren. Dat is dus een specifieke maatregel zoals de heer Levie graag ziet, het is een milieumaatregel zoals de heer Cornelissen die graag ziet, maar het is ook een belastingmaatregel zoals de heer Houterman die graag ziet. Het College denkt dat het met voorstellen kan komen waarmee de Raad tevreden zal zijn. Ik ben niet op alle aspecten van de diverse portefeuilles ingegaan; naar mijn mening moet dat maar in de Baak-stukken terugkomen. Ik laat het bij deze beantwoording. (De heer NIAMUT: Kunt u nog een antwoord geven op mijn vraag, hoe zal worden toegezien op het tot uitgave doen komen van de posten bij alle portefeuilles en op alle beleidsterreinen, zodat er niet een reservering aan middelen blijft staan die niet tot uitgave komt en die dan na verloop van tien jaar weer zal moeten worden opgeschoond?) Ik kan er niets anders over zeggen dan dat ik mij aansluit bij datgene wat in de voortgangsnota staat, namelijk de operatie slagvaardigheid. Deze operatie omvat drie aspecten: het kijken naar oude kredieten en het opschonen daarvan, het zorgen dat het geld zorgvuldig wordt uitgegeven en ook een afweging tussen beleid en rendement van geld dat wordt ingezet en ook het rendement van ambtelijke capaciteit die ergens in zit. Het lijkt alsof de eerste het belangrijkste is, maar dat komt alleen omdat het in de techniek het gemakkelijkste was om uit te voeren en daarom ook als eerste aan de orde was. De andere twee punten zijn echter minstens zo belangrijk en zullen daarom in de discussie met de Raad en ook bij het opstellen van de meerjarenbegroting in het kader van het programakkoord zeker veel aandacht moeten krijgen.   De heer LEVIE: Mijnheer de Voorzitter. De wethouder was buitengewoon helder; ik heb daarom geen behoefte aan het geven van een tweede termijn.   De heer CORNELISSEN: Mijnheer de Voorzitter. Ik sprak in eerste termijn over reserveringen in de sfeer van ruimtelijke ordening. Ik bedoelde daarmee het Stadsvernieuwingsfonds. Ik heb nog niets gezegd over lasten en tarieven, maar het moge duidelijk zijn dat het aantrekken van werkgelegenheid buitengewoon positief voor Amsterdam is en dat eindelijk de lasten en tarieven lager zullen zijn. Ik zou er bijzonder voor willen pleiten, dat zo gematigd mogelijk te houden. Dat zullen wij toch geruime tijd moeten volhouden opdat dit in den lande doorbreekt en bedrijven zich hier dan ook vestigen. De burgers varen daar naar mijn mening het meeste wel bij. Wij zullen hier en daar toch niet aan verhogingen ontkomen, maar dan moet dat dan wel buitengewoon goed gemotiveerd zijn.   Wethouder PEER: Mijnheer de Voorzitter. De heer Cornelissen maakte een opmerking over naar ik meen het Stadsdeelfonds... (De heer CORNELISSEN: Nee, ik sprak over reserveringen, onder andere in de ruimtelijke ordening; ik doelde op het Stadsvernieuwings- fonds; uit deze nota heb ik begrepen dat daar ruimte is.) (De heer HOUTERMAN: U bedoelt dan de lopende rekening?) Het Stadsvernieuwingsfonds heb ik buiten dit beeld gelaten, want het gaat om de algemene dienst. In het kader van "transparant maar niet te transparant" wil ik daarover later een ander debat voeren. Als het gaat om lasten, wil ik erop wijzen dat in vergelijking met al die andere steden daarin twee dingen niet zitten die in Amsterdam vrij specifiek zijn, namelijk als eerste de zeer hoge parkeertarieven en de vergunningen voor de bewoners en als tweede de conversie van erfpachtrechten, waarover op dit moment uitgebreid wordt gediscussieerd. Dat zijn lasten die de burgers wel betalen, maar die zij nergens gecompenseerd kunnen zien en dat is ook iets waarvoor het College in de komende tijd een oplossing moet zien te vinden. (De heer HOUTERMAN: Vorig jaar is aan mevr. Spier toegezegd, dat vanaf dit jaar in het koopkrachtplaatje en het lastenplaatje de parkeertarieven van Amsterdam zouden worden meegenomen. Ik neem aan, dat dit voor dit jaar niet is gelukt, maar dat dit wel voor het volgend jaar het geval zal zijn?) De onderzoeken waarnaar ik verwijs en waarbij Amsterdam steeds als laatste staat, zijn geen plaatjes van koopkracht, maar van woonlasten. Daarin zit zelfs de erfpachtconversie nog niet. (De heer HOUTERMAN: Wij hebben in de Raad uitgesproken dat in de toekomst de parkeerlasten onder de definitie van woonlasten komen te vallen.) (De heer CORNELISSEN: Ik vind dat, wanneer dergelijke plaatjes worden gemaakt, inclusief de lasten die de heer Houterman noemt, in de vergelijking ook steden als Rotterdam, Den Haag en Utrecht moeten worden meegenomen, want dan kunt u met de vier grote steden weer een onderling evenwichtige vergelijking maken.) (De heer LEVIE: Ik maak bezwaar tegen de gedachte, dat parkeer- lasten woonlasten zijn. Het lijkt mij duidelijk een geval van milieu- heffing.) (De heer HOUTERMAN: U had daar dan vorig jaar bezwaar tegen moeten maken.) (De VOORZITTER: Hier worden enige schoten voor de boeg gegeven.) (De heer HOUTERMAN: Nee, schoten na de boeg, want er is vorig jaar ook al geschoten.)   De nota wordt voor kennisgeving aangenomen.   7 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot vaststelling van de Verordening Parkeerbelastingen 1997 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 324, blz. 1351).   Mevr. SPIER-VAN DER WOUDE: Mijnheer de Voorzitter. Het gaat nu om de technische uitvoering van de Parkeerverordening, waarover wij onlangs hebben gesproken. Het betreft de intrekking van de Verordening Parkeerbelastingen 1994 en de vaststelling van de Verordening Parkeerbe- lastingen 1997. De VVD-fractie wil hierbij stellen, dat zij niet van plan is, het weer drie jaar te laten duren om de verordening bij te stellen, zeker niet als het gaat om de tariefgebieden en de vaststelling van de tariefzones, waarover wij reeds eerder uitgebreid hebben gediscussieerd. Dit was dus mijn statement. Op grond van de Parkeerverordening worden in de onderhavige verorde- ning enkele zaken toegelicht. Met name wordt het punt van de vrijheden van de stadsdelen genoemd, maar niet wordt vermeld dat er experimenten gaande zijn met een nultarief. Het feit dat deze simpele vermelding niet is opgenomen mag wat de VVD-fractie betreft niet het handvat zijn om deze technische verordening te gebruiken om in te grijpen in de vrijheid van de stadsdelen die zij op grond van de verordening hebben.   Wethouder PEER: Mijnheer de Voorzitter. Ik kan meevoelen met de opmerking van mevr. Spier. Als zij zegt, dat het niet zo mag zijn dat het er juridisch allemaal toe leidt dat het nultarief in de praktijk niet zou kunnen worden ingevoerd, is dat inderdaad iets wat niet voldoet aan datgene waarover de Raad ook een discussie heeft gevoerd. Ik zou mij kunnen voorstellen, dat mevr. Spier het aan het College laat om die interpretatie na te gaan. In de bijlage, behorende bij de verordening, zou dan eventueel kunnen worden opgenomen dat er door de Raad ook grenzen met een nultarief kunnen worden ingesteld. (Mevr. SPIER-VAN DER WOUDE: Inderdaad.)   De voordracht wordt zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd; de Raad neemt mitsdien het besluit, vermeld op blz. 1352 van afd. 1 van het Gemeenteblad.   13 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot verbeteringen in het bestuurlijk stelsel, preadvisering over de rapportage van de Commissie-Tops en preadvisering op nota's van vier raadsleden inzake het bestuurlijk stelsel (Gemeenteblad afd. 1, nr. 327, blz. 1413).   Hierbij zijn tevens in behandeling:   Adres van 6 februari 1995 van J.G. Smits inzake een mogelijke fusie van het stadsdeel Buitenveldert met de gemeente Amstelveen; adres van 9 februari 1995 van de stadsdeelraad Rivierenbuurt inzake het herindelingsplan voor het gebied van de gemeente; adres van drs. W. van der Kolk, namens de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam, van 3 juni 1997, houdende reactie op het rapport "Delen van bestuur" van de Commissie-Tops; adres van het dagelijks bestuur van het stadsdeel Oost van 17 juni 1997 inzake de toekomst van de stadsdelen; adres van R. Rumkorf, namens de ondernemingsraad van het stadsdeel De Baarsjes, van 19 juni 1997 inzake de schaalgrootte van stadsdelen en de eventuele gevolgen voor het personeel;   en   Notitie van het raadslid Cornelissen van 26 mei 1997, getiteld: Het bestuurlijk stelsel Amsterdam op weg naar de 21ste eeuw (Gemeenteblad afd. 1, nr. 325, blz. 1367).   14 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 juni 1997 tot instemming met randvoorwaarden bij experimenten met de inrichting van de politieke vertegenwoordiging in de stadsdelen (Gemeenteblad afd. 1, nr. 360, blz. 1591).   De heer MEIJER: Mijnheer de Voorzitter. Voor mijn fractie is het vertrekpunt voor de discussie van vanmiddag het referendum uit 1995 over de stadsprovincie Amsterdam, waarbij de besluiten op dat punt door een overgrote meerderheid van de Amsterdamse bevolking zijn verworpen. Daarbij was aan de orde de dreigende opdeling van de stad in zelfstandige gemeenten. De lijn van mijn betoog zal dan ook zijn de versterking van de eenheid en de samenhang van de stad, zoals die ook als rode draad is neergelegd in de notitie   Delen in eenheid. Wij kiezen daarbij uitdrukkelijk voor een inhoudelijk kwali- teitsdebat daarover. Wij hebben steeds gezegd dat wij er als fractie weinig voor voelen om een soort geamputeerde discussie te gaan voeren over aantallen stadsdelen en over alleen de schaal. Overigens is dat punt voor ons niet onbespreekbaar, maar dan wel vanuit een inhoudelijk kader en met een inhoudelijk richtsnoer. Als ik het debat van de afgelopen twee jaar tussen partijen in de stad moet kwalificeren, moet ik zeggen dat wij met name op het punt van de schaal soms vrij scherp tegenover elkaar hebben gestaan. Ik voeg hieraan echter op dit moment toe, dat wij goede hoop hebben dat wij als Raad nu kunnen komen tot een pakket van verbeteringsvoorstellen die kunnen rekenen op een brede instemming. Ik meen dat het moment van vernieuwing nu is aangebroken om daadwerkelijk veranderingen en verbeteringen door te voeren. Mijn fractie zal ook graag een bijdrage leveren om dat moment volledig te benutten. De interne bestuurlijke organisatie van Amsterdam is natuurlijk niet een doel op zichzelf; het is een middel om allerlei vragen en problemen op het gebied van maatschappij, economie en ruimtelijke ordening op een goede manier aan te pakken. Wij kunnen constateren dat het huidige stelsel in Amsterdam op dat punt heel redelijk functioneert. Dat is het oordeel van de adviescommissie die het College te hulp heeft geroepen en ook van de stadsde- len zelf. Men kan stellen dat het zelfs het oordeel is van mensen die in het verleden faliekant tegen dat stelsel waren. Ook zij stellen nu dat, als men het   goed beoordeelt, het op hoofdlijnen heel redelijk functioneert. De Commissie- Tops geeft aan Ä het College volgt in dit spoor Ä dat wij met het Amster- damse stelsel een belangrijke bestuurlijke, politieke verworvenheid in handen hebben. Het College trekt terecht ook die conclusie. Onder het debat over de vraag "wel of geen stadsdelen", dat overigens de laatste jaren toch al was verstomd, kan nu een dikke streep worden gezet: daar zijn wij mee klaar. Waar het nu om gaat is kortweg de vraag, gehoord de referendumuitslag en gezien de behoefte van Amsterdammers om de eenheid en de samenhang van de stad ook in dat opzicht te versterken, hoe wij als Gemeenteraad aan die behoefte verdere inhoud kunnen geven. Het gaat dan, zoals de Commissie-Tops ook duidelijk aangeeft, allereerst om de versterking van de stedelijke regie. Hoe kunnen wij als Raad ook bij burgers het gevoel versterken dat er ‚‚n stad is, ondanks de stadsdelen. Een tweede belangrijk element is de vraag: hoe kan de representativiteit van dit systeem, het draagvlak onder de bevolking, worden versterkt? Als derde is er de vraag, hoe wij het politieke functioneren van de stadsdelen kunnen verbete- ren. Ik zal die onderwerpen in deze volgorde bespreken. Er worden door het College enige voorstellen gedaan om te komen tot een verbetering en versterking van de stedelijke strategische regie. Die voor- stellen ondersteunen wij, met name het idee om vanuit het programakkoord op hoofdlijnen te komen tot convenants met deelraden. Dat is een vorm van wat ik aanduid als horizontale regie, waarbij men in een goede communicatie met stadsdelen tot afspraken komt. Dat vinden wij een belangrijke en goede manier om op de hoofdassen van het beleid tot een goede samenwerking te komen. Er is daarnaast echter een punt waarover wij, evenals overigens andere fracties, al vaker hebben gesproken, namelijk de maatschappelijke en sociale samenhang van de stad. Een aantal terreinen die daarmee te maken hebben zijn gedecentraliseerd naar de stadsdelen, bijvoorbeeld het welzijnsbeleid. Tegelijkertijd vinden wij dat er op het gebied van maatschappelijke samenhang, het armoedevraagstuk, de werkloosheid, schooluitval enz., op stedelijk niveau meer eenheid en meer regie zouden moeten komen. In dit kader is dan ook gesproken over een sociaal structuurplan. Wij zouden die lijn van harte willen onderschrijven. Uit de stadsgesprekken komt nog een andere lijn naar voren. Bewoners spreken namelijk over verschillen tussen tarieven in de verschillende stadsde- len, zoals die voor huisvuilinzameling. Wij menen dat op dit onderdeel ook de stedelijke regie meer tot haar recht zou moeten komen. Ik wil dan ook mede namens de fracties van D66, de VVD en het CDA op dit punt een motie indienen, waarvan de strekking is, dat Amsterdammers, als burgers van de stad, Amsterdam willen ervaren als ‚‚n stad. Het verschil in tarieven doet aan dat principe afbreuk. Het uitgangspunt zou moeten zijn, dat voor gelijke diensten in de verschillende stadsdelen gelijke tarieven gelden. In de motie wordt gevraagd, de Raad te informeren over de vraag hoe op dit punt meer uniformiteit kan worden gebracht. Een daarmee vergelijkbaar onderwerp betreft het parkeerbeleid. Wij vinden dat op dit punt in de stad een te grote variatie aan regelingen per stadsdeel dreigt te ontstaan. Er is behoefte aan meer stedelijke sturing op dat onder- werp. Daarom vragen wij het College in een motie om op het gebied van het parkeren, maar ook ruimer op het gebied van het mobiliteitsbeleid, de Raad een vierjaarlijks stedelijk mobiliteitsplan voor te leggen en ons daarover jaarlijks bij de begroting te informeren. Deze motie is medeondertekend namens GroenLinks en het CDA. Zonder te denken aan structuurplannen en regelingen zou naar onze mening ook al op een veel eenvoudiger manier voortgang kunnen worden bereikt als het gaat om de samenwerking tussen de centrale stad en de stadsdelen. Ik heb het dan over de ambtelijke organisatie. Wij merken nu nog te vaak en te veel dat ambtelijke diensten met de rug naar elkaar toe communiceren. Dat is een slechte zaak. Er zou best wat meer energie kunnen worden ge‹nvesteerd in het realiseren van een gemeenschappelijke missie en het bereiken van gemeenschappelijke doelen. Wij menen dat dit kan worden bereikt door voor te stellen dat een ambtenaar die werkt bij een stadsdeel enige tijd wordt gedetacheerd bij het centrale apparaat en omgekeerd. Ambtenaren van het Stadhuis zouden ook als onderdeel van hun carriŠre- verloop enige tijd kunnen doorbrengen bij een stadsdeel. Wij denken dat dit de onderlinge communicatie, het op het hoogte zijn van elkaars problemen, kan verbeteren. Ook op dat punt dien ik mede namens een aantal andere fracties een motie in. Ik kom nu tot een tweede hoofdpunt, namelijk de versterking van de representativiteit en de maatschappelijke democratie. Dat brengt mij meteen tot het onderdeel van de politieke koppen van de stadsdelen. De referendum- uitslag heeft als belangrijk markeringspunt, dat stadsdelen geen gemeenten zijn   en mogen worden. De Commissie-Tops merkt hierover op dat wij, mede omdat er destijds nog geen gebaande kaders waren, in feite de hele systematiek van de Gemeentewet hebben overgenomen. Stadsdelen zijn, ook als het gaat om de zetelaantallen en de werkwijze, behandeld als waren het gemeenten. De commissie verwoordt dit in haar advies scherp als zij zich de vraag stelt, of de huidige inrichting van het politieke bestuur van de stadsdelen niet te zeer leidt tot eenzelfde soort politieke discussie en afweging die ook plaatsvinden op centraal stedelijk niveau. Daar ligt het zwaartepunt bij politieke partijen,   belangen en posities. De terechte vraag van de commissie is dan ook, of op stadsdeelniveau niet te veel politisering van het bestuur plaatsvindt, in een maatschappelijke omgeving die daar niet in de allereerste plaats om vraagt. De vraag is dus, of er niet iets te veel politiek is op dit niveau en of er dus niet iets te weinig ruimte is voor wat ik maar even aanduid als de maatschappelijke democratie, los van de vertegenwoordigende democratie. Als ik op die vraag namens mijn fractie een antwoord zou moeten geven, zou ik zeggen dat wij als Raad vandaag duidelijk zouden moeten markeren dat stadsdelen geen gemeenten zijn en ook niet zullen worden. Dat is een van de gevolgen van de kiezersuitspraak van 1995. In het verlengde daarvan zouden wij moeten breken met de normering uit de Gemeentewet en moeten stellen dat stadsdelen een eigen dimensie en een eigen domein van afweging hebben, een ander dan dat van de Gemeenteraad. Wij komen daarmee ook tot een andere normering voor vaststelling van het zetelaantal in stadsdeelraden. Dat kan men betitelen als een belangrijk aspect van bestuurlijke en politieke vernieuwing binnen onze eigen stad. Men zou dezelfde redenering kunnen volgen als het gaat om het aantal DB-leden. Ook daarin zouden wij een nadere markering kunnen aanbrengen. Naast vermindering van de politieke dichtheid Ä gewoon te veel politieke bestuurders Ä zouden wij ook kunnen denken over de vraag hoe wij kunnen bevorderen dat in de deelraden een andere verhouding kan ontstaan tussen DB-leden en raadsleden. Raadsleden zouden, naast uiteraard hun controlerende taak, ook hun taak als volksvertegenwoordiger beter op zich kunnen nemen. Het College doet op dit punt ook enige voorstellen: hoe kan het dualisme in stadsdelen worden verbeterd? Mijn fractie ziet reikhalzend uit naar voorstellen die op dit punt van de kant van stadsdelen komen. Men zou in dezen ook kunnen denken Ä het College is er wat terughoudend in Ä over een gekozen deelraadsvoorzitter. Het College ziet op dit punt vooralsnog voornamelijk belemmeringen van staatsrechtelijke aard. Ik zou geneigd zijn om dit experiment mogelijk te maken. Vervolgens is er het punt van de schaal. Het College noemt als ondergrens 30.000 inwoners. Gehoord de discussie van de laatste twee jaar, heb ik ook begrepen dat een belangrijk deel van de Raad van mening is dat het aantal stadsdelen echt lager moet worden. Mijn fractie zou geen problemen hebben gehad als het 16 waren gebleven. Het College heeft nu een knip gelegd bij 30.000 inwoners. Er is wat dit betreft, ook als het gaat om de dienstverlening,   als argument aan te voeren dat de schaal niet lager zou moeten zijn. Wij gaan daarin mee. Wij hebben ook al gesteld dat wij op dit punt het proces van onderop als essentieel zien. Ik voeg hieraan nu toe dat, als de desbetreffende stadsdelen kunnen aantonen dat zij hun bevolking op een goede manier consulteren, dat er een fusiepartner is Ä dit is uiteraard een noodzakelijke voorwaarde Ä en dat ook het verkiezingsproces voor 1998 kan worden gewaar- borgd, wij ernaar zullen streven dat die fusies in maart 1998 worden gerealiseerd. (De heer VAN DUIJN: Bij behandeling in de commissie hebt u nog met een zekere tegenzin gesproken over de opheffing van de drie kleinste stadsdelen. Wat heeft u doen besluiten om u hierover nu anders uit te laten?) Wij hebben al van meet af aan gezegd, dat een reductie van het aantal stadsdelen voor ons niet onbespreekbaar was. Ik heb ook aangegeven dat het niet onze allereerste keus zou zijn, maar gehoord de opvattingen die in partijen en bij het College leven hebben wij besloten dat wij onder die condities de ondergrens van 30.000 willen verdedigen. Ik kom ten slotte op het punt van de binnenstad. Mijn fractie is van oordeel   dat er de komende periode geen stadsdeelraad in de binnenstad moet komen. Het onderzoek waarvan sprake is hadden wij aanvankelijk gezien in die zin dat dit aan het einde van de komende raadsperiode aan de orde zou zijn. Dan zou ten principale de vraag aan de orde zijn: wel of niet een stadsdeel binnenstad?   Wij zouden echter eventueel bereid zijn, dit onderzoek wat naar voren te halen als daarvoor in deze Raad een meerderheid zou bestaan.   Tijdens de redevoering van de heer Meijer heeft de Burgemeester de vergadering verlaten, na het presidium te hebben overgedragen aan wethouder Peer.   De VOORZITTER, wethouder PEER, deelt mede dat zijn ingekomen:   26 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Meijer, Cornelissen, Houterman en Goedhart inzake de verschillen in tarieven in stadsdelen (Gemeenteblad afd 1, nr. 373, blz. 1637).   27 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Meijer, K”hler en Goedhart inzake het parkeerbeleid en een vierjaarlijks mobiliteitsplan (Gemeenteblad afd. 1, nr. 374, blz. 1638).   28 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Meijer, Houterman, Cornelissen, K”hler en Goedhart inzake detachering van ambtenaren over en weer tussen de centrale stad en stadsdelen (Gemeenteblad afd. 1, nr. 375, blz. 1638).   De moties zijn (worden) voldoende ondersteund en worden terstond in behandeling genomen.   De heer HOUTERMAN: Mijnheer de Voorzitter. Ik wil beginnen met de mening van mijn fractie te geven met betrekking tot de toekomst van de binnenstad. Voor ons is de Amsterdamse binnenstad letterlijk en figuurlijk het hart van Nederland en van onze hoofdstad. Die functie van hoofdstad van onze binnenstad, waar 80.000 mensen wonen, maar waar ook het belang wordt behartigd van minimaal 1 miljoen bezoekers en mensen die er werken, vormt voor ons de reden om te zeggen dat de binnenstad niet in de traditionele structuur van de stadsdelen kan passen. Naar onze mening moet in de komende tijd wel in de Commissie voor de Binnenstad enz. de verdere aansturing van de binnenstad worden geoptimaliseerd. Wij staan op dat punt ook open voor alternatieven. Er mag ook worden bekeken, hoe het in het buitenland wordt gedaan. Een deelraad binnenstad, waarvoor kennelijk ineens bij andere partijen animo ontstaat, is voor de VVD echter niet aan de orde. Vervolgens is er een discussie ontstaan rond de toekomst van de stadsdelen en over het door de kiezers wel of niet rechtstreeks doen kiezen van een voorzitter, naar analogie van de landelijke discussie over de gekozen burgemeester. De VVD is daar geen voorstandster van. Wij vinden het niet juist dat de voorzitter door de kiezers zou worden gekozen, om de heel belangrijke reden dat dan de kiezers die voorzitter ook weer zouden moeten kunnen afzetten, hetgeen in dat systeem niet tot de mogelijkheden behoort. Bovendien zou men dan steeds met tussentijdse verkiezingen moeten gaan werken. Dit betekent dat eigenlijk bij ieder onderwerp de politieke zwaarte dusdanig hoog wordt, gelet op de consequentie dat bij afzetten van de voorzitter nieuwe verkiezingen volgen, dat moet worden gevreesd dat een gekozen voorzitter wordt beloond als hij het slecht doet, omdat men toch niet steeds tussentijdse verkiezingen wil houden. Wel hebben wij een mening over de wijze waarop de functies van stadsdeel- voorzitters over de verschillende politieke partijen zouden moeten worden verdeeld. Wij willen een oproep doen aan de stadsdelen om in de toekomst de ouderwetse traditie te verlaten waarbij er een zeker automatisme bestaat om de grootste partij de voorzitter te laten leveren. Wij zouden het op prijs stellen als in de toekomst het belangrijkste uitgangspunt zou zijn de kwaliteit, dus de profielschets van de desbetreffende vrouw of man, en pas daarna de politieke kleur. (Mevr. BOERLAGE: Niet van de vrouw?) Ik noemde de vrouw zelfs als eerste, zoals ik gewend ben. Als tweede criterium noem ik in dit verband een evenwichtige spreiding over de politieke partijen in de stad. Het is toch vreemd dat vier gerenom- meerde partijen, CDA, D66, SP en De Groenen, nergens in de stad een stads- deelvoorzitter hebben, terwijl die partijen wel 30% van het totale electoraat vertegenwoordigen. Het is ook niet goed voor de herkenbaarheid van de stadsdelen en het draagvlak onder de bevolking, dat de PvdA, die gemiddeld 30% van de kiezers in de stad heeft, 70% van de voorzitters levert. Daarin zou in de toekomst op basis van vrijwilligheid een nieuw evenwicht moeten worden gevonden, al zou het uiteraard ook kunnen worden bereikt door een andere verkiezingsuitslag. Met betrekking tot de eenloketfunctie en de betere dienstverlening zal straks door de heer Goedhart een motie worden ingediend. Het uitgangspunt van de VVD is duidelijk een kleiner aantal stadsdelen. Dit betekent echter niet dat er op minder plaatsen in de stad een paspoort of een vergunning verkrijgbaar zou moeten zijn. De dienstverlening die nu op 16 plekken plaatsvindt, zou naar onze mening eerder mogen worden verdubbeld dan gehalveerd. Wij zullen de motie van de heer Goedhart dan ook van harte steunen. Wat de andere vormen van bestuurlijke vernieuwing betreft deel ik mede dat wij ons kunnen vinden in de harmonisatie van de tarieven, met ‚‚n belangrijke kanttekening die ook de heer Meijer al heeft gemaakt, namelijk dat het moet gaan om vergelijkbare diensten; daarvoor moet de burger een vergelijkbaar bedrag betalen. Wel willen wij stimuleren dat stadsdelen ook in de toekomst de mogelijkheid houden om bij meer dienstverlening ook andere tarieven te hanteren. Als in een stadsdeel een basispakket bestaat waarvoor iedereen hetzelfde betaalt, kan daarnaast voor een pluspakket een hoger tarief worden berekend. Ik kom tot de kwestie van wethouders van buiten de raad. Het doet mij deugd dat daarover in de afgelopen tien jaar in het land en ook hier veel discussie is ontstaan. Voor historici onder de raadsleden kan ik mededelen, dat ik pas enkele maanden lid van deze Raad was Ä oktober/november 1986 Ä toen ik iets nieuws wilde brengen. Toen ik echter kwam met het idee, een wethouder van buiten de raad te benoemen om het aanbod te vergroten en de kwaliteit te verbeteren, kreeg ik half Nederland over mij heen, inclusief mijn eigen partij, omdat iedereen zich aangesproken voelde. Ik lanceerde echter een idee voor de toekomst. Het sloeg niet op het College van dat moment, waarvan de VVD toen toevallig ook geen deel uitmaakte. Het doet mij nu deugd, dat er in het land en ook in deze Raad inmiddels een meerderheid is ontstaan die een wethouder van buiten ziet als een bespreekbaar item; ik maak in dezen ook mijn compliment aan de fractie van D66. Ik dien op dit punt een motie in. Het zal niemand verbazen dat mijn fractie tegenstandster is van harmonisa- tie van het parkeerbeleid, althans zolang wij de verkeerde route volgen. Onze route is, dat wij eerst de regio moeten aanpakken, vervolgens de stadsdelen en dan de binnenstad. Men kan van buiten naar binnen of van binnen naar buiten werken. Een grote meerderheid in de Raad wil het parkeerbeleid van de binnenstad van binnen naar buiten gaan opleggen. Dat is naar mijn mening precies de verkeerde weg. Wij zouden, hoewel wij afscheid moeten nemen van de Rivierenbuurt als stadsdeel, geen afscheid willen nemen van de blauwe zone daar. Derhalve zullen wij van harte stemmen tegen de motie om op dit moment het parkeerbeleid te gaan regisseren of, zoals de heer K”hler waarschijnlijk het liefste zou willen, te gaan sturen. (De heer K™HLER: Ik heb het lid van het dagelijks bestuur van het ROA, uw partijgenoot Hooijmaijers, horen zeggen dat het hem niet lukte om met andere gemeenten in de regio op dit punt op ‚‚n lijn te komen. Die wierpen hem tegen, dat Amsterdam zelf ook een grote differentiatie in het beleid kent en dat dit ongewenst is. Zou het dan niet verstandig zijn om het er met de regio over eens te worden dat er ook in Amsterdam een eenduidig beleid komt?) De regio zit het dichtste tegen de stad aan aan de noordelijke, westelijke en zuidelijke kant van de stad. Men zou ervoor kunnen zorgen dat men daar het parkeerbeleid van de regio zo dicht mogelijk benadert. Als men over een brug wil komen, verdient het altijd de voorkeur, van twee kanten elkaar te benaderen; men is dan eerder bij elkaar. Het parkeerbeleid aan de randen van de stad is wat dat betreft beter bespreekbaar met de regio dan wanneer wij het beleid van de binnenstad als uitgangspunt nemen. (Wethouder mevr. TER HORST: Ik ga er niet vanuit dat het binnenstadsbeleid norm wordt voor de rest. Als ik de moties goed begrijp, moet de centrale stad, dat wil zeggen de Gemeenteraad, de regie gaan voeren voor het totale parkeerbeleid. Het antwoord op de vraag of dan de binnenstad de norm is dan wel de Rivierenbuurt is daarmee niet gegeven.) (De heer MEIJER: Dat is een correcte interpretatie.) Ik zal die interpretatie ook graag bevestigd zien van de kant van D66 en GroenLinks, de initiatiefnemers voor de in te dienen motie. De motie van de heer Meijer over detachering van ambtenaren is de libera- len uiteraard uit het hart gegrepen. Het zou wat ons betreft nog wel veel verder mogen gaan, namelijk dat ambtenaren ook worden gedetacheerd in de regio en bij de rijksoverheid en omgekeerd. Uiteraard geldt dit wat ons betreft   ook de marktsector, in die zin dat ook daar meer mensen over en weer moeten kunnen worden gedetacheerd. Wij zien de motie van de heer Meijer als een eerste kleine stap om ambtenaren meer mobiel te maken, liefst door hen ook nog eens buiten de gemeente Amsterdam te laten werken. Ten slotte kom ik op de discussie over de schaal. Naar mijn mening is het al jarenlang een ellende dat wij een te hoge politieke en bestuurlijke dicht- heid in de stad hebben. Amsterdam is relatief en absoluut een kleine stad, zowel qua oppervlakte als qua inwoners. Wij zijn wel een wereldstad, maar vergeleken met andere wereldsteden zijn wij toch eigenlijk niet veel meer dan een dorp aan de Amstel. Toch hebben wij een politiek bestuur, opgetuigd met meer dan 400 politici. Het zou goed zijn voor de stad als er minder politiek en   meer bestuur zou komen. Dat zou naar onze mening op twee manieren kunnen, of halvering van het aantal deelraadsleden of halvering van het aantal stadsdelen, eventueel een combinatie daarvan. Men kent onze primaire voor- keur: wij zouden liever het aantal stadsdelen halveren, tot een stuk of acht. Wij zouden het aantal leden van de deelraden niet al te veel willen terug- dringen. Een combinatie van die twee is evenwel wat ons betreft bespreekbaar. De heer K”hler zal straks een motie terzake indienen waarin wij een redelijke symbiose tussen de twee alternatieven hebben kunnen vinden. (De heer VAN DUIJN: U noemde eerder de SP en De Groenen gerenommeerde politieke partijen, hetgeen mij plezier doet. Realiseert u zich echter wel dat, wanneer het aantal deelraadsleden zou verminderen, de kleine politieke partijen kans maken te verdwijnen?) De reactie daarop wil ik graag overlaten aan de eerste ondertekenaar van de bedoelde motie; in tweede termijn kom ik erop terug. Een belangrijk punt Ä i k zal er een motie over indienen Ä betreft de bovengrens van het aantal inwoners van een stadsdeel, namelijk 90.000. Die grens is naar onze mening te star. Wij hopen dat Amsterdam de komende jaren autonoom groter gaat worden en dat wij een gezonde groei doormaken. Daarmee zouden Noord en Zuidoost al automatisch boven die grens uit komen. Wij kunnen ons verder voorstellen dat ook deelraden gaan fuseren, waardoor zij enigermate boven die grens uit zouden komen en dan moet dit geen reden zijn om dit te verhinderen. Ik dien dan ook een motie in waarin de bovengrens van 90.000 inwoners flexibeler wordt gemaakt dan in de voorstellen van het College. Met betrekking tot de ondergrens van 30.000 inwoners kan ik mededelen dat die ons niet erg aanspreekt. Men kan zeggen dat er daarmee drie stadsdelen minder zullen komen; dat is dan een eerste belangrijke stap vooruit.   Als dat echter het eindpunt zou zijn en het dus 13 zouden blijven, zou de VVD daarmee niet kunnen leven, ondanks het feit dat wij wel veel minder deelraadsleden krijgen. Wij zien dat er aan de oost- en de zuidvleugel door deze drie stadsdelen minder al voldoende beweging komt. Wij zijn ervan overtuigd dat daar voldoende fusies zullen plaatsvinden. Als wij ons echter fixeren op de ondergrens van 30.000, zou dit betekenen dat de zeven stadsdelen aan de westvleugel niets zouden behoeven te doen. Ik meen dan ook dat het verstandig is om in de bandbreedte van 30.000 tot 40.000 inwoners stadsdelen in eerste instantie zelf de kans te geven tot fusies te komen. Dat kan naar onze mening op twee momenten, namelijk voor oktober 1997, zodat in maart 1998 ook aan de westkant een aantal fusies kan worden doorgevoerd, of bij de verkiezingen voor Provinciale Staten in 1999. Voor dat laatste geval is het voor de VVD essentieel dat wij volgend jaar voor de zomer een evaluatiemoment krijgen om de balans te kunnen opmaken en te kunnen bezien of stadsdelen van onderop enerzijds voldoende bestuurlijke vernieuwing en anderzijds voldoende fusies hebben doorgevoerd. Van ons is bekend dat wij niet graag de spelregels achteraf bekend maken. Wat ons betreft is het opmaken van de balans voor de zomer van 1998 dan ook geen passief proces, waarvan wij alleen maar kennisnemen. Wij zeggen al vooraf dat, als er naar onze mening te weinig is gebeurd, wij ons geroepen en gemachtigd zullen achten om in te grijpen. Het hangt dan van de politieke meerderheid of minderheid in 1998 af of wij al dan niet genoodzaakt zijn verdere maatregelen te nemen. Ik hoop uiteraard dat dit niet het geval zal zijn. Ik neem aan dat de motie, die de heer K”hler zal indienen, voor de westvleugel in de stad een voldoende signaal zal zijn dat een ruime meerderheid in de Gemeenteraad fusievorming ook in West van harte op prijs zal stellen. Als wij het scenario goed inschatten Ä het blijft toch een kwestie van inschatten Ä moeten wij ook tot een politieke afweging komen. Dan zien wij enerzijds door de bovengrens van ruim 90.000 dat wij in de toekomst op papier zeven of acht deelraden zouden kunnen krijgen. Als wij echter naar de onder- grens kijken, zou het theoretisch mogelijk zijn dat het dertien blijven. Als ik realistisch en open ben Ä dat moet men in de politiek toch zijn Ä neem ik aan dat in de komende tijd het resultaat zal zijn dat de stad ongeveer tien stadsdelen zal kennen en dat er ongeveer 100 tot 150 deelraadsleden minder zullen komen. Daarvoor moet men een politieke afweging maken en dan moet ik zeggen dat het voor de VVD substantieel minder is dan wij hadden gewild, maar meer dan wij hadden verwacht. Wij waren uitgegaan van een halvering. Wij doen als fractie dan ook nogal wat water in de wijn, maar wij kunnen naar mijn mening tevreden zijn. Voor 50% gelijk halen in de politiek als men 20% van het electoraat vertegenwoordigt geeft een goed gevoel. Ik zou hiermee mijn betoog kunnen afsluiten. Ik wil echter nog iets zeggen over de turbulente weken die wij achter de rug hebben. Kiezers en ook leden van deelraden hebben er recht op, het gevoelen van de VVD te kunnen beoordelen. Wij denken dat de consensus die er uiterlijk in de zomer van 1998 zou kunnen komen Ä liever in het najaar van 1997 Ä een evenwichtig resultaat is, als ik kijk naar de politieke meerderheden. Wij zijn echter als liberalen ook in de wereld om het belang van een gepassioneerde minderheid mee te wegen. Dat is een van de redenen waarom wij ten principale tegen het instrument van het referendum zijn. Zo zijn wij dat ook in politieke onderhandelingen, of het nu gaat om collegepartijen of niet. Wij willen daarmee tevoren rekening houden. Die redelijkheid moet men vanaf het begin betrachten en al vanaf het begin moet men rekening houden met elkaars argumenten en gevoelens. Wat zien wij nu in de Amsterdamse politieke cultuur? Wij zien dat sommige mensen die redelijkheid al vanaf het begin inzetten. Sommigen zeggen dat dit hinderlijk is, omdat men dan niet precies gedurende 90% van de tijd zegt, wat men beslist wil hebben. Vorig jaar heb ik aan het adres van de heer Robbers tijdens een begrotingsdiscussie al eens gezegd dat het een verschil is tussen: "waar sta je voor en waar ga je voor." De VVD staat voor een halvering van het aantal deelraden c.q. van het aantal deelraadsleden en gaat vandaag akkoord met de motie, hoewel die een stap minder ver gaat. Daar gaan we voor en dat kunnen wij ook in alle redelijkheid verdedigen, ook naar de stadsdelen en de eigen achterban. Wat ons bevreemdt is, dat het in de Amsterdamse politieke cultuur vaak zo lang duurt tot men het eindpunt bereikt. Als wij naar het eindpunt kijken, kan iedereen daarover redelijk tevreden zijn. Wij vragen ons dan af, waarom het zo lang moet duren en waarom er tussentijds soms zoveel bebloede koppen moeten komen. Men moet geen appels en peren vergelijken. Er zijn heel veel dossiers die voor partijen gevoelig zijn. Men moet in alle redelijkheid de gevoelens van alle minderheden meenemen. Men kan niet de ene keer wel en de andere keer niet redelijk zijn. Dat zou de rode draad moeten zijn in onze politieke cultuur. Wat wij vandaag besluiten is naar mijn mening voor alle partijen en alle stadsdelen evenwichtig; het eindresultaat is goed. Dat geldt voor de VVD, maar ook voor onze opponent in dit dossier, de PvdA. Wij komen allen met een resultaat thuis waarmee wij redelijk tevreden kunnen zijn, maar de weg waarlangs wij ons huis hebben bereikt verdient naar mijn persoonlijke mening niet de schoonheidsprijs. Ik hoop dat ik vandaag, ondanks de spanning van dit debat, ook nog een grapje mag maken: het is wellicht symbolisch dat de heer Van der Laan vandaag zijn linkerhand in het verband heeft.   Tijdens de redevoering van de heer Houterman is de Burgemeester weer ter vergadering gekomen en heeft deze het presidium overgenomen van wethouder Peer.   De VOORZITTER deelt mede dat zijn ingekomen:   29 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Houterman, Cornelissen, Meijer, K”hler en Goedhart om het stadsdelen mogelijk te maken "wethouders van buiten de raad" te kiezen (Gemeenteblad afd. 1, nr. 376, blz. 1639).   30 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Houterman, Cornelissen, Meijer, K”hler en Goedhart inzake stadsdelen die door autonome groei of door fusie de grens van 90.000 inwoners overschrijden (Gemeenteblad afd. 1, nr. 377, blz. 1640).   De moties zijn voldoende ondersteund en worden terstond in behandeling genomen.   De heer CORNELISSEN: Mijnheer de Voorzitter. Ik zal mijn inbreng indelen in drie hoofdonderdelen. In de eerste plaats zal ik enkele algemene opmerkingen maken over het bestuurlijk stelsel, in de tweede plaats over de inzet van middelen en de vergroting van de representativiteit en in de derde plaats over de organisatorische structuur ter verhoging van de participatie en over de concrete voorstellen terzake. Wat het stelsel van stadsdelen als zodanig betreft zijn wij het er naar ik aanneem wel over eens dat de binnengemeentelijke decentralisatie in onze stad een voortdurend evoluerend ontwikkelingsproces is en dat wij nu in een verdere verbeteringsfase zitten. Het stelsel is bedoeld voor een effectievere invloed van de bevolking op het bestuur en voor een effici‰ntere inzet van gemeentelijke middelen. Wij zijn het er ook wel over eens Ä het blijkt ook bij de Commissie-Tops Ä dat het stelsel van stadsdelen in het algemeen redelijk goed functioneert. Echter, het oude perspectief van zelfstandige gemeenten is van de baan. De bestuurspraktijk verandert op dit moment toch al sterk en wordt steeds veeleisender. De centrale stad wordt gedwongen om als gevolg van de referendumuitspraak aanzienlijk duidelijker vorm te geven aan de eenheid van de stad, dus regie te voeren. Dat alles leidt tot de onafwendbare conclusie dat een verdere optimaliseringsslag op dit moment hard nodig is. Het zal duidelijk zijn dat, waar het stelsel nog steeds niet is afgemaakt, er een grote vermoeidheid optreedt, ook bij stadsdelen, om nu eindelijk duidelijkheid te krijgen over het stelsel, zodat er rust kan ontstaan. Na de aanpassingen die wij vandaag zullen doorvoeren zal er voorlopig rust in het stelsel moeten zijn. Wij ondersteunen die gedachte, maar duidelijk moet wel zijn, dat de aanpassingen die nu worden voorgesteld ook worden gerealiseerd. De voorstellen die worden gedaan hebben enerzijds een direct element en anderzijds een element dat pas op termijn speelt, bij een evaluatie volgend jaar; dat laatste hebben de stadsdelen echter in belangrijke mate zelf in de hand. Met betrekking tot de inzet van middelen wijs ik nogmaals op de nodige aandacht voor een verbeterde overlegstructuur met de stadsdelen. Het gaat dan om de kwaliteit van onze communicatie met elkaar. Juist het gebrek daaraan leidt tot veel onnodige fricties in het bestuur van de stad, terwijl stadsdelen en centrale stad juist gezamenlijk dienen op te treden. De taken en bevoegdheden kunnen in principe ongemoeid blijven. Daarin zit geen wezenlijk probleem. Wij kunnen hoogstens nog eens een opschoning tot stand brengen als door wijzigingen tot een zekere bijstelling zou moeten worden gekomen, maar die zal naar ons oordeel van beperkte aard zijn. Wel zal men, om de regie te kunnen voeren, moeten kunnen beschikken over de nodige middelen. In principe hebben wij die op basis van de Verordening op de Stadsdeelraden, maar er zijn ook enige zaken die nog extra ondersteuning verdienen. Wat de middelen betreft richten wij ons dan meestal met name op hetgeen in de wandeling de harde sector wordt genoemd. Wat veelal wordt vergeten en wat de laatste tijd steeds meer in beeld komt, zijn de maatschappelijke en sociaal-   culturele sectoren van het openbaar bestuur. Aangezien wij in de harde sector al voldoende structuur kennen, wordt het hoog tijd om op het gebied van de maatschappelijke en sociaal-culturele onderwerpen en beleidsterreinen te komen met een sociaal structuurplan, geldend voor vier jaar. Dat kan dan jaarlijks bij de begroting worden besproken. Ik dien een motie terzake in. Wij moeten de bestaande middelen daadwerkelijk gaan gebruiken en de inzet van die middelen niet zien als straf, maar als een beloning. Ik heb in de commissie al aangegeven dat ik wat verdeelde gevoelens heb over het rapport-Tops, maar ‚‚n ding vind ik buitengewoon belangwekkend, namelijk de opmerking die wordt gemaakt over de noodzaak van een pakket van maatregelen om bestuursdeelname van groepen die thans nog afzijdig staan sterk te verbeteren. Ik denk dan aan allochtonen en jongeren. Ik meen dat het zeer belangrijk is Ä ik roep daartoe het College op Ä bij de verdere uitwerking hieraan meer gestalte te geven. Het moge duidelijk zijn dat met name de groep van de allochtonen voor het toekomstige bestuur van de stad essentieel is. Daarvoor moeten wij goede vormen vinden en dat is waarachtig niet gemakkelijk. Experimenten met bestuurssamenstellingen zijn ook wat D66 betreft welkom, maar wij vinden wel dat er duidelijkheid en herkenbaarheid voor de bevolking moeten zijn. Wat wij afwijzen zijn experimenten die een dusdanig diffuus beeld naar de bevolking scheppen dat die door de bomen het bos niet meer ziet. Er mag geen veelheid van ook onderling concurrerende maatregelen komen die daardoor dan niet meer de goede uitwerking hebben. Er heeft, voorafgaand aan dit debat, uiteraard overleg tussen partijen plaatsgevonden. Ik kan mededelen dat maatregelen als voorgesteld in moties, zoals de eenloketfunctie, een duidelijk parkeerbeleid en detacheringen, een zodanige duidelijkheid geven dat er een uniforme regeling ontstaat voor de hele stad. In die context kunnen wij ons van harte scharen achter de experimenten en zijn wij niet bang dat dit tot ongewenste effecten zal leiden. Daarvoor bestond tot dusver wel enige schroom. Ik heb ‚‚n aspect nog niet genoemd, namelijk dat van de gekozen voorzit- ter. Hierin zou een methode kunnen liggen om in de relatie tussen burger en bestuur tot een verbetering te komen. Ik zal ook op dit punt een motie aan de Raad voorleggen, opdat wij met een direct gekozen voorzitter een experiment kunnen houden. Op het gebied van bestuurlijke vernieuwing Ä ik noem het referendum Ä hebben wij in Amsterdam een traditie hoog te houden. Wij behoeven ons ook niet te schamen als bepaalde zaken niet lukken of in eerste aanleg niet goed verlopen. Wij leren daarvan en wij proberen dan ook, hierin verbetering te brengen. Wij kunnen voor het land een gidsfunctie vervullen en ook in een debat als dit moeten wij onze kansen waarnemen. Ik kom thans bij de organisatorische maatregelen. Wij hebben een notitie ingediend over met name het dichter bij de bevolking brengen van het bestuur, immers ‚‚n van de hoofddoelstellingen van ons bestuurlijk stelsel. Wij vinden dat buurtbeheer, wijkgericht werken en projectmatige ambtelijke structuren heel belangrijk zijn om er vorm aan te geven dat burgers een gemakkelijker entree hebben bij het openbaar bestuur voor alle zaken die hen in het gewone dagelijkse leven bezighouden. Dat is onzes inziens een cruciaal element in het geheel. Wij zijn het geheel eens met de fractie van de PvdA als het gaat over een benadering van onderop. Wij moeten trachten vanuit de bevolking support en draagvlak te krijgen voor de overheid "die over de mensen is gesteld", om het in termen van het CDA te zeggen. Daarvoor moeten wij dan ook goede vormen vinden. Organisatorische maatregelen kunnen hieraan heel goed bijdragen. Wij zullen dan ook van harte een door het CDA in te dienen motie steunen om wijkgericht werken en een projectstructuur bij stadsdelen aan te bevelen. Veel stadsdelen hebben dat al gedaan, maar andere niet. Ik kom vervolgens tot wat het piŠce de r‚sistance van deze discussie zou kunnen worden genoemd: de schaalgrootte. Wij menen dat wij met een aan- zienlijke beperking van het aantal stadsdelen tot een kwaliteitsverbetering van het stelsel kunnen komen. Men moet dan oppassen, niet in conflict te komen met het gevoel dat het zoveel mogelijk van onderop, dus van de bevol- king en de stadsdelen zelf, moet groeien. Wij kunnen ons vinden in de drempel van 30.000 inwoners als ondergrens, al is die misschien wat aan de lage kant. Het laat aan stadsdelen optimaal ruimte om het bestuur vorm te geven. Daarbij hoort dat men van de groep stadsdelen tussen 30.000 en 40.000 inwoners mag verwachten dat zij zelf met concrete voorstellen komen ter verbetering van hun positie. Dat kan zijn door alsnog tot samenwerking en fusie te komen, het kan ook zijn door andere vormen van geconcentreerd bestuur toe te passen. Dan kan men dus putten uit de experimenten die ik zojuist al noemde. Wij zullen graag zien dat stadsdelen op betrekkelijk korte termijn met uitspraken op dit punt komen, zodat er hopelijk bij de verkiezingen van volgend jaar al vorm aan kan worden gegeven. Mocht dit niet gebeuren dan zal de centrale stad bij de evaluatie rond de zomer van 1998 zijn eigen verantwoordelijkheid moeten nemen. Een probleem is nog dat van de bestuurlijke dichtheid. Ook voor D66 speelt dit probleem weliswaar een rol, maar het heeft niet de nadruk gehad als bij sommige andere fracties. Wij hebben namelijk toch een zekere schroom, omdat wij vinden dat met name kleinere democratische groepen absoluut toegang moeten blijven houden tot het bestuur, ook in kleinere stadsdelen. Ik denk dan niet alleen aan partijen als de SP en De Groenen, maar ook aan allerlei bewonerspartijen. Die mogen niet op grond van organisatorische maatregelen en door lijnen die wij trekken in hun werk worden beknot. Daarom heeft een algemene, te grove generieke reductie van het aantal stadsdeelraadsleden niet onze voorkeur. Het plan zoals dat naar voren zal komen in een door de heer K”hler in te dienen motie geeft echter een genuanceerd beeld, waarbij inderdaad wel tot een zekere reductie wordt overgegaan, maar kleinere stadsdelen zeer worden ontzien, terwijl de reductie met name bij de grotere stadsdelen wordt gehaald. Dat achten wij aanvaardbaar en dat doet geen onrecht aan de uitgangspunten van mijn fractie. De beperking van het aantal leden komt in belangrijke mate ook uit de opheffing van een aantal stadsdelen; ook daar wint men nogal wat. Zoals gezegd, is naast de effectievere inzet van de bevolking bij het bestuur ook de inzet van middelen een aspect. Ik herinner aan een destijds aangenomen motie van de voormalige raadsleden Van Leuven en Meurs. Ik heb nog eens gekeken naar de normen die golden toen wij twee jaar geleden hier spraken over de stadsdelen. Toen ging het om normen met betrekking tot de vraag wat fusies zouden opleveren. Ik heb becijferd dat bij de grens zoals die nu geldt, dus van 30.000 inwoners, sprake is van een bedrag van ruim 12 miljoen gulden. Als juist is dat zeker nog twee stadsdelen door fusie zullen volgen, zal het al gauw oplopen tot een besparing van 20 miljoen gulden. Naast de democratische aspecten is er dus ook zeker een financieel aspect. Dat is niet onze eerste invalshoek, maar de Raad heeft al jaren geleden uitgesproken dat dit ook in de beschouwingen dient te worden meegenomen. (Wethouder mevr. TER HORST: Ik ben blij dat u de berekening hebt gemaakt, maar is daarin ook rekening gehouden met het op peil houden van de dienstverlening?) In de stukken van september 1994 staan normbedragen en daarin staat ook dat de lokale dienstverlening, gedecentraliseerd op meerdere plekken, bij samenvoeging van stadsdelen in tact blijft. (Wethouder mevr. TER HORST: Dus als er drie fusies plaatsvinden en als de dienstverlening op peil blijft, in die zin dat er als het ware twee loketten in ‚‚n stadsdeel komen, is dat in uw berekening meegenomen.) Inderdaad. Wij zijn er geen voorstander van om, los van de relatie met de stadsdelen, als centrale stad op eigen houtje in te grijpen in voorstellen die stadsdelen doen. Wij vinden dat daaraan recht moet worden gedaan, maar als het echt on- voldoende is, kan de evaluatie tot iets anders leiden. Stadsdelen hebben echter   geen vetorecht. Als bepaalde stadsdelen met plannen komen waarbij de medewerking van andere stadsdelen cruciaal is, mag men die medewerking niet weigeren. Men zal het in collegiaal overleg wel oplossen, maar voor het geval het niet lukt ligt er voor de centrale stad een functie van arbiter. Ten slotte is er de kwestie van de binnenstad. Zoals bekend, is D66 warm voorstander van een stadsdeel binnenstad, maar het heeft weinig zin tegen windmolens te vechten als duidelijk is dat dit op dit moment niet haalbaar is. Ik vind het van belang Ä ik zal een motie indienen Ä om het onderzoek dat wordt aangekondigd in de voorstellen van het College inzake de "opties B en C" te vervroegen. Wij zullen graag zien dat dit eind volgend jaar zal worden afgerond, zodat verdere besluiten kunnen volgen. Natuurlijk hopen wij dat dit onderzoek ertoe zal leiden dat het inzicht doorbreekt, ook bij de fractie van de VVD... (De heer HOUTERMAN: In welk jaar wilt u, als het onderzoek positief is, dan de deelraad binnenstad invoeren? In 2002 of eerder?) Uit het onderzoek zal ook moeten blijken wat de speciale positie van de binnenstad zal zijn. U hebt daarop terecht gewezen. De binnenstad heeft een heel specifieke rol, die verder gaat dan die van een ander stadsdeel. Dit kan ook leiden tot een andere normering, ambtelijke inzet enz. Dat zal moeten worden uitgewerkt. Daaruit moet blijken of het pas in 2002 mogelijk zal zijn of dat het gerechtvaardigd is het al eerder te doen. (Wethouder mevr. TER HORST: Mag ik u ten behoeve van het overleg straks in het College vragen of in uw motie staat dat onderzoek moet plaatsvinden dan wel dat in 1998 al een keuze moet worden gemaakt?) Beide. (Wethouder mevr. TER HORST: U wilt dus niet alleen het onderzoek.) Als het resultaat er ligt, zullen wij dat bespreken en dan zal dit leiden tot een standpuntbepaling. (De heer HOUTERMAN: Waarom wilt u die keuze dan niet in het begin van 1998, dus voor de gemeenteraadsverkiezingen? Dan geeft u ook duidelijkheid aan de buitenwereld.) Ik meen dat de problematiek dusdanig gecompliceerd is Ä de evaluatie van de huidige organisatie, die nog betrekkelijk kort functioneert, het onderzoek op financieel gebied enz. Ä dat wij het in een halfjaar niet redden. Het onderzoek zou heel goed nu van start kunnen gaan, maar wij moeten er ruim de tijd voor nemen. Ook situaties in het buitenland mogen er best bij worden betrokken. Ik meen dat wij in de loop van 1998 tot een afronding kunnen komen en een besluit kunnen nemen. (De heer HOUTERMAN: U vindt het dus verantwoord, een dergelijke ingrijpende beslissing over een deelraad binnenstad in 1999 of 2000 door te voeren en niet voor de verkiezingen.) Ik sluit niets uit, maar wil het onderzoek eerst zijn werk laten doen en niets forceren. (De heer HOUTERMAN: Als het onderzoek in januari klaar is, kunt u op 2 maart nog even de kiezers het standpunt van D66 melden.) Wij zijn voor een gedegen onderzoek. (De heer HOUTERMAN: Niet voor duidelijkheid?) Het is volstrekt duidelijk. Een slecht onderzoek lijkt mij fnuikend. Ik wil u de handreiking doen om tot een goed onderzoek te komen, zodat u tot een goed gewetensonderzoek kunt komen.   De VOORZITTER deelt mede dat zijn ingekomen:   31 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Cornelissen en Robbers inzake de gekozen stadsdeelvoorzitter (Gemeenteblad afd. 1, nr. 378, blz.1641).   32 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Cornelissen, Meijer, K”hler, Houterman en Goedhart inzake een sociaal structuurplan (Gemeenteblad afd. 1, nr. 380, blz. 1643).   33 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Cornelissen en Robbers inzake een deelraad voor de binnenstad (Gemeenteblad afd. 1, nr. 381, blz. 1644).   De moties zijn (worden) voldoende ondersteund en worden terstond in behandeling genomen.   De heer K™HLER: Mijnheer de Voorzitter. Vorig jaar heeft mijn fractie een notitie ingediend die tot doel had, een discussie tot stand te brengen, ook in het gemeentebestuur, over het bestuurlijk stelsel in Amsterdam, met als motivatie dat, nu de stadsprovincie niet doorging en de stadsdelen dus ook geen zelfstandige gemeenten werden, het nuttig was om in een ander daglicht alsnog de evaluatie van het stelsel in Amsterdam af te ronden en er eventueel conclusies uit te trekken voor verbeteringen. Dat heeft geleid tot een zeer brede discussie, georganiseerd door het College, in de vorm van stadsge- sprekken, tot het advies van een door het gemeentebestuur ingestelde Commis- sie-Tops, tot discussies in de deelraden en niet in de laatste plaats ook tot discussies in en tussen partijen. Het is nuttig dat die discussie eens in de openbaarheid is gevoerd waar die al zo lang her en der woedde. Mijn fractie heeft uit die discussies een aantal conclusies getrokken. In de eerste plaats denken wij dat op een aantal nader te benoemen punten behoefte bestaat aan een meer centraal, voor de hele stad geldend beleid. Dit betekent niet dat wij wat in de stadsdelen gebeurt tot in details behoeven voor te schrijven, maar wel dat ook in die gebieden centraal de kaders worden gezet en wordt aangegeven waar wij heen willen. Dat betreft in de allereerste plaats het al genoemde sociaal structuurplan, dat wij wezenlijk achten voor de sociale samenhang in de stad, door het gemeentebestuur bevorderd voor de gehele stad, uiteraard in samenspraak met alle betrokkenen. In de tweede plaats betreft dat het mobiliteitsbeleid, waarvan het parkeer- beleid een belangrijk onderdeel vormt. Ook daar menen wij dat het van belang is, die zaak meer centraal op ‚‚n lijn te brengen. Een derde punt dat ik daarbij wil noemen betreft een kleiner, maar toch niet onbelangrijk terrein. Ik doel op het beleid ten aanzien van het voortgezet   onderwijs, waarmee de gemeente op allerlei manieren heeft te maken, onder andere door de decentralisatie van taken van het rijk naar de gemeenten op het gebied van achterstandsbeleid en huisvestingsbeleid in het onderwijs. Verder gaat het voortgezet onderwijs met betrekking tot het verzorgingsgebied de schaal van het stadsdeel te boven. Bij de huidige taakverdeling tussen centrale stad en stadsdelen is het vrij onduidelijk, wie wat moet doen. Wethouder Van der Aa pakt dat probleem weliswaar aan, maar op basis van welke taken en bevoegdheden hij dat doet, is niet duidelijk. Daarom wil ik mede namens de heer Raksowidjojo en de heer Niamut een motie indienen waarin het College wordt uitgenodigd, met voorstellen te komen om die taken ten aanzien van het voortgezet onderwijs weer tot de verantwoordelijkheid van de centrale stad te maken en de bevoegdheden daarover duidelijk vast te leggen. Naast de discussie over de vraag, welk beleid wij nu centraal voor Amsterdam houden en waar de beleidsvrijheid ligt voor de stadsdelen, is natuurlijk ook de discussie over de vorm van het stadsdeelbestuur losgebar- sten. Wat ons betreft staat in elk geval niet ter discussie de decentrali- satie van de dienstverlening. Die hoort bij het stelsel van stadsdelen; niet ter discussie staat, dat daaraan op stadsdeelniveau of daarbinnen zelfs op buurt- en wijkniveau wordt vorm gegeven en dat de loketfunctie zoveel mogelijk op stadsdeel- of wijkniveau vorm moet krijgen. Dat is allemaal positief ge‰valueerd en dat moet vooral zo blijven. Ook staat voor ons niet ter discussie dat bij zo'n decentralisatie van het ambtelijk apparaat in stadsdelen ook een gekozen bestuur in stadsdelen hoort, als democratische controle. Integendeel, wij vinden dat er ook in de binnenstad op zo kort mogelijke termijn een gekozen bestuur zou moeten komen. Wat wel ter discussie staat is de vraag of een dergelijk gekozen politiek bestuur per se het karakter moet hebben van een gemeenteraad en een college, in stadsdelen dan dagelijks bestuur geheten. Ik herinner eraan dat stadsdelen geen zelfstandige gemeenten gaan worden. Op dat punt zou er best wat kunnen veranderen. Er zou in dat verband ook moeten worden bekeken, hoe in de taakverdeling de schaal van de stadsdelen zou kunnen worden aangepast. Uit die discussie zijn enige conclusies te trekken, die ik nu wil noemen, zonder die uitvoerig toe te lichten. De eerste is dat het onzes inziens nuttig is, tot enige schaalvergroting van de stadsdelen over te gaan, met name door kleine stadsdelen te laten samengaan. Ik verwijs daarbij naar wat de Commissie-Tops zegt over 10 tot 14 stadsdelen, waarbij alle voordelen van het huidige stelsel toch in stand zouden blijven. In de tweede plaats is het in dezen van belang dat wij de mogelijkheid bieden dat stadsdelen overgaan tot bestuurlijke vernieuwing, waarbij zij komen tot andere verhoudingen tussen het dagelijks bestuur en de deelraad zelf en tot een andere verhouding tussen het bestuur en de bevolking, dus de wijze waarop de bevolking direct bij beleidsontwikkeling en -uitvoering wordt betrokken. Er moet ruimte komen om dit op een andere manier te doen dan volgens het traditionele bestuursmodel van de gemeente. Het derde punt dat wij ontlenen aan de bedoelde discussie betreft wat wel wordt genoemd de dichtheid van het politieke bestuur, dus de hoeveelheid partijpolitiek bestuur die nu over de stad ligt. Dat zou wel wat kunnen verminderen. Ik verwijs in dit opzocht ook naar de conclusies van de Commis- sie-Tops, die het ook heeft over minder deelraadsleden. Wij hebben geconstateerd dat alle grote fracties in de Raad op alle drie genoemde punten vinden dat het politieke bestuur zou kunnen worden aangepast, zij het dat de afgelopen weken is gebleken dat er tussen partijen toch nog wel enige nuanceverschillen bestonden. Gelukkig heeft evenwel nader overleg ertoe geleid dat dit wel bij elkaar te brengen is via een aantal gezamenlijke voorstellen. Ik kan dan ook mededelen dat de fracties van PvdA, VVD, D66 en CDA, samen met GroenLinks, op dit punt een gezamenlijke motie zullen indienen, bestaande uit drie onderdelen. Het eerste onderdeel is dat de ondergrens van het aantal inwoners per stadsdeel wordt vastgesteld op 30.000, geheel conform het voorstel van het College, met dien verstande dat de stadsdelen die het betreft worden uitgenodigd, in overleg met mogelijke fusiepartners voor 1 oktober 1997 met voorstellen te komen, zodat de samenvoeging bij de verkiezingen in 1998 kan worden ge‰ffectueerd. Het tweede onderdeel van de motie luidt, stadsdelen met een inwonertal tussen 30.000 en 40.000 eveneens uit te nodigen voorstellen voor samenvoeging in te dienen, dan wel voor 1 oktober 1997 voorstellen in te dienen voor een andere vorm van gekozen politiek bestuur, met tenminste twee elementen. Het ene is een aanzienlijk verkleind politiek bestuur en het andere een gewijzigde verhouding tussen dagelijks bestuur, deelraad en betrokkenheid van de bevolking bij het bestuur. Voor zover dat allemaal dit najaar niet zijn beslag kan krijgen, zal het geheel aan verbeteringsvoorstellen toch voor de zomer van 1998 binnen moeten zijn, aangezien deze Raad dan de balans van het vernieuwingsproces zal opmaken en besluiten zal nemen. Het derde element van de motie betreft een reductie van het aantal leden van alle stadsdeelraden, met 10% voor de kleine tot 20% voor de grotere. Ik maak de kanttekening dat stadsdelen met minder dan 30.000 inwoners straks niet meer zullen bestaan. Dit resulteert in deelraden met 21 tot 31 leden. Het aantal dagelijks bestuurders wordt dan gemaximeerd op drie voor stadsdelen met minder dan 40.000 inwoners en vier voor de overige. (Wethouder mevr. TER HORST: Is dat exclusief of inclusief de voorzitter?) Als het voorstel wordt gevolgd om langs een aparte weg een voorzitter van buiten de raad te kiezen, zal die niet worden gerekend tot de leden van het bestuur. Of zo iemand stem krijgt in een dergelijk bestuur moet maar nader worden uitgewerkt. Wij kennen de verordening op dit punt nog niet. Ik heb het nu over het aantal leden dat in ‚‚n keer als lid wordt gekozen. Het gezamenlijke voorstel over de drie genoemde punten, die voor partijen aanvaardbaar dan wel zeer gewenst worden geacht, dien ik hierbij in. Wat mijn eigen fractie betreft kan ik de heer Houterman mededelen dat wij voor misschien wel meer dan 50% tevreden zijn over dit resultaat, als wij dit leggen naast onze eigen inzet in het debat. (De heer HOUTERMAN: Vandaar ook mijn betoog dat wij ook rekening houden met niet-collegepartijen en minderheden in de Raad.) Mijn dank is groot! (De heer HOUTERMAN: Ook het feit dat u als eerste de motie hebt ondertekend, heeft voor ons een heel warme symboliek.) Dat begrijp ik; ik denk dat ik mij langzamerhand moet afvragen of mijn naam wel onder het goede voorstel staat. Ten slotte is mij als medeondertekenaar van de motie inzake meer sturing in het parkeerbeleid gevraagd wat hiervan precies de bedoeling is. Wat mij betreft is de bedoeling niet, de normen die worden gesteld wat betreft de aantallen parkeerplaatsen, de tarieven enz. voor de hele stad gelijk te maken. De bedoeling is, die centraal vast te stellen. Dat is ook nu al zo. Wij hebben ook nu al een A-, B- en C-gebied. De bedoeling is, dit ook te kunnen effectueren. De norm wordt dus centraal vastgesteld en de invulling blijft bij de stadsdelen, voor zover het niet de binnenstad betreft. De wijziging moet echter daarin bestaan dat, waar dit nu niet wordt doorgevoerd of kan worden ontdoken, de centrale regie wordt versterkt. Als voorbeeld dat ik belangrijk vind noem ik de winkelgebieden, waarover wij nu met regiogemeenten geen overeenstemming krijgen. Zij stellen dat Amsterdam het ook zelf niet doet. In Noord zijn er in het geheel geen parkeertarieven en elders wordt ineens een blauwe zone ingevoerd waarmee men de centrale regie kan ontduiken. Dat moet niet meer mogelijk zijn, want dan heeft het geen zin, centraal beleid vast   te stellen. Het moet wel centraal kunnen worden ge‰ffectueerd. Dan kan de heer Hooijmaijers in het ROA ook afspraken maken met de regiogemeenten. (De heer HOUTERMAN: Het zal u niet verbazen dat de VVD er geen haast mee heeft om in Noord betaald parkeren in te voeren.) Dat verbaast mij eigenlijk wel. Het beleid dat daaraan ten grondslag ligt wordt immers ook nu al centraal bepaald, steeds met steun van de VVD. De VVD heeft zelfs een bestuurder in het ROA met een eerste verant- woordelijkheid voor uitvoering van dat beleid. Als de VVD-fractie hieraan geen behoefte heeft, verbaast het mij dat zij daarvoor stemt en dat de heer Hooijmaijers daarvoor verantwoordelijkheid op zich heeft genomen. (De heer HOUTERMAN: Wij hebben geen behoefte aan extra sturing vanuit de centrale stad.) Als u achter het centraal beleid staat en als dat wordt doorkruist, zou u toch behoefte moeten hebben om dat probleem op te lossen, tenzij u blij bent dat uw beleid wordt doorkruist. Dat zie ik dan als een januskop die wij liever niet tonen. (De heer HOUTERMAN: U moet niet proberen gedachten te lezen. Wij geloven meer in overtuiging dan in overreding.) Als ik u zo hoor en als ik in de schoenen van de heer Hooijmaijers zou staan, zou ik mij op mijn positie in het dagelijks bestuur van het ROA beraden.   De VOORZITTER deelt mede dat zijn ingekomen:   34þ Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden K”hler en Raksowidjojo inzake de "hoedstertaken" voor het voortgezet onderwijs (Gemeenteblad afd. 1, nr. 383, blz. 1646).   35þ Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden K”hler, Meijer, Houterman, Cornelissen en Goedhart inzake de schaalvergroting van de stadsdelen enz. (Gemeenteblad afd. 1, nr. 384, blz. 1647).   De moties zijn (worden) voldoende ondersteund en worden terstond in behandeling genomen.   De VOORZITTER: Gezien het tijdstip en het grote aantal ingediende moties, stel ik mij voor, de discussie na de eerste termijn van de Raad te schorsen en morgenmiddag te beginnen met de beantwoording namens het College. Het College heeft dan tevens gelegenheid voor overleg.   De heer CORNELISSEN: Wellicht zou de beantwoording nog vanmiddag kunnen plaatsvinden en de beoordeling van de moties in tweede termijn kunnen worden gegeven.   Wethouder mevr. TER HORST: Er zijn moties die mede betrekking hebben op terreinen van andere wethouders. Ik wil dan ook graag eerst gelegenheid voor beraad in het College.   De VOORZITTER: Ik zal er aan het einde van de discussie van de Raad in eerste termijn nog op terugkomen.   De heer GOEDHART: Mijnheer de Voorzitter. Het stadsdeelstelsel werkt en de stadsdelen moeten blijven. Dat is ook na lezing van het rapport van de Commissie-Tops de conclusie van de CDA-fractie. Wel zijn enige bijstellingen nodig. Dat betreft dan met name de centrale regie, die ertoe zal moeten leiden dat het gevoel van eenheid van de totale stad weer sterker wordt en zichtbaar wordt gemaakt. Verder betreft het ook het dichter bij de burgers brengen van het bestuur, met name ook nadat schaalvergroting zal zijn doorgevoerd. Wij constateren dat de voordracht ruimte laat voor inbreng van de Raad en wij zijn blij dat in de Raad brede overeenstemming is gevonden over een aantal moties. De eenheid van de stad moet tot uitdrukking worden gebracht op gebieden waar die nodig is, met name ook naar het gevoel van de Amsterdammers. Ik noem als voorbeelden de gelijkheid van tarieven, een sociaal structuurplan en ook het onderwijs. Om daartoe te komen is regie nodig. Het is echter niet zo, dat regie altijd betekent dat vanuit het centrale niveau zaken worden opgelegd aan de stadsdelen. Wij onderscheiden richtinggevende regie en co” rdinerende regie, ook wel aangeduid als verticale en horizontale regie. Een samenstel van beide regievormen, in goed overleg met de stadsdelen tot stand gebracht, zal ervoor moeten zorgen dat de eenheid van Amsterdam ook zichtbaar en voelbaar wordt gemaakt voor de Amsterdammers. Wij zullen een motie indienen, medeondertekend door de fracties van de PvdA, de VVD en GroenLinks; uit het betoog van de heer Cornelissen heb ik begrepen dat ook hij niet geheel tegen de strekking van de motie is. Vervolgens is er het aspect van het dichter bij de burgers brengen van het bestuur. De kritiek die men op de stadsdelen wel eens hoort, is dat zij een voortzetting in het klein vormen van de politiek die er toch al was. Op een aantal punten geldt dit niet. Het geldt bijvoorbeeld niet voor de dienstver- lening op de stadsdeelkantoren. Wij denken dat decentralisatie van de dienst- verlening misschien nog wel kan worden uitgebreid. Het geldt ook niet voor de rayonsgewijze werking van de ambtelijke organisatie, zoals die in de binnenstad wordt gepraktiseerd. Het geldt verder ook niet voor het wijk- gerichte werken, waartoe in de afgelopen periode verschillende initiatieven in verschillende stadsdelen zijn ontwikkeld. Dat wijkgerichte werken is naar het oordeel van mijn fractie tevens een manier om bijzondere groepen Ä ik noem de niet voldoende participerende nieuwe Amsterdammers, maar ook het bedrijfsleven Ä bij het beleid te betrekken. Wij achten het van belang dat deze   zaken verder worden ontwikkeld. Met name ook wanneer tussen stadsdelen fusies plaatsvinden, wordt dat een klemmende zaak. Daartoe dien ik eveneens een motie in. Mijn fractie is voor experimenten met bestuurlijke vernieuwing. Wij zijn bijvoorbeeld voor bestuurders van buiten de deelraad, maar wij zijn tegen een direct gekozen voorzitter van die raad. Wij vinden ook Ä wij sluiten ons aan bij de opvattingen van de heren Cornelissen en Van Duijn Ä dat kleiner bestuur niet ten koste van de pluriformiteit mag gaan. Wij zijn evenwel voorstander van experimenten en derhalve hebben wij de motie van die strek- king medeondertekend. De binnenstad omvat een van de grootste groepen burgers van de stad, die echter tot dusver zonder stadsdeel hebben moeten leven. Wij achten het van belang dat er voor hun interessen een stadsdeelraad voor de binnenstad komt. Wij achten dit echter ook van belang voor de eenheid van de stad. Dat mag paradoxaal klinken, maar wij menen dat, als de binnenstad direct valt onder de centrale Gemeenteraad, een ongelijkheid wordt gecre‰erd die niet wordt gerechtvaardigd door het bijzondere van de binnenstad. Wij menen dat in de binnenstad, evenals in andere stadsdelen, aspecten zijn die met name de eigen bewoners raken en dat er anderzijds aspecten zijn die een meer grootstedelijk karakter hebben. Naar de mening van mijn fractie gaat het er in de hele regie ook om dat het onderscheid tussen die beide aspecten duidelijk wordt gemaakt. Als men een stadsdeel binnenstad instelt, zal dit er naar ons oordeel ook toe leiden dat de regietaak van de Gemeenteraad duidelijker wordt. Het gaat dus niet om een kwalitatief onderscheid tussen de binnenstad en de stadsdelen, maar om een proportioneel onderscheid tussen stadsdeelaspecten en grootstedelijke aspecten. Ik dien hiertoe ook een motie in. (De heer HOUTERMAN: Ik begrijp uw opmerking over het verschil tussen taken van deelraden en grootstedelijke taken. Ik hoor u echter niet spreken over hoofdstedelijke taken. De opvatting van de VVD is, dat in de binnenstad geen deelraad kan komen met name vanuit de hoofdstedelijke verantwoordelijkheid. Ik meen dat dit het CDA, gezien het eigen gedachtengoed, ook zou moeten aanspreken.) Natuurlijk is het hoofdstedelijk aspect van belang, maar wij gaan ervan uit dat dit ook kan worden betrokken bij het instellen van een stadsdeel in de binnenstad. Het behoeft daarvoor geen belemmering te zijn. Het onderscheid moet echter inderdaad wel duidelijk zijn. Wij pleiten er dan ook voor, dit stadsdeel al in te stellen bij de komende verkiezingen. Wij hebben ten slotte de motie-K”hler (nr. 384) medeondertekend. Wij zijn blij dat er een zo brede overeenstemming in de Raad kon worden gevonden. Enerzijds worden duidelijke kaders aangegeven en anderzijds krijgen de stadsdelen ook ruimte om met eigen voorstellen voor experimenten met bestuurlijke vernieuwing te komen. Wij leggen in die motie, behoudens de ondergrens, geen schaal op aan de stadsdelen en voeren een naar ons oordeel verantwoorde reductie van het aantal stadsdeelraads- en DB-leden door. Er is ruimte voor de stadsdelen om initiatieven te ontplooien voor bestuurlijke vernieuwing. Ik meen dat dit voldoende duidelijkheid en ruimte zal bieden voor de stadsdelen in de komende periode.   De VOORZITTER deelt mede dat zijn ingekomen:   36 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Goedhart, Niamut, Meijer, Houterman en K”hler inzake het regiebeleid (Gemeenteblad afd. 1, nr. 385, blz. 1648).   37 Motie van 25 juni 1997 van de raadsleden Goedhart, Cornelissen, Meijer, Houterman en K”hler inzake de loketfunctie van de stadsdelen (Gemeenteblad afd. 1, nr. 386, blz. 1649).   38 Motie van 25 juni 1997 van het raadslid Goedhart inzake de verkiezingen voor een stadsdeelraad binnenstad (Gemeenteblad afd. 1, nr. 387, blz. 1651).   De moties zijn (worden) voldoende ondersteund en worden terstond in behandeling genomen.   De heer VAN DUIJN: Mijnheer de Voorzitter. Motie nr. 384 is naar mijn oordeel een verlammend compromis, want het betekent dat een grote meerderheid in de Raad het eens is met de opheffing van de drie kleinste stadsdelen. De vraag is, of dit nu wel zo verstandig is. Het doel van de oprichting van de stadsdelen, een jaar of twaalf geleden, was het dichter bij de burgers brengen van het bestuur. Nu is dat doel volgens het rapport van de Commissie-Tops inderdaad bereikt. Mijn fractie onderschrijft dat min of meer. Wij zien inderdaad dat de belangrijkste kinderziekten zijn overwonnen en dat de deelraden een functie hebben voor de burgers in deze wijken. Waarom wil men dan nu toch plotseling drie ervan opheffen, althans dwingen tot fusie? De gedachte is dat schaalvergroting meer kwaliteit brengt, maar is dat wel echt het geval? Er zijn in de stad ook een paar heel grote stadsdelen. Zo staat Zuidoost bekend om zijn blunders. Ook de Gemeenteraad van Amsterdam is naar mijn mening niet geheel "blundervrij". (De heer K™HLER: Toen wij de Gemeenteraad van Amsterdam wilden opheffen, was u ongeveer de enige die zich hiertegen verzette.) Ik vreesde dat er een nog groter lichaam zou komen, met nog meer blunders. Ik heb dat dan ook met succes weten tegen te houden. Als ik denk aan de geschiedenis van het Gemeentevervoerbedrijf van de laatste jaren of van de stadsprovincie Ä een tragische blunder van de gemeente Amsterdam Ä zie ik niet goed, dat schaalvergroting van het bestuur meer kwaliteit met zich brengt. Ik vrees dat alle geharrewar over fusies en alle fricties die dit met zich brengt veel meer schade brengen aan het plaatselijk bestuur dan het uiteindelijk aan verbetering van kwaliteit zal opleveren. Willen De Groenen dan niets veranderen? Ja, zij willen veranderen dat het interne functioneren van de deelraden in de verhouding naar de burgers beter wordt en dat de democratie wordt ge‹ntensiveerd. Wij menen dat het mogelijk moet zijn, ook in de stadsdelen referenda te houden, niet met de spelregel zoals die nu door de meerderheid van de Gemeenteraad wordt gehanteerd, namelijk dat een meerderheid alleen wint als die meer dan de helft van het electoraat vertegenwoordigt, maar met eenvoudige meerderheid van stemmen. Dan kan dat leiden tot een verlevendiging van het contact tussen de burgers in de stadsdelen en hun bestuurders. Ook vinden wij het een goede gedachte Ä ik ben het daarin eens met de heer Cornelissen Ä de voorzitters van de deelraden direct te laten kiezen door de bevolking. Door enkele partijen is de gedachte onderstreept dat het wel aardig zou zijn   om met minder deelraadsleden te gaan werken. Ik heb er echter al op gewezen dat dit ertoe zou leiden dat de politieke veelkleurigheid daaronder zou lijden.   Kleine politieke partijen zouden dan hun vertegenwoordiger allicht kunnen gaan missen en het is toch mooi dat die, vaak geheel gratis, een schitterende inbreng hebben en het aantal visies verrijken. Dat zou dan komen te vervallen. (De heer K™HLER: Als de schaal van de stadsdelen wordt vergroot, daalt de kiesdeler. De grotere stadsdelen hebben immers meer deelraadsleden. Dat is voor u toch naar ik aanneem een argument om voor die schaalvergroting te zijn.)   Ik ben om een andere reden tegen schaalvergroting, namelijk dat die gedwongen fusies met zich brengt. (De heer K™HLER: Men kan niet alles hebben in het leven.) Wat dit betreft kunnen de kiezers in Amsterdam gewoon houden wat zij hebben, namelijk de deelraden die er nu zijn. (De heer K™HLER: Juist in Buitenveldert, waar uw partij sinds kort een prominente rol vervult, is de kiesdeler heel hoog. Er zijn maar heel weinig deelraadsleden doordat het een klein stadsdeel is. De kleine partijen Ä hier niet de uwe Ä worden daar dan buiten gehouden.) Ik wil niet het Buitenveldert-model aanprijzen voor alle andere stadsdelen, maar het blijft een feit dat hoe hoger de kiesdrempel is des te kleiner de kans   is dat kleine partijen vertegenwoordigd zullen zijn. Dat zou het gevolg zijn van vermindering van het aantal deelraadsleden. Daarom ben ik daar uit naam van de vertegenwoordigende democratie tegen. Ik heb vervolgens ook bezwaar tegen het benoemen van wethouders van buitenaf, evenals tegen het buiten de raad plaatsen van het dagelijks bestuur. Wij vrezen dat daardoor de rechtstreekse democratische controle op deze bestuurders zal verminderen; zij kunnen dan moeilijker in de deelraad op de vingers worden getikt. (De heer K™HLER: Waarom bent u dan wel voor een direct gekozen voorzitter?) Die kan door de deelraad wel worden gecontroleerd en zelfs tot aftreden worden gedwongen, al is hij direct gekozen. Een en ander verlevendigt het contact met de kiezers. Ik heb mij erover verbaasd dat de fractie van de PvdA haar aanvankelijke verzet tegen de opheffing van drie kleine stadsdelen heeft laten varen. Ik heb er bij interruptie nog een vraag over gesteld, maar geen duidelijk antwoord gekregen. Dit bevestigt het vermoeden dat er een soort van politieke deal is gesloten tussen de PvdA en andere partijen in de Raad, waarop wij geen duidelijk zicht hebben. Die zou te maken kunnen hebben met de positie van het Havenbedrijf of misschien wel met de positie van wethouder mevr. Ter Horst, zodat die toch kan blijven. (De heer MEIJER: Laten wij de verschillende dossiers wel gescheiden houden. Bij het debat over de minimale schaal geldt als argument Ä het is door de wethouder ook in de commissie ingebracht Ä dat uit een breed spectrum van ervaringen is gebleken dat er een soort van minima- le kritische massa is, ook voor stadsdelen. Dat hebben wij gemarkeerd rond de 30.000 inwoners.) U geeft nu nogmaals uw conclusie, maar u vertelt niet met welk argument u van uw vorige standpunt, namelijk behoud van het aantal stadsdelen, tot dit standpunt bent gekomen. (De heer VAN DER LAAN: De heer Meijer heeft duidelijk uitgelegd dat 16 stadsdelen onze wens was, maar dat het getal al heel lang niet heilig was. Bij herhaling bleek dat dit een moeilijk te communiceren standpunt was. Ik zal straks nog een opmerking maken over het niet gekoppeld zijn van dossiers. Daarover mag inderdaad geen enkel misverstand bestaan. Dat hoort u nog.) Dat wacht ik dan af. (De heer K™HLER: Als eerste ondertekenaar van motie nr. 384 wil ik graag in alle duidelijkheid verklaren dat, voor zover ik erbij aanwezig ben geweest, de diverse ondertekenaars, zich schikkend naar elkaar om tot een gezamenlijk voorstel te komen, op dit punt elkaar hebben gevonden. Van enige andere afspraak als zou dit zijn gekoppeld aan andere politieke dossiers is mij als eerste ondertekenaar niets bekend. Als u daarover suggestieve vragen stelt, zou u toch met enige vorm van toelichting moeten komen. Anders blijft alleen maar die suggestie in de lucht hangen.) U behoort niet tot de collegepartijen en u kunt dus ook niet in alle keukens   kijken. Ik moet zeggen dat de geruchten over een politieke deal niet onaannemelijk zijn zolang de PvdA niet met een duidelijk argument komt waarom zij overstag is gegaan. (De heer VAN DER LAAN: Zoals gezegd, krijgt u straks antwoord. Wat ik echter waardeer bij GroenLinks en het CDA, maar wat ik bij u ten enenmale mis, is dat er op een gegeven moment respect moet zijn voor wat iemand zegt. Als een vraag wordt gesteld blijft er, ook al is er   geen grond voor, toch altijd iets hangen. Degene die de vraag stelt heeft   een minimale verantwoordelijkheid en ik zou het op prijs stellen, als u die ook in aanmerking neemt.) Ik ben benieuwd naar uw nadere opmerkingen. (De heer GOEDHART: Het is toch duidelijk dat in deze zaak, anders dan bij eerdere besluiten, de collegepartijen niet onderling een deal hebben gemaakt, maar dat het breder is gemaakt.) Wat mij hindert, is dat de spanning uit de discussie is, sinds de fractie van de PvdA het standpunt heeft verlaten dat er 16 stadsdelen moeten blijven. Nu is er een compromis waardoor de echte discussie in de Raad plotseling weg is. (De heer VAN DER LAAN: Bent u misschien enige maanden de stad uit geweest? De PvdA heeft al maanden geleden gezegd dat een aantal van 13 stadsdelen voor haar acceptabel was. De spanning is onverminderd blijven bestaan tot enkele dagen geleden.) Bij de behandeling in de commissie van advies lag dat nog anders. U was daar niet bij, ik wel. (De heer VAN DER LAAN: De heer Goedhart en de heer K”hler stonden in de keuken waarover u het zojuist had. Het enige wat er nu aan de hand is, is dat u niet in die keuken stond.) Dat is een ding dat zeker is. De heren Goedhart en K”hler zitten echter niet als koks in de collegekeuken. (De heer VAN DER LAAN: Als u de motie leest, zou u misschien tot de conclusie moeten komen dat de heren Goedhart en K”hler de meeste ingredi‰nten in de kookpot hebben mogen gooien.) Ik betwijfel het. In elk geval vind ik het jammer dat de PvdA haar aanvankelijke standpunt heeft verlaten. Daardoor gaan drie goed functione- rende stadsdelen nu een gedwongen fusieproces in.   De heer VAN BOMMEL: Mijnheer de Voorzitter. Ik zal vier onderwerpen aan de orde stellen, zoals die ook in het rapport van de Commissie-Tops worden aangereikt: de representativiteit van het bestuur, de inrichting ervan, de schaal van de stadsdelen en de positie van de binnenstad. Ik wil echter beginnen met het uiten van lof aan het adres van de stadsdelen. Zij verdienen die, want de stadsdelen doen het goed. De dienstverlening is met instelling van   de stadsdelen verbeterd, de leefbaarheid is vooruit gegaan, de afstand tussen bestuur en bewoners is kleiner geworden en er blijkt zelfs een besparing van 90 miljoen gulden op bestuurskosten te zijn gerealiseerd. Dat zijn allemaal zaken waaraan bij de instelling van de stadsdelen werd getwijfeld, in ieder geval door mijn partij. Deze resultaten geven dan ook op zichzelf geen aanleiding om ingrijpende veranderingen in het bestuurlijk stelsel aan te brengen. De Commissie-Tops besteedt aandacht aan de representativiteit van het bestuur. Deze zou kunnen worden vergroot, in het algemeen en in het bijzon- der waar het gaat om de betrokkenheid van allochtonen. Daarbij hanteert de commissie de aansprekende term "coproductie". In het beleidsproces moet meer ruimte komen voor bewoners om hun zegje te doen. Zij moeten in een eerder stadium behulpzaam kunnen zijn bij het verkennen van een probleem en het formuleren van mogelijke oplossingen. Bewoners willen wel, nu het bestuur nog. Het College geeft aan, op dit punt na overleg met de stadsdelen terug te willen komen. Wij wachten dat af. Het is onze stellige overtuiging dat   op dit punt veel winst kan worden geboekt. (De heer K™HLER: U was niet lang geleden de enige die in deze Raad niet wilde meestemmen met een oproep om op onze eigen lijsten alloch- tonen de volgende keer evenredig te doen vertegenwoordigen. Bent u, nu u zo het accent legt op nader overleg van het College met stadsdelen inzake betere betrokkenheid van allochtonen bij het bestuur, van dat standpunt af?) U herinnert zich de discussie verkeerd. Ik heb mij verzet tegen dat deel van de motie, waarin het College werd opgedragen... (De heer HOUTERMAN: Het College werd opgeroepen. Dat is wat anders.) ...opgeroepen om politieke partijen in staat te stellen verbeteringen aan te   brengen. Dat is iets anders dan te kijken naar de manier waarop burgers beter bij het bestuur kunnen worden betrokken. De voorstellen zijn nog niet concreet; ik wacht die af en zal bekijken, op welke wijze die een verbetering kunnen inhouden. (De heer K™HLER: Ik herinner mij uw bijdrage heel goed. De strekking van de motie was, een evenredige vertegenwoordiging, ook op de lijsten, na te streven. Het middel was, dat aan het College werd gevraagd partijen daarbij in facilitaire zin te ondersteunen.) Ik zal de discussie nog eens nalezen en er in tweede termijn op terugkomen. Voor de inrichting van de politieke vertegenwoordiging worden door de Commissie-Tops interessante voorstellen gedaan. Indien wij met een van de voorstellen bij de volgende verkiezingen willen experimenteren, zullen wij nog dit jaar een keuze moeten maken. Wat de SP betreft zou het experiment kunnen bestaan uit het rechtstreeks kiezen van de stadsdeelvoorzitters. Volgens ons is dat een concrete verandering, die veel mensen kan aanspreken. In het verlengde daarvan wordt dan wellicht ook ooit de functie van burge- meester verkiesbaar. Dat vinden wij een aantrekkelijke gedachte. De schaal van de stadsdelen vormt een markant punt in de discussie. De Commissie-Tops relativeert het belang ervan, maar is duidelijk in haar oordeel over vermindering van het aantal stadsdelen tot zes of zeven. Het stelsel zou daardoor ingrijpend veranderen, omdat de afstand tussen bestuur en bewoners groter zou worden. Verder zouden grotere stadsdelen de neiging krijgen om zich als zelfstandige eenheden te gedragen. Dit model lijkt dan ook sterk op de nieuwe gemeenten zoals die in de stadsprovincie waren gepland. Die kant moeten wij wat mijn partij betreft niet op. Met de Commissie-Tops zijn wij van mening dat de discussie over de schaal moet worden afgerond omdat dit het bestaansrecht van het stelsel zou verhogen. Het College stelt voor, een boven- en een ondergrens in het aantal bewoners van stadsdelen vast te stellen. Het College gaat daarbij uit van de normeringen voor de meest effici‰nte omvang van het sublokale bestuur. Het is met name de ondergrens van 30.000 inwoners die ik hier ter discussie wil stellen. Als gevolg van die ondergrens zal namelijk een aantal stadsdelen tot fusie worden gedwongen. De noodzaak of zelfs maar de wenselijkheid hiervan bestrijd ik. Vergelijken wij de Amsterdamse stadsdelen met kleine gemeenten in het land, dan ontstaat het volgende beeld. Van de 572 gemeenten die Nederland op 1 januari 1997 had, telden er 451 minder dan 30.000 inwoners. Precies ‚‚n gemeente, de gemeente Halderberg in Noord-Brabant, telde op dat moment 30.000 inwoners. De overige 120 gemeenten telden meer dan 30.000 inwoners. Conclusie: bijna 80% van de Nederlandse gemeenten heeft minder dan 30.000 inwoners. (De heer GOEDHART: Al die kleine gemeenten maken toch geen onderdeel uit van een grotere gemeente? Uw vergelijking gaat dan ook niet helemaal op.) Dat is juist. De heer Meijer stelde echter dat een aantal van 30.000 inwo- ners de minimaal kritische massa was. Ik stel dan vast dat in dit land bij 80% van alle gemeenten sprake is van een minimaal kritische massa van minder dan 30.000 inwoners en dat die merendeels effici‰nt en goed worden bestuurd. Als gemeenschappen van minder dan 30.000 inwoners niet effici‰nt te besturen zouden zijn, zou vandaag onmiddellijk de noodklok moeten worden geluid. Dat is gelukkig niet nodig. De grens van 30.000 lijkt een willekeurige grens als men het landelijk bekijkt. Overigens is moeilijk vast te stellen waardoor ineffici‰ntie wordt veroorzaakt. Het is niet zelden bestuurlijke onenigheid, die leidt tot politieke compromissen, die qua effici‰ntie niet optimaal zijn. Onlangs nog werd hier het rapport betreffende de tekorten bij het Gemeente- vervoerbedrijf besproken. Ook in dat geval bleken de politieke verhoudingen in het bestuur een belangrijke oorzaak. De schaal van de gemeente Amsterdam maakte het tot een megaramp. Amsterdam is ook niet de enige grote gemeente die met grote financi‰le missers te maken heeft. Bij de vaststelling van het Gemeentefonds voor het jaar 1996 is een lijst van z.g. art. 12-gemeenten bekend gemaakt. Van de gemeenten die in financi‰le problemen zitten Ä 23 in getal Ä zijn er 12 die groter zijn dan 30.000 inwoners. Wat direct opvalt in die lijst is juist die aanwezigheid van de grotere gemeenten in het land. Grote gemeenten maken nogal eens kostbare blunders. Zo bezien pleit dat niet voor schaalvergroting. (De heer K™HLER: Heeft u wel eens overwogen dat financi‰le problemen bij de grote gemeenten wellicht iets te maken hebben met de grote-stedenproblematiek en dat er al tijden wordt gepraat over herverdeling van het Gemeentefonds om er in die richting wat aan te doen? Het verbaast mij wat, dat de SP zich nu opwerpt als pleitbezorger voor kleine plattelandsgemeenten.) In sommige gevallen zal het zeker zo zijn dat de schaal ermee te maken heeft, maar het is niet zo dat alle grote gemeenten art. 12-gemeenten zijn of met grote financi‰le problemen te maken hebben. (De heer K™HLER: U wees er terecht op dat daar wel een oververtegenwoordiging is van gemeenten met financi‰le tekorten. Dat heeft misschien iets te maken met de verdeelcriteria van het Gemeentefonds. Ik meen dat uw partij in de Tweede Kamer ook de herverdeling van het Gemeentefonds ten gunste van de grote gemeenten heeft ondersteund.) Dat klopt, maar ik zeg dat er geen direct verband is, want het gaat niet op voor alle grote gemeenten. Ik begrijp uw vraag wel, maar ik ben het niet eens met uw conclusie. (De heer K™HLER: In Amsterdam gaat het inderdaad beter. Dat is waar.) De drie stadsdelen die minder dan 30.000 inwoners tellen moeten naar de mening van de SP niet tot fusie worden gedwongen. Zoals het DB van het stadsdeel Watergraafsmeer zegt: van een gedwongen huwelijk is nog nooit iemand gelukkig geworden. Samenwerking of fusie op basis van vrijwilligheid is wat ons betreft een mogelijkheid. Als stadsdelen een fusie niet zien zitten,   hebben wij daarmee echter geen problemen. Ten slotte kom ik bij de binnenstad. Natuurlijk hebben in dit deel van de stad meer zaken een grootstedelijk karakter dan in de bestaande stadsdelen, maar dat is op zichzelf geen reden om hier geen stadsdeelraad in te stellen. Bewoners in dit gebied verdienen dezelfde rechten als andere Amsterdammers: een lokaal bestuur, dichtbij en gemakkelijk aanspreekbaar. Het is ons een raadsel waarom het College deze mogelijkheid tot na de verkiezingen uitstelt. Ik hoop dat wij daarover vandaag na een open discussie anders kunnen beslui- ten. Ik had een motie op dit punt voorbereid, maar heb inmiddels vastgesteld dat een motie van deze strekking al is ingediend door de heer Goedhart. Die zal ik dan ook van harte steunen.   De heer VAN DER LAAN: Mijnheer de Voorzitter. Ik wil nog graag een enkele opmerking maken, aangezien anders wellicht onduidelijkheid zou kunnen blijven bestaan. De heer Houterman eindigde zijn bijdrage met enige opmerkingen die vervolgens ook werden opgepakt door de heer Van Duijn. Ik wijs er alvast op dat mijn linkerhand niet gewond is geraakt bij onderhandelingen, maar bij voetballen. Voor zover ik de opmerkingen van de heer Houterman goed heb begrepen Ä het slot van zijn betoog was nogal genuanceerd Ä maak ik eruit op dat hij zijns inziens toch heel redelijk was geweest en dat men sterk rekening behoort te houden met gepassioneerde minderheden. Ik meen dat het niet aan partijen zelf is om te bepalen of zij wel   of niet redelijk zijn geweest, maar aan anderen. Ik ga ook niet zeggen hoe redelijk naar mijn mening de PvdA is geweest; anderen moeten dat maar beoordelen. Ik kan namens de PvdA in ieder geval zeggen dat de laatste dagen de houding van de heer Houterman door ons als heel redelijk wordt gezien. Men moet in een democratie inderdaad rekening houden met gepassio- neerde minderheden en anderen zo weinig mogelijk beschadigen, in elke discussie. Dat mag echter niet raken aan de hoofdopdracht van politieke partijen, namelijk datgene te vertegenwoordigen waarop zij zijn gekozen. Er mogen niet ten onrechte onduidelijkheden bestaat over de vraag hoe zaken tot stand zijn gekomen. In elk dossier moet goed rekening worden gehouden met gevoelens van minderheden, maar men moet wel oppassen als men het in meer dan ‚‚n dossier tegelijk wil doen of verbanden tussen dossiers legt. Ik zeg niet dat de heer Houterman dat verlangt of verlangde, maar ik meen dat wij hiermee wel heel voorzichtig moeten zijn. De toezegging dat wij ook zullen proberen redelijk te zijn en met ieders gevoelen rekening te houden per dossier, mag worden genotuleerd. De bereidheid om dossiers te koppelen Ä dit aan het adres van de heer Van Duijn - ligt er nadrukkelijk niet. (De heer VAN DUIJN: Er is sprake van kwade trouw als u veronderstelt dat ik niets liever zou zien dan dat mijn vermoedens op dit   punt zouden worden bewaarheid. Deze verhalen zoemen door de stad en ik kan dat ook wel begrijpen, aangezien de PvdA moeilijk kan uitleggen waarom zij van het ene standpunt tot een ander standpunt is gekomen.) De heer Meijer zal u in tweede termijn uitleggen waarom de PvdA-fractie, komend vanaf het standpunt dat een aantal van 16 stadsdelen goed, maar niet heilig is, uiteindelijk heeft ingestemd met een voorstel waar uiteindelijk 13 stadsdelen uit zouden kunnen komen. Ik durf tegen u te zeggen wat ik zojuist zei omdat u die dingen als suggestieve vragen op tafel durft te leggen. Als u echt oprecht als democraat bang zou zijn, dat dit soort koppelingen was gemaakt, had u even bij mij of de heer Meijer moeten komen om te vragen hoe het zit. Als u dan geen bevredigend antwoord zou krijgen, kunt u er in de Raad in het openbaar melding van maken. (De heer VAN DUIJN: Dat ben ik niet met u eens. Het moet in het openbaar worden uitgesproken. Politiek is berucht om haar deals.) Als men een deal in het openbaar bespreekt terwijl die er nooit is geweest, doet men iets fout. Als u aanwijzingen hebt dat die deal er is, hebt u de plicht het in de Raad aan de orde te stellen, maar als u die aanwijzingen niet hebt Ä dat kan men in een eerste mondeling contact even nagaan Ä is het moreel minder goed om het aan de orde te stellen. Nu zitten partijen met iets wat aan ons kleeft en wat men met honderd ontkenningen nog moeilijk weg krijgt. (De heer VAN DUIJN: U hebt nog steeds niet uitgelegd waarom het eerst wel goed was dat er 16 stadsdelen waren en nu ineens niet meer.) Dat zal de heer Meijer u zeggen. Ik wil er echter nog ‚‚n ding over zeggen. U behoeft daarvoor geen groot wiskundige te zijn; een groot jurist bent u al. Als de PvdA in deze Raad 14 zetels heeft en er zijn andere partijen die het liefst 6, 8 of 7 stadsdelen willen en als dan de mogelijke uitkomst van de discussie is dat er wellicht 13 stadsdelen overblijven... (De heer HOUTERMAN: Of 7 worden!) ...hoe kunt u dan, als het in die bandbreedte zal gaan lopen, beweren dat de heer Meijer of ik iets moeten hebben gedaan omdat anders de uitkomst geen 13 kan zijn? (De heer VAN DUIJN: Is uw redenering dan in werkelijkheid dat u een minderheid in de Raad zou vormen als u bij uw oorspronkelijke stand- punt was gebleven.) Dat is geen redenering, maar een wiskundige zekerheid. (De heer VAN DUIJN: Is dat dan een doorslaggevende reden om uw standpunt te wijzigen? Dat is toch een machtsoverweging?) Dat is het niet. Als u goed hebt geluisterd naar de heer Meijer en als u de discussie deze week hebt gevolgd, hebt u kunnen zien waar de PvdA de grens trok. Wij zijn bereid mee te gaan in de verplichting voor drie stadsdelen om te gaan fuseren. Als het er naar de mening van de meerderheid van de Raad meer hadden moeten worden, was dat de consequentie van een democratisch proces geweest: so be it. Dan zeg ik er echter bij: zonder ons! Er is door verbreding van het dossier een oplossing gekomen die die situatie heeft voor- komen. Ik meen dat dit uitstekend is voor iedereen, behalve dan voor u. Daarmee is immers het nummertje weer weg. (De heer VAN DUIJN: Nog de afgelopen dagen heb ik van de kant van de PvdA gehoord dat het handhaven van 16 deelraden het beste zou zijn.) U jokt. (De heer VAN DUIJN: Nee, ik spreek de waarheid.) (Wethouder mevr. TER HORST: Ik begin mij buitengewoon te ergeren aan dit debat. Wat de heer Van Duijn doet kan absoluut niet. Er is onmiddellijk na te gaan wat door de heer Meijer Ä als het om een andere woordvoerder was gegaan had ik dit ook gezegd Ä is gezegd. Ik heb mijn aantekeningen uit de commissie bij mij. De heer Meijer heeft daar ten aanzien van het voorstel van het College gezegd, dat het een verstandig voorstel was. Hij heeft uitdrukkelijk gezegd dat een reductie van het aantal stadsdelen van 16 naar 13 voor de PvdA acceptabel was. Ik vind het onbegrijpelijk dat de heer Van Duijn in de commissie niet goed oplet en dat hij het nu bestaat om deze insinuerende opmerking te maken. Ik vind dat buiten alle proporties.) (De heer VAN DUIJN: De fractie van de PvdA staat bekend om haar terughoudende standpunt in dezen. Dat zal iedereen in de stad kunnen bevestigen.) (De heer HOUTERMAN: Ik vind het een beetje gˆnant. De heer Van Duijn had het gisteren bij de quiz van AT5 al zo moeilijk doordat hij geen enkel antwoord goed had...) (De heer VAN DUIJN: Over vermenging van dossiers gesproken!)   De VOORZITTER: Wij zijn hiermee gekomen aan het einde van de discussie in eerste termijn van de zijde van de Raad. Ik heb al eerder aangekondigd, dat het College behoefte heeft om over de ingediende moties beraad te voeren. Dit betekent dat de beantwoording door het College waarschijnlijk toch pas morgen zou kunnen beginnen.   De heer HOUTERMAN: Ik meen dat de wethouder pas in tweede termijn namens het College een preadvies op de moties zou moeten geven. Zij zou nu in algemene zin kunnen beginnen met de beantwoording van de inbreng van de fracties.   De VOORZITTER: De inbreng van de vijf partijen die elkaar hebben gevonden in moties die zij gezamenlijk hebben ingediend zou de bulk van de beantwoording vormen. Daarin liggen immers de hoofdlijnen van de inbreng van die vijf partijen.   De heer HOUTERMAN: Er zijn ook veel dingen gezegd die los staan van moties.   De VOORZITTER: Dan valt het betoog van de wethouder in twee delen uiteen. Het laatste deel zou dan toch pas morgenmiddag kunnen plaatsvinden.   De heer HOUTERMAN: Gaan wij dan nu tot 17.00 uur wel door met de rest van de agenda?   De VOORZITTER: Dat heeft het bezwaar dat ik zelf met de wethouders die met die punten te maken hebben moet achterblijven. Ik stel dan ook voor, de vergadering nu te schorsen en morgen verder te gaan met de discussie over dit punt. Ik neem ook aan dat de discussie in tweede termijn veel korter zal zijn en dat wij dan voldoende tijd hebben om de rest van de agenda te behandelen.   De heer HOUTERMAN: Mijn fractie heeft de spreektijdverdeling gebaseerd op een middagzitting tot 17.00 uur. Ik kom dan morgen spreektijd te kort. Ik neem aan dat daarmee dan morgen rekening zal worden gehouden.   De discussie wordt geschorst.   De vergadering wordt om 16.25 uur geschorst tot de volgende middag 13.00 uur.

---

---